Definicje banku Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. Bank jest jednym z najważniejszych elementów systemu gospodarczego. Z jednej strony jest niezbędny do poprawnego działania obiegu finansowego państwa a z drugiej jest uczestnikiem powszechnej sfery usług. Bank jest „biznesem szczególnym”: zarabia na pożyczonych pieniądzach, jednocześnie ma obowiązek oddać powierzone pieniądze w ustalonym czasie. Bank jest instytucją zaufania publicznego.

Rola banków Do podstawowych dziedzin działalności banku należą: Banki są przedsiębiorstwami, które przejmują szereg czynności finansowych z jednostek gospodarczych i gospodarstw domowych. Banki są instytucjami do transformacji ryzyka oraz terminu przy przyjmowaniu wkładów oraz udzielaniu kredytów. Do podstawowych dziedzin działalności banku należą: Gromadzenie środków pieniężnych. Udzielanie kredytów i pożyczek pieniężnych. Przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych.

Reguły działalności banku Żaden bank nie jest „samotną wyspą”. Jest elementem i uczestnikiem systemu bankowego. Gwarantuje to stabilność, kontrolę oraz dochowanie kredytu zaufania jakim obdarzają bank klienci. Reguły działania instytucji finansowych Reguły gospodarki kraju i świata Bank Centralny Banki komercyjne Reguły prowadzenia biznesu Reguły unormowań prawnych

Funkcje banku centralnego Centralny bank państwa Bank emisyjny Emituje znaki pieniężne. Organizuje obieg gotówki. Bank banków Oddziałuje na system bankowy stabilizując go. Kształtuje politykę stopy procentowej. Prowadzi politykę refinansowania banków i oprocentowania kredytów refinansowanych. Prowadzi politykę rezerw obowiązkowych banków kredytowych w banku centralnym. Kształtuje politykę pieniężno-kredytową. Współdziała w kształtowaniu polityki gospodarczej kraju. Współdziała w kształtowaniu polityki dewizowej. Współpracuje przy sporządzaniu bilansu płatniczego oraz polityki kursowej. Współdziała przy sporządzaniu prognoz, analiz i ocen finansów państwa. Stabilność cen to nadrzędny cel banku centralnego

Główny nadzór bankowy Do zadań GINB należy: Specyficzny charakter działania banków - dysponowanie środkami pieniężnymi stron trzecich - wymusza powołanie instytucji nadzorujących. W Polsce kontrolę nad bezpieczeństwem zgromadzonych pieniędzy sprawuje Główny Inspektorat Nadzoru Bankowego. Do zadań GINB należy: niedopuszczanie do naruszeń prawa bankowego zabezpieczenie przed utratą płynności przez banki dbanie o utrzymanie rentowności banków (niedopuszczenie do jego likwidacji).

Banki komercyjne Są to instytucje finansowe zajmujące się pozyskiwaniem nadwyżek finansowych i czasowym przekazywaniem tych nadwyżek podmiotom, które potrzebują środków finansowych. Celem banku komercyjnego jest dążenie do zaspokojenia potrzeb podmiotów gospodarujących w zakresie usług bankowych przy równoczesnym dążeniu do uzyskania zysku.

Banki specjalistyczne BANKI KOMERCYJNE Banki uniwersalne Banki inwestycyjne Banki specjalistyczne Brak ograniczeń w zakresie działalności Rozbudowana sieć dystrybucji Łączenie i wzajemne przenikanie się rodzajów bankowości w ramach jednego banku Działalność skupiona wokół rynku kapitałowego. Brak sieci dystrybucji. Działalności skupiona wokół wąskiego zakresu usług bankowych Zmodyfikowana i ograniczona sieć dystrybucji.

Rodzaje bankowości komercyjnej przedsiębiorstw Bankowość inwestycyjna Bankowość detaliczna

Bankowość detaliczna Obsługa: Sieć placówek indywidualna, w placówkach banku, pośrednia Sieć placówek rozbudowana, łatwy dostęp, placówki „blisko klienta” Bankowość detaliczna tradycyjna Produkty standardowe, zebrane w pakiety Klienci osoby indywidualne Klienci osoby indywidualne o ponad przeciętnych dochodach Produkty dostosowane, wzbogacone o ubezpieczenia, usługi maklerskie Sieć placówek brak, lub ekskluzywne biura w oddziałach banku Obsługa: indywidualna, bezpośrednia, personalna Bankowość prywatna

Bankowość przedsiębiorstw Klienci osoby fizyczne prowadzące dz. gospodarczą,małe firmy 5- 50 prac. Produkty standardowe, zebrane w pakiety Sieć placówek rozbudowana, oddzielne pomieszczenia do obsługi Obsługa indywidualna, bezpośrednia, personalna, pośrednia Bankowość micro i małych firm Klienci średnie firmy, pow 50 pracowników Produkty zindywidualizowane w ramach jednej oferty Sieć placówek specjalne oddziały lub wydzielone pomieszczenia w oddziałach Obsługa indywidualna, bezpośrednia, personalna, Bankowość średnich firm Klienci firmy z pierwszej „500” przedsiębiorstw Produkty indywidualne, specjalnie tworzone dla 1 klienta Sieć placówek brak - obsługa przez Centralę lub oddziały regionalne Obsługa indywidualna, bezpośrednia, „u klienta” Bankowość dużych firm

Źródła prawa bankowego Specyfika działań banku wymaga by zabezpieczone było dobro klientów banków oraz stosowane jasne i przejrzyste reguły „prowadzenia biznesu”. Sejm Ministerstwo finansów Narodowy Bank Polski Najwyższa Izba Kontroli

Zewnętrzne akty normatywne Ustawa o rachunkowości Kodeks cywilny Kodeks handlowy Prawo bankowe Prawo czekowe Ustawa o NBP Prawo dewizowe

Wewnętrzne akty normatywne Statut banku Decyzje Rady nadzorczej Uchwały Zarządu Zarządzenia i decyzje Prezesa Instrukcje służbowe

Ryzyko bankowe Ryzyko bankowe oznacza, że z określonych powodów bank jest narażony na stratę. Istnieje jednak możliwość że przy niektórych rodzajach ryzyka bank może osiągnąć zysk. Ryzyko takie może być podejmowane świadomie, w perspektywie osiągnięcia zysków nadzwyczajnych. Ponadto w banku mogą wystąpić ryzyka przypadkowe, kiedy o stracie decydują błędne rozwiązania systemowe lub brak odpowiednich procedur.

Rodzaje ryzyk bankowych Ryzyko rozliczeń pieniężnych Jest związane z realizacją zleceń płatniczych: błędnym wypełnieniem dokumentów - przelew z błędnym numerem konta, wypłacenie czeku osobie nieuprawnionej Ryzyko rachunku bankowego Występuje w związku z brakiem spełnienia wymogów przy otwieraniu konta. Ryzyko płynności Występuje w związku z groźbą wcześniejszego odebrania środków z banku. Występuje w związku z domniemaniem, że kredytobiorca nie spłaci kredytu w ogóle albo uczyni to w terminie późniejszym albo spłaci go w kwocie niższej. Ryzyko pozostałe Ryzyko to dotyczy błędnie działających systemów komputerowych, niesprawności sieci telekomunikacyjnej itp.. Ryzyko fałszowania dokumentów i znaków pieniężnych Ryzyko to dotyczy sfałszowanych czeków, podrobionych gwarancji, dokumentów firmy i znaków pieniężnych.

Produkty i czynności bankowe Oferta bankowa to nic innego jak propozycja wykonania przez bank odpowiednich czynności - operacji bankowych. Operacje bankowe można określić jako stosunki umowne pomiędzy bankiem i klientem, w których bank oferuje swoje usługi, a klient jest usługobiorcą. Operacje bankowe mające określony związek z finansami często określa się jako produkty bankowe. Operacje bankowe są realizowane w ramach rachunków bankowych.

Rodzaje operacji bankowych Finansujące - prowadzą do natychmiastowego (lub w ustalonym terminie późniejszym) zwiększenia środków płatniczych klienta. Depozytowe - umożliwiają klientowi przekazanie bankowi czasowo niepotrzebnych mu środków w celu ich wykorzystania na cele inwestycyjne czy konsumpcyjne. Związane z obsługą obrotu płatniczego - realizują zlecenia klienta wykonania określonych operacji na rachunkach bankowych lub operacje płatnicze dokonywane z inicjatywy samego banku. Inne - np. doradztwo, pośrednictwo w operacjach papierami wartościowymi.

Strategia produktowa bankowości detalicznej Chcąc wykorzystać obecny potencjał i tendencje rynkowe banki nadają wybranym produktom kluczowe znaczenie, uznając je za produkty strategiczne dla kształtowania relacji z klientem bądź generowania przychodów i zysków banku. Pozostałe produkty pełnią rolę produktów uzupełniających. Depozyty Kredyty Realizacja płatności Produkty inwestycyjne, oszczędnościowe oraz usługi zewnętrzne Produkty kartowe - na koncie ROR - Książeczka term. - Książeczka obieg. - Rach. terminowe - Bony - Rach. walutowe -Produkty inwestycyjne i oszczędnościowe (akcje papiery, wartościowe) -Produkty funduszy powierniczych i inwestycyjnych - Produkty ubezpieczeniowe - Inne (np.: skrytki sejfowe) -Kredyt w ROR - Ratalny -Samochodowy - Studencki - Gotówkowy - Sezonowy - ROR - Rachunek walutowy karta płatnicza powszechnie akceptowana - produkty strategiczne

Główne kierunki strategii zorientowanej na klienta Klient jest w centrum wszystkich działań banku w sferze organizacji pracy, używanej technologii, wytwarzania produktów i usług bankowych oraz wszelkich kontaktów z pracownikami. Główne kierunki strategii zorientowanej na klienta Bank wyróżnia się przede wszystkim jakością obsługi klientów oraz konkurencyjnością oferowanych produktów dostępnych w największej w kraju sieci oddziałów, bankomatów własnych i obcych jak również zdalnie przy pomocy telefonu lub komputera domowego. Każdy z pracowników banku mający bezpośredni kontakt z klientem może aktywnie pełnić funkcję doradcy w poszukiwaniu produktów i usług najpełniej odpowiadających jego rzeczywistym potrzebom finansowym.

Strategia bankowości detalicznej

Powody, dla których klienci odeszli z banków Powody odejścia zakładane przez banki

Rachunki lokat terminowych Rachunki bankowe Rachunki pomocnicze Rachunki lokat terminowych Rachunki bankowe Rachunki kredytowe Rachunki bieżące

Rachunek ROR - sztandarowy produkt banku ROR jest kluczowym produktem bankowości detalicznej zapewniającym klientom obsługę w ramach: funkcji rozliczeniowej funkcji oszczędnościowej funkcji kredytowej Operacje home banking Karty płatnicze Zlecenia jednorazowe Zlecenia stałe Czeki Funkcja rozliczeniowa Konto osobiste Lokaty terminowe Funkcja oszczędnościowa Funkcja kredytowa Kredyt odnawialny Debet Karta „charge” Karta kredytowa Lokata a’vista

Rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy Rachunek ROR jest produktem, który wiąże klienta z bankiem. Banki starają się maksymalnie rozbudować ofertę ROR, poprzez tak zwaną pakietyzację, czyli rozbudowanie podstawowego rdzenia produktu o dodatkowe usługi nawet o charakterze parabankowym, jak np. ubezpieczenie. Coraz częściej oferuje się w ramach rachunku ROR nowe sposoby jego dystrybucji. Aktywniejszym segmentom klientów proponuje się dostęp do rachunku poprzez alternatywne kanały komunikacji, np. teleserwis, dostęp do rachunku za pomocą komputera.

Rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy Bank Zachodni, LG Petro Bank, Bank Pocztowy 25 banków, w tym: Bank Śląski, BIG BG, WBK PKO S.A., Kredyt Bank PBI, CitiBank Stopień związania klienta z bankiem +

Charakterystyka sieci dystrybucji KANAŁY DYSTRYBUCJI TRADYCYJNE NOWOCZESNE PLACÓWKI KIOSK MULTIMEDIALNY BANKOMATY INNI POŚREDNICY USŁUGI TELEFONICZNE INTERNET, SIEĆ pośrednicy kredytowi inne banki WŁASNE OBSŁUGI ZASTĘPCZEJ agencje, urzędy pocztowe home/corporate banking office banking direct banking bankowość internetowa bank wirtualny private global banking oddziały, ekspozytury kasy zewnętrzne

Przykładowe opłaty za prowadzenie rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych w wybranych bankach Bankowe opłaty i prowizje PKO bp Pekao SA Bank Śląski WBK Prowadzenie rachunku Bez opłat 1,5 zł 1,7 zł 3,2 zł 3 zł Bez opłat 2 zł 1 zł 11 zł 3 zł * Bez opłat 3 zł 15 zł 1 zł 22 zł Bez opłat 0,5 zł 2,5 zł 1,5 zł 1 zł 5,5 zł Wypłata z własnego bankomatu Wypłata w kasie banku Wydanie 5 czeków Realizacja czeku na poczcie Przelew do innego banku Zlecenie stałe ŁĄCZNIE * opłata za pakiet podstawowy Źródło Gazeta Wyborcza 5.10.1999r.

Przykładowe opłaty za prowadzenie rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych w wybranych bankach Kredyt Bank PBI Bankowe opłaty i prowizje PBK BPH Millennium Prowadzenie rachunku 3 zł Bez opłat 2,5 zł 2 zł 7,5 zł 2 zł Bez opłat 2,5 zł 2,1 zł 2,3 zł 10,9 zł 10 zł ** Bez opłat 2,5 zł 3 zł 2 zł 17,5 zł Bez opłat 1zł 2,5 zł 10 zł 4 zł 2 zł *** 19,5 zł Wypłata z własnego bankomatu Wypłata w kasie banku Wydanie 5 czeków Realizacja czeku na poczcie Przelew do innego banku Zlecenie stałe ŁĄCZNIE ** opłata roczna; *** plus 1-5 zł za zdefiniowanie rachunku Źródło Gazeta Wyborcza 5.10.1999r.