Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne autor: mgr inż. Paweł Tura

Raben Polska Sp. z o.o. Kuehne + Nagel Sp. z o.o. Dachser Sp. z o.o. W Grupie Raben zatrudnionych jest 8000 osób. Firma posiada ponad 800 000 m2 powierzchni magazynowej, zlokalizowanej w Holandii, Niemczech, Polsce, Estonii, Czechach oraz na Słowacji, Ukrainie, Łotwie, Litwie, Węgrzech. W ramach logistyki kontraktowej, transportu drogowego, morskiego i lotniczego oferuje kompleksowe rozwiązania logistyczne i zarządzanie globalnym łańcuchem dostaw. Kuehne + Nagel Sp. z o.o. Od 1992 Kuehne + Nagel działa w Polsce i zatrudnia ponad 1750 logistyków. Oferuje pełny zakres usług logistycznych i łańcucha dostaw, rozwiązania dedykowane dla przemysłu, między innymi farmaceutycznego, zaawansowanych technologii i FMCG. Dachser Sp. z o.o. DACHSER Sp. z o.o. należy do międzynarodowego operatora logistycznego DACHSER GmbH & Co. KG. Dachser jest operatorem logistycznym z ugruntowaną pozycją na arenie międzynarodowej, oferującym globalne rozwiązania logistyczne.

Plan Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Przepisy regulujące czas pracy kierowców Pojęcia dotyczące czasu pracy kierowców Odpowiedzialność za czas pracy kierowcy Sposoby obliczania czasu pracy kierowców - ćwiczenia praktyczne Urządzenia kontrolujące czas pracy kierowców Zasady kontroli zużycia paliwa Obliczanie zużycia paliwa - ćwiczenia praktyczne foto: Grupa Raben

Przepisy regulujące czas pracy kierowców Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Przepisy regulujące czas pracy kierowców Czas pracy kierowców regulowany jest głównie trzema aktami normatywnymi: Konwencją międzynarodową AETR z 1 lipca 1970 roku, Ustawą o czasie pracy kierowców z 16 kwietnia 2004 roku, obowiązującą kierowców realizujących przewozy na terenie Polski, Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego i zmieniające rozporządzenie Rady EWG 3821/85 i WE 2135/98 jak również uchylające rozporządzenie 3820/85. foto: Kuehne + Nagel Sp. z o.o.

Pojęcia dotyczące czasu pracy kierowców Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Pojęcia dotyczące czasu pracy kierowców Okres prowadzenia jest to czas pomiędzy każdymi dwoma okresami dziennego odpoczynku lub między okresem dziennego i tygodniowego odpoczynku. Dobowy okres prowadzenia wynosi do 9 godzin; może być przedłużony dwukrotnie w każdym tygodniu do 10 godzin. Po 4,5 h okresie prowadzenia kierowcy przysługuje co najmniej 45-minutowa przerwa, chyba że zaczyna on okres odpoczynku. Przerwa taka może być zastąpiona przerwami 15 i 30 minutową. Po nie więcej niż sześciu dziennych okresach prowadzenia, kierowca musi wziąć tygodniowy okres odpoczynku. Tygodniowy okres odpoczynku może być odroczony do końca szóstego dnia, jeśli łączny czas prowadzenia w ciągu sześciu dni nie przekracza 56 godzin, tj. 6 dobowych okresów prowadzania x 9 godzin = 54 + 2 godziny wydłużonego dobowego okresu prowadzenia = 56 godzin/ tydzień. Dwutygodniowy czas prowadzenia nie może przekroczyć 90 godzin.

Pojęcia dotyczące czasu pracy kierowców Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Pojęcia dotyczące czasu pracy kierowców Czasem pracy kierowcy jest czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy, która obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego, w szczególności: prowadzenie pojazdu, załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i wyładunkiem, nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym, czynności spedycyjne, obsługę codzienną pojazdów i przyczep, niezbędne formalności administracyjne, utrzymanie pojazdu w czystości, inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego lub zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy. Czasem pracy kierowcy jest również czas poza przyjętym rozkładem czasu pracy, kiedy kierowca pozostaje na swoim stanowisku pracy w gotowości do wykonywania pracy, w szczególności podczas oczekiwania na załadunek lub rozładunek, których przewidywany czas trwania nie jest znany kierowcy przed wyjazdem albo przed rozpoczęciem danego okresu. Do czasu pracy kierowcy wlicza się również przerwę w pracy trwającą 15 minut, którą pracodawca jest obowiązany wprowadzić, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin.

Pojęcia dotyczące czasu pracy kierowców Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Pojęcia dotyczące czasu pracy kierowców Ustawa o czasie pracy kierowcy wyłącza pewne okresy z wliczania ich do czasu pracy kierowcy, do których należą: czas dyżuru, jeżeli podczas dyżuru kierowca nie wykonywał pracy, nieusprawiedliwionych postojów w czasie prowadzenia pojazdu, dobowego nieprzerwanego odpoczynku, przerwy w pracy, jeżeli kierowcę obowiązuje przerywany system czasu pracy. Czas odpoczynku - w każdym dwudziestoczterogodzinnym okresie kierowca korzysta z dziennego okresu odpoczynku wynoszącego co najmniej 11 kolejnych godzin. Okres ten może być skrócony do 9 kolejnych godzin, nie częściej niż trzy razy. W każdym trzydziestogodzinnym okresie, gdy pojazd jest prowadzony przez co najmniej dwóch kierowców, każdy kierowca jest uprawniony do okresu odpoczynku trwającego nie mniej niż 9 kolejnych godzin*. W trakcie każdego tygodnia kierowca musi zrealizować odpoczynek tygodniowy wynoszący 45 kolejnych godzin. Dzienny okres odpoczynku może być wykorzystany w pojeździe, jeżeli jest on wyposażony w miejsce do spania i znajduje się na postoju. *zgodnie z ustawą (Dz. U. Nr 79 z 28 maja 2009 poz. 670) o zmianie Ustawy o czasie pracy kierowców z 2004 roku

Pojęcia dotyczące czasu pracy kierowców Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Pojęcia dotyczące czasu pracy kierowców Kierowca wykonujący przewozy towarów lub pasażerów, który towarzyszy pojazdowi transportowanemu promem lub pociągiem, dzienny okres odpoczynku może przerwać jeden raz, jeżeli są spełnione następujące warunki: musi istnieć możliwość spędzenia tej części dziennego okresu odpoczynku, która jest wykorzystywana, na lądzie przed lub po części dziennego okresu odpoczynku odebranej na promie lub w pociągu, okres między dwiema częściami dziennego okresu odpoczynku musi być jak najkrótszy i w żadnym razie nie może przekroczyć 1 godziny przed wejściem na pokład lub zejściem z pokładu, przy czym formalności celne są włączone do operacji wejścia lub zejścia z pokładu, podczas obu części okresu odpoczynku kierowca musi mieć możliwość korzystania z łóżka lub miejsca do spania, przerwany w taki sposób dzienny okres odpoczynku musi wynosić minimum 11 godzin.

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Norma Informacje szczegółowe  Czas jazdy dziennej Norma: 9 godzin Dozwolone 10 godzin 2 x na tydzień Dopuszczalny czas jazdy W tygodniu: do 56 godzin W czasie 2 kolejnych tygodni: 90 godzin Maksymalny czas nieprzerwanej jazdy 4 godziny 30 minut Przerwa 45 minut lub przerwy trwające co najmniej 15 i co najmniej 30 min (15+30) Odpoczynek dzienny Norma: 11 kolejnych godzin/24 Skrócenie: 9 kolejnych godzin 3x w tygodniu z rekompensatą przed końcem tygodnia Dozwolone: długość trwania jest zwiększona do 12 godzin w przypadku podziału na 2 okresy, z czego pierwszy wynosi 3 godziny a drugi 9 godz. Odpoczynek tygodniowy Podstawowe: 45 kolejnych godzin wraz z odpoczynkiem dziennym po 6 okresach 24 godzinnych Dozwolone: 24 kolejne godziny w miejscu zamieszkania lub pobytu poza miejscem zamieszkania lub pobytu kierowcy Rekompensata: jednorazowe odebranie przed końcem 3 tygodnia po tygodniu, którego to dotyczy

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA CZAS PRACY KIEROWCY Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA CZAS PRACY KIEROWCY W marcu 2007 r. wprowadzono zmiany ustawy o czasie pracy kierowców. Jedną ze zmian było wprowadzenie odpowiedzialności dla spedytorów, załadowców oraz nadawców towarów za przestrzeganie czasu pracy kierowców. Oznacza to, że spedytor/załadowca oraz nadawca towarów będą podlegać takiej samej karze jak przewoźnik, za naruszenie norm czasowych prowadzenia pojazdu. Jak zaznacza Ministerstwo Transportu chodzi o wyeliminowanie sytuacji, gdzie kierowca z powodu złej organizacji transportu, dostawy albo załadunku jest zmuszony do przekraczania czasu prowadzenia pojazdu. Inspekcja Transportu Drogowego (ITD) będzie mogła nakładać w drodze decyzji administracyjnej na podmiot wykonujący inne czynności związane z przewozem (czyli np. spedycję) karę pieniężną, według tych samych tabel, które dotyczą przewoźników. Żeby nałożyć karę na osobę organizującą załadunek czy transport, inspektor ITD będzie musiał udowodnić, że za naruszenie przepisów oprócz przewoźnika odpowiada także inny podmiot, np. spedytor. Odpowiedzialność za naruszenie warunków przewozu drogowego oznacza również odpowiedzialność za inne wykroczenia np. przeciążenie norm nacisku na oś pojazdu.

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Przykładowe zadanie Opracuj harmonogram pracy kierowcy realizującego przewóz zorganizowanej grupy 20 osób z Wrocławia do Hannoveru. Odległość przewozu wynosi 600 km, a średnia prędkość z jaką porusza się samochód na tej trasie to 80 km/h. Planowany czas dojazdu na miejsce docelowe to 12.06.2011 r. godzina 8:00 rano. źródło: zrzut ekranu ze strony www.maps.google.pl (usługa Mapy Google)

Harmonogram 1 - przykład z jedną przerwą 45 minutową. Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne rozwiązanie Czas przejazdu: 600 km: 80 km/h = 7 h 30 minut Zgodnie z przepisami wymagany czas przerw w prowadzeniu pojazdu wynosi 45 minut. Całkowity czas trwania przejazdu z Wrocławia do Hannoveru wynosi 8 h 15 minut. Harmonogram 1 - przykład z jedną przerwą 45 minutową. Godzinowy przedział trwania czynności Czynność Pokonana odległość Czas trwania czynności 23:45 – 3:45 przejazd 320 km 4 h 3:45 – 4:30 przerwa - 45 min. 4:30 - 8:00 280 km 3h 30 min.

Harmonogram 2 - przykład z dwoma przerwami 15 i 30 minutową Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Rozwiązanie Harmonogram 2 - przykład z dwoma przerwami 15 i 30 minutową Godzinowy przedział trwania czynności Czynność Pokonana odległość Czas trwania czynności 23:45 – 1:45 przejazd 160 km 2 h 1:45 - 2:00 przerwa - 15 minut 2:00 - 4:30 200 km 2h 30 minut 4:30 - 5:00 30 minut 5:00 – 8:00 240 km 3 h foto: DACHSER

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Zadanie ćwiczeniowe 1 Kierowca realizujący cykliczny przewóz na terenie kraju ma przewozić ładunki pięć razy w tygodniu od jednego nadawcy do jednego odbiorcy od poniedziałku do piątku. Ładunki będą wydawane z magazynu dystrybucji nadawcy, każdego dnia (poniedz. - piątek) o godzinie 6:00. Odległość między nadawcą a odbiorcą wynosi 250 km, a średnia prędkość techniczna z jaką będzie przewożony ładunek to 55 km/h. Czas załadunku i rozładunku towaru wynosi po 30 minut. Opracuj harmonogram czasu pracy kierowcy dla jednego dnia przewozu i określ, na którą godzinę będą dowożone ładunki do odbiorcy. foto: Kuehne + Nagel Sp. z o.o.

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Zadanie ćwiczeniowe 2 Przedsiębiorstwo transportowo-spedycyjne otrzymało zlecenie przewozu 34 uformowanych jednostek paletowych, które zostaną załadowane przed rozpoczęciem przewozu na jeden środek transportu drogowego. Przewóz realizowany będzie na terenie jednego kraju. Odległość z miejsca nadania ładunku do miejsca przeznaczenia wynosi 900 km, a średnia prędkość z jaką będzie przewożony ładunek na tej trasie wynosi 50 km/h, czas załadunku i rozładunku towaru u odbiorcy wynosi po 30 minut. Kierowca powinien rozpocząć pracę (podstawić środek transportu pod załadunek) w poniedziałek o godzinie 7:00. Opracuj harmonogram czasu pracy kierowcy, z uwzględnieniem wszystkich niezbędnych norm czasu pracy, przerw i odpoczynków. foto: istockphoto.com

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Zadanie ćwiczeniowe 3 Opracuj harmonogram czasu pracy dla jednego kierowcy międzynarodowego przewozu ładunku z Polski do Szwecji wiedząc że: odległość przewozu na terenie kraju nadanie wynosi 400 km, a średnia prędkość 55 km/h, czas załadunku i rozładunku (wjazdu/zjazdu) z promu wynosi po 1 godzinie, czas płynięcia promem wynosi 5 godzin, odległość przewozu w państwie docelowym wynosi 200 km, a średnia prędkość 50 km/h, wyjazd z miejsca załadunku - wtorek 7:00. foto: DACHSER

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Zadanie ćwiczeniowe 4 Dwa przedsiębiorstwa produkcyjne, współpracujące ze sobą, muszą zaplanować przewozy ładunków w trybie JUST IN TIME. Przedsiębiorstwo produkcyjne X musi wysyłać ładunki w specjalnych pojemnikach do przedsiębiorstwa produkcyjnego Y tak, aby były w magazynie zaopatrzenia odbiorcy codziennie o godzinie 6 rano. Odległość przewozu wynosi 370 km a średnia prędkość przewozu 55 km/h. Czas wydania i załadunku towaru to 1 godzina, a czas rozładunku i przyjęcia towaru do magazynu przedsiębiorstwa Y wynosi 45 minut. W drodze powrotnej kierowca ma ładunki powracające w postaci pustych pojemników. Czas wydania pojemników i ich załadunku oraz rozładunku i przyjęcia do magazynu wynosi po 30 minut. Opracuj harmonogram pracy kierowcy realizującego jeden cykl przewozowy, tj. dostawy ładunku i powrotu z pustymi pojemnikami. foto: Grupa Raben

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Zadanie ćwiczeniowe 5 Przedsiębiorstwo transportowe ma dostarczyć ładunki z Polski do Szwecji a następnie wrócić do Polski z ładunkami powracającymi. Środki transportu drogowego to zestawy drogowe, a przewóz wykonywany będzie przez obsadę dwuosobową. Czas załadunku towaru na środki transportu drogowego wynosi 30 minut, a rozładunku 20 minut. Odległość przewozu na terenie Polski wynosi 500 km, a średnia prędkość 50 km/h. Czas wjazdu i zjazdu ciągnika z promu wynosi po 1 godzinie. Promy z Polski wypływają w godzinach parzystych (co dwie godziny), a ze Szwecji o godzinach nieparzystych. Czas płynięcia promem wynosi 6 godzin. Odległość przewozu na terenie Szwecji wynosi 300 km, a średnia prędkość przejazdu 60 km/h. Dostawa do odbiorcy w Szwecji ma być zrealizowana w trybie Just In Time w środę między godziną 16.00 a 18.00. Opracuj harmonogram czasu pracy kierowców realizujących przewóz tam i z powrotem z uwzględnieniem obowiązujących przepisów i norm czasów pracy. Określ najpóźniejszą godzinę załadunku towaru w Polsce na środki transportu drogowego, pozwalającą terminowo zrealizować przewóz.

Urządzenia kontrolujące czas pracy kierowców Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Urządzenia kontrolujące czas pracy kierowców Urządzeniem kontrolno – pomiarowo – rejestrującym, instalowanym w pojazdach, jest tachograf. Głównym celem stosowania tachografów jest realizacja przepisów o czasie pracy kierowców (AETR) mających na celu ograniczenie łącznej liczby godzin pracy kierowców, a co za tym idzie zwiększenie bezpieczeństwa na drodze. Urządzenie kontrolne musi umożliwiać zapis następujących elementów: odległość przebytą przez pojazd, prędkość pojazdu, czas prowadzenia, inne czasy pracy i czasy dyspozycyjności, przerwy od pracy i dzienne czasy odpoczynku, otwarcie skrzynki, zawierającej kartę kontrolną, dla elektronicznych urządzeń kontrolnych, funkcjonujących na podstawie sygnałów przekazywanych elektronicznie przez czujnik pomiarowy odległości i prędkości, każdą przerwę przekraczającą 100 milisekund, w zasilaniu energią urządzenia kontrolnego, czujnika pomiarowego odległości i prędkości oraz każdą przerwę w przewodzeniu sygnału do czujnika pomiarowego odległości i prędkości.

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne foto: autor Patrick Seidler (Paettchen); zdjęcie pobrane z Wikimedia Commons

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne foto: autor Patrick Seidler (Paettchen); zdjęcie pobrane z Wikimedia Commons

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne foto: autor Patrick Seidler (Paettchen); zdjęcie pobrane z Wikimedia Commons

Urządzenia kontrolujące czas pracy kierowców Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Urządzenia kontrolujące czas pracy kierowców W przypadku pojazdów używanych przez dwóch kierowców, urządzenie kontrolne musi umożliwiać rejestrowanie czasów jednocześnie, ale oddzielnie na dwóch odrębnych kartach. W tachografy muszą być wyposażone między innymi pojazdy: do przewozu ładunków - których masa całkowita wraz z przyczepą przekracza 3,5 t. do przewozu osób - które przeznaczone są do przewozu dziewięciu osób z kierowcą. Zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorstwa mają obowiązek gromadzenia oraz archiwizowania danych i dokumentacji przez okres jednego roku. foto: istockphoto.com

Zasady kontroli zużycia paliwa Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Czas pracy kierowców i zużycie paliwa - praktyczne ćwiczenia Zasady kontroli zużycia paliwa Na wydajność zużycia paliwa ogromny wpływ ma sam pojazd. Znaczenie mają: typ i parametry, rok produkcji, stan techniczny, wyposażenie i ładunek, warunki na drogach, warunki pogodowe. Dodatkowy wpływ na zużycie paliwa mają: rodzaj dróg oraz natężenie ruchu. Im częściej wymagana jest zmiana biegów, im częściej pojazd hamuje lub przyspiesza, tym więcej musi spalić paliwa. Zróżnicowane natężenie ruchu, nawet na tych samych trasach, może prowadzić do zmiennych wyników wydajności. Wydajność pojazdu w miesiącach zimowych może obniżyć się nawet o 10% w porównaniu z miesiącami letnimi. Warunki zimowe mogą wymagać częstszego korzystania z dodatkowego wyposażenia, np. świateł przeciwmgielnych, nadmuchu na szyby itp. Zmiana oleju napędowego z „letniego” na „zimowy” może także przyczynić się do różnicy w wydajności o około 3%.

Zadanie 1 Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Oblicz średnie zużycie paliwa, przypadające na 1 kilometr trasy, dla samochodu ciężarowego przy założeniu, że przewóz został wykonany na odległość 340 km, a pojazd zużył na tej trasie 90 litrów paliwa. foto: Grupa Raben

Zadanie 2 Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Przedsiębiorstwo dysponuje trzema samochodami ciężarowymi do przewozu ładunków o tych samych parametrach spalania. Określ, jakie będzie zapotrzebowanie na paliwo i jakie będą koszty jego zakupu wiedząc, że: każdy z pojazdów realizując przewóz „ładowny” spala średnio 37 litrów paliwa na 100 km, każdy z pojazdów realizując przewóz „próżny” spala średnio 20 litrów paliwa na 100 km, przewóz realizowany jest jednocześnie trzema pojazdami, odległość z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia ładunku dla każdego pojazdu wynosi po 533 km; powrót realizowany jest tą samą trasą, średni koszt zakupu 1 litra paliwa wynosi 5.02 zł. Obliczenia wykonaj najpierw dla jednego pojazdu a następnie dla całej floty pojazdów tego przedsiębiorstwa.

Czas pracy kierowców i zużycie paliwa – ćwiczenia praktyczne Literatura Pod red. D. Marciniak-Neider, J. Neider, Podręcznik Spedytora, PISiL, Gdynia 2009 M. Stajniak, M. Hajdul, M. Foltyński, A. Krupa, Transport i Spedycja, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2007