Agresja Jan Karol Cichecki

Zbiór czynności myślowo-ruchowych Definicja Zbiór czynności myślowo-ruchowych będących wynikiem.. ?? „...kiedy czuł się i zachowywał jak wilk, kiedy szczerzył zęby i odczuwał nienawiść....wtedy to leżała na czatach cząstka człowiecza nazywając go bydlęciem...” H. Hesse

Historia teorii genetycznych Sheldon - typ budowa ciała determinuje zachowanie Tjio i Levan - teoria allosomalna (XYY) Kubner - teoria aberracji autosomalnych

Polisynaptyczny Łuk Odruchowy? Bodziec J. Czuciowe wzgórza Bezpośrednie połączenia z korą (procesy percepcji i uwagi) J. boczne i przykomorowe podwzgórza Ciało migdałowate Aktywacja współczulna, osi przysadka-nadnercza

Co dalej? Walcz lub uciekaj „Lack of empathy” (uszkodzenie połączeń ukł limbicznego z nową korą) małpy ze zniszczonymi obwodami empatii

Neurofizjologia Rola neuroprzekaźników: serotonina, dopamina, acetylocholina, GABA ... Ryzyko samobójstwa uzależnione od genów transpoter serotoniny, hydroksylazy tryptofanu, MAO-A, kodujących CCK i innych

Fizjologia Aktywacja współczulna Hormonalne podłoże agresji ale.. (tyroksyna, testosteron, katecholaminy) ale.. Eksperyment Schachtera.. (bodziec zewnętrzny > fizjologiczny) ??

Teorie psychologiczne: Freud - teoria popędu agresywnego („libido” vs „thanatos”, model „katharsis”) Dollard - teoria Frustracja - Agresja (nasilenie i liczba zdarzeń) Maier - teoria Frustracja - Fiksacja Kendall - teoria Frustracja - Depresja

(wspomnienia, doświadczenia, sytuacje) Model Berkowitz’a Agresja Sytuacja Lęk, strach, gniew.. „Sygnały wywoławcze” (wspomnienia, doświadczenia, sytuacje) - wzmocnienie pozytywne - wzmocnienie społeczne - temperament Behawioryzm

Czy jesteśmy skazani na agresję? „Nie tylko palec pociąga za spust, także spust może pociągać palec”

Koncepcja społeczna Fromma Agresja niezłośliwa (sport, zabawa, narcyzm, obrona..) Agresja złośliwa (sadyzm) Rola społeczeństwa agresja destrukcyjna i konstruktywna „Człowiek sam stworzył sobie własne zoo” „..agresja jest wkoło podstawową zasadą, z reguły źle się kończy gdy zechcesz tutaj stanąć..” K. Staszewski

Typy reakcji agresywnych: Auto/alloagresja Instrumentalna/emocjonalna Atak/uraza/drażliwość/negatywizm/podejrzliwość Z rozdrażnienia/terytorialna/inst. opiekuńczego

Występowanie w zaburzeniach: Zaburzenia Osobowości Uzależnienia Demencja Schizofrenia Mania Depresja psychotyczna (również jatrogennie)

Kim jest samobójca? Wśród samobójców - 90% to chorzy psychicznie 100%?? Depresja - 50% chorych Obciążający wywiad (40% ponawia próbę) Nasilenie zaburzenia Rola wykonywanego zawodu, stanu cywilnego itp.

( redukcja liczby aktów przemocy o 90%) ?? Walka? z agresją Dokładna obserwacja Komputerowy rejestr pacjentów ( redukcja liczby aktów przemocy o 90%) ?? „Atmosfera” oddziału Terapia..

(Risperidon, Olanzapina, Zipresidone i.m./i.v.>Haloperydol) Farmakoterapia Założenia: -szybkie działanie -bezpieczeństwo BZD Neuroleptyki (Risperidon, Olanzapina, Zipresidone i.m./i.v.>Haloperydol)

Dziękuję za uwagę

Bibliografia Goleman D. „Inteligencja emocjonalna” Eysenck H., Eysenck M. „Podpatrywanie umysłu” Lorenz K. „Tak zwane zło” Valzelli L. „Psychobiology of aggression and violence” Górska T. Grabowska A., Zagrodzka J. „Mózg a zachowanie” Kosewski M. „Agresywni przestępcy” Fromm E. „Anatomia ludzkiej destrukcyjności” Mochnacka I. „Samobójstwo- teorie etiologiczne, ocena ryzyka, zasady postępowania i prewencji” Psych w Prakt Ogólnolek 2005;t5; nr1. Marder S.R. „A review of Agitation in Mental Illnes: Treatrment guidlines and current therapies” J. Clin. Psychiatry 2006;67 Fudalej S., Wojnar M., Matsumoto H., Fudalej M. „Genetyka zachowań samobójczych” Postępy Psych i Neur 2006; 15(2) Święcicki Ł. „Leki przeciwdepresyjne a ryzyko samobójstwa” Terapia 2006; 12