POTRZEBA I SPOSOBY PRZYGOTOWANIA SIĘ DO SUKCESJI W SPÓŁCE DORADCZEJ 19 października 2011

Plan prezentacji Potrzeba przygotowania się do sukcesji Sukcesja dotycząca zarządu Sukcesja dotycząca wspólników

Sukcesja (następstwo prawne) wstąpienie w ogół praw i obowiązków przez nabywcę ogółu praw (sukcesja uniwersalna) lub w część praw i obowiązków (sukcesja singularna). O sukcesji mówimy wówczas, gdy następca prawny wywodzi swe prawa od poprzednika. Szersze rozumienie sukcesji w spółce: proces przygotowywania i zapewniania w spółce następców wspólników i członków zarządu dla trwałości spółki. Istota sukcesji

Sukcesja przywódców jest nieunikniona dla każdej firmy, a udane znalezienie następców musi być dokładnie zaplanowane. Osoby odpowiedzialne za ten proces, szukają zazwyczaj kandydatów w samej spółce, jednak niekiedy, gdy chcą radykalnie zmienić jej strategię, angażują zasoby zewnętrzne. Według statystyk, większość przedsiębiorców dokonuje rozdzielenia z firmą - dziełem swojego życia w wieku 58 lat. Potrzeba przygotowania sukcesji

1.Czy chcemy, by spółka funkcjonowała po naszym odejściu czy chcemy kapitał? 2.Czy w spółce doradczej można być niepracującym właścicielem i pobierać dywidendy? 3.Kto zastąpi wspólników i zarząd? 4.Czy wewnątrz firmy są następcy? 5.Ile potrwa ich przygotowanie? Pytania w procesie sukcesji

Osobom przychodzącym z zewnątrz łatwiej jest wstrząsnąć firmą, wyznaczyć nową strategię, wymagać lepszych wyników, redukować koszty, pozbywać się najsłabszych aktywów, komunikować z inwestorami. Są bardziej obiektywne i korzystają z zupełnie innych doświadczeń biznesowych. Na takie kandydatury najczęściej decydują się firmy, które chcą dokonać większych zmian. Osoby z firmy lepiej rozumieją jej kulturę, znają klientów, technologię, działanie. Potrzeba przygotowania sukcesji

6.Kiedy jest odpowiedni moment na następców i na informowanie o nich? 7.Po jakiej wartości następcy mogą uzyskać udziały? Czy dywidendy za udziały czy za wyniki? 8.Jakie są interesy i cele poszczególnych współwłaścicieli? 9.Centralizować czy decentralizować decyzje? 10.Czy mamy plan sukcesji? Pytania w procesie sukcesji

Jeffrey Sonnenfeld, wyróżnia cztery typy odchodzących prezesów: 1)Monarchowie, którzy nie chcą odchodzić z własnej woli - wolą umrzeć w biurze lub zostać zwolnieni; 2)Generałowie, którzy odchodzą z własnej woli i spędzają swoją emeryturę na planowaniu wielkiego powrotu; 3)Ambasadorowie, którzy pozostają w bliskich związkach ze swoimi firmami po odejściu; 4)Zarządcy, którzy chętnie odchodzą po określonym czasie, aby podjąć gdzieś indziej nowe wyzwania. Potrzeba przygotowania sukcesji

Jedną ze strategii sukcesji jest zmiana prezesa w przewodniczącego rady nadzorczej i awansowanie innej osoby z firmy lub spoza niej na pozycję prezesa. W 2005 r. model ten obowiązywał aż w 36% firm zmieniających kierownictwo (w Europie 22%, w USA 37%). Popularny jest zwłaszcza w Japonii, gdzie ponad dwie trzecie prezesów, którzy odeszli z firm w ubiegłym roku, pracowało pod okiem przewodniczącego rady nadzorczej, który był poprzednim prezesem. (Wanda Żółcińska, Plan sukcesji) Potrzeba przygotowania sukcesji

Sukcesja powinna być traktowana jako proces, a nie jako jednostkowe zdarzenie. Liderzy mogą opuszczać swoje stanowiska z różnych powodów, a plan sukcesji powinien być gotowy na długo, zanim ogłoszą decyzję o swoim odejściu. Niektóre rady nadzorcze zabezpieczają się podwójnie: mają opracowany plan sukcesji, który jest traktowany jako proces, a oprócz tego trzymają w szufladzie plan awaryjny, na wypadek konieczności nagłej zmiany zarządu. Potrzeba przygotowania sukcesji

Optymalny czas na znalezienie następców to 2 lata. Więź emocjonalna z dziełem życia i osobami z firmy oraz oczekiwania na przyszłość mają wpływ na plan sukcesji. Plan sukcesji

1.Sukcesja w ramach rodziny 2.Zewnętrzny zarząd 3.Sprzedaż, w tym częściowa 4.Likwidacja spółki Opcje dotyczące sukcesji udziałów

Gdy spadkobiercy mogą wstąpić do spółki za zgodą wspólników, to umowa spółki powinna określać termin, w jakim powinna zostać powzięta odpowiednia uchwała zgromadzenia wspólników. Spadkobiercy zmarłego wspólnika mogą być uprawnieni do żądania zwołania zgromadzenia wspólników – takie uprawnienie nie przysługuje im z mocy przepisów prawa (jest dopuszczalne – art. 235 § 3 ksh). Umowa Spółki powinna regulować kwestię kto ma dokonać spłaty spadkobierców w przypadku braku zgody zgromadzenia wspólników na ich wstąpienie do spółki. Opcje dotyczące sukcesji udziałów

Brak uregulowań może oznaczać, że w wypadku śmierci wspólnika powstanie i będzie utrzymywał się przez długi czas stan niepewności co do statusu spadkobierców tego wspólnika. W wypadku śmierci jednego ze wspólników – członków zarządu, gdy zgodnie z umową spółki, zarząd jest co najmniej 2-osobowy, przestaje istnieć zarząd spółki; czyli organ uprawniony do prowadzenia spraw spółki, w tym do zwołania zgromadzenia wspólników (art. 235 § 1 ksh). Sukcesja udziałów

Do czasu wyrażenia zgody przez zgromadzenie wspólników, spadkobiercy zmarłego wspólnika nie stają się wspólnikami spółki, a więc udziały zmarłego wspólnika nie będą reprezentowane na zgromadzeniu wspólników – wobec czego nie będzie możliwym odbywanie zgromadzenia wspólników w trybie art. 240 ksh (tj. bez formalnego zwołania, jeżeli cały kapitał zakładowy jest reprezentowany), Jedyna możliwość odbycia zgromadzenia wspólników w tej sytuacji wydaje się stwarzać tryb przewidziany w art. 237 ksh – tj. upoważnienie do zwołania zgromadzenia wspólników przez wspólnika udzielone wspólnikowi (na jego wniosek) przez sąd rejestrowy. Sukcesja udziałów

Umowa spółki powinna określać (nie wynika to z przepisów prawa), co dzieje się z udziałami należącymi do zmarłego wspólnika na wypadek braku zgody zgromadzenia wspólników na wstąpienie do spółki jego spadkobierców. W szczególności powinno być jasnym, czy takie udziały zostają nabyte przez pozostałych wspólników (albo inne osoby), czy też podlegają umorzeniu. Sukcesja udziałów

Na pytanie, czy brak spłaty spadkobierców nie powoduje bezskuteczności ograniczenia wstąpienia ich do Spółki udzielić należy odpowiedzi przeczącej w tym znaczeniu, że nie zapłacenie przez zobowiązany podmiot ustalonej i wymagalnej kwoty spłaty na rzecz nie wstępujących do Spółki spadkobierców Wspólnika, nie będzie oznaczało, że ograniczenie wstąpienia spadkobierców zmarłego Wspólnika staje się bezskuteczne. W takiej sytuacji spadkobiercom przysługiwać będzie bowiem tylko roszczenie o zapłatę określonej kwoty, której – w wypadku powyżej opisanym – mogą dochodzić na drodze sądowej. Sukcesja udziałów

Na pytanie, czy brak spłaty spadkobierców nie powoduje bezskuteczności ograniczenia wstąpienia ich do Spółki udzielić należy odpowiedzi przeczącej w tym znaczeniu, że nie zapłacenie przez zobowiązany podmiot ustalonej i wymagalnej kwoty spłaty na rzecz nie wstępujących do Spółki spadkobierców Wspólnika, nie będzie oznaczało, że ograniczenie wstąpienia spadkobierców zmarłego Wspólnika staje się bezskuteczne. W takiej sytuacji spadkobiercom przysługiwać będzie bowiem tylko roszczenie o zapłatę określonej kwoty, której – w wypadku powyżej opisanym – mogą dochodzić na drodze sądowej. Sukcesja udziałów

Kodeks wymaga, aby umowa spółki - pod rygorem bezskuteczności wyłączenia spadkobierców bądź ograniczenia ich wstąpienia do spółki - wskazywała warunki spłaty spadkobierców niewstępujących do spółki. Przepisy nie zawierają w tej kwestii żadnych minimalnych wymagań. (...) Spadkobierca niewstępujący do spółki powinien być spłacony według godziwej wartości udziałów spadkodawcy i w rozsądnym terminie. Zapisy umowy przewidujące np. rażąco późny termin spłaty albo spłatę po wartości rażąco niższej od aktualnej wartości rynkowej bądź przynajmniej księgowej udziałów (np. po wartości nominalnej) należy uznać za nieważne jako stanowiące obejście prawa ( W. Pyzioł, w: K. Kruczalak, Kodeks, 2001, s. 341). Sukcesja udziałów

W takim wypadku należy przyjąć, że warunki spłaty nie zostały w ogóle ustalone w umowie spółki, co powoduje, że spadkobiercy wstępują do spółki, tak jakby wyłączenie bądź ograniczenie w tym zakresie nie było przewidziane. (Rodzynkiewicz Mateusz, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie III), komentarz do art. 183 ksh). Sukcesja udziałów

W razie braku w umowie spółki wyraźnych postanowień dotyczących warunków spłaty spadkobierców (lub zapisobierców) wyłączenie od dziedziczenia udziałów (wstąpienia do spółki) jest bezskuteczne (Andrzej Szajkowski/Monika Tarska w: S. Sołtysiński, A.Szajkowski, A.Szumański, J.Szwaja, Kodeks spółek handlowych Tom II – Komentarz do art , Warszawa 2005, Wydawnictwo C.H.Beck (II wydanie) – komentarz do art. 183 ksh). Sukcesja udziałów

Umowa spółki powinna określać podmiot zobowiązany do spłacenia spadkobierców zmarłego wspólnika, którzy nie wstępują do spółki. Wskazówką w tym zakresie może być regulacja umowna o tym, czy udziały należące do zmarłego wspólnika na wypadek braku zgody zgromadzenia wspólników na wstąpienie do spółki jego spadkobierców ulegają umorzeniu – wówczas zobowiązana do spłaty byłaby spółka, albo zostają nabyte przez innego wspólnika (albo osoby trzecie) – wówczas zobowiązany do spłaty byłby nabywca. Sukcesja udziałów