Charakterystyka poszczególnych etapów rozwoju dziecka Ewa Pańkowska Klinika Diabetologii i Wad Wrodzonych

Etapy rozwoju – podział Parametry kliniczne Podstawowe metody ich oceny

Wzrost : Rozwój . – Wzrost i rozwój dotyczy zmian rozmiaru ciała i poszczególnych jego części. Rozwój . – Różnicowanie budowy i funkcji organizmu. ( czynniki środowiskowe, genetyczne).

Rozwój czynności nerwowych Jest to nabycie podstawowych umiejętności w zakresie dużej i małej motoryki. Uwarunkowany jest dojrzewaniem struktur nerwowych. Modyfikowany przez czynniki środowiskowe i i doświadczenia dziecka.

Rozwój poznawczy Od okresu niemowlęcego i dzieciństwa ocenia się funkcje poznawcze na podstawie umiejętności radzenia sobie z pojęciami abstrakcyjnymi i symbolicznymi i komunikowania się. We wczesnym okresie niemowlęcym wspólne sa dla dojrzewania neurologicznego.

Rozwój psychospołeczny Łączy wszystkie wyżej wymienione aspekty. Jest to proces w którym uwarunkowania genetyczne, procesy poznawcze, doświadczenia, doprowadzają do ukształtowania jednostki.

Okres noworodkowy: 1 – 28 doby życia Podstawowe etapy Okres noworodkowy: 1 – 28 doby życia Niemowlęcy : 2 miesiąca zycia do 24 m. Ż Wczesny niemowlęcy ( 2-6m. Ż.) 6 –12 m.ż 12- 24 m.ż. Wiek przedszkolny 3- 6 r.ż. Wczesny szkolny Dojrzewanie -dorastanie: Wczesny okres dojrzewania Środkowy późny

Ciężar ciała: Długość ciała: Obwód głowy: Okres noworodkowy średni 3,6 kg zakres : 2,5 do 4,6 ( 95% populacji) Długość ciała: średnia 50 cm zakres: 45 – 55 cm Obwód głowy: średni 35 cm zakres: 32,6- 37,2 cm

Okres noworodkowy-fizjologia Oddechy 35-60/min Czynność serca 120 – 160/min Często obecność szmerów Aktywność ściśle związana z karmieniami, przerwy od 2 – 5 godzin

Okres noworodkowy-fizjologia Płyn zewnątrzkomórkowy 35% masy ciała Zapotrzebowanie na płyny : 120-150 ml/kg/d Zapotrzebowanie kaloryczne: 1-3 d.ż. –55 ckal/kg- następnie wzrasta do 110/kg/d

Rozwój czynności nerwowych Fiksuje wzrok śledzi ich ruch Rozróżnia kształty przypominające kształt głowy i twarz Potrafi zauważyć proste figury geometryczne Odruchy orientacyjne na bodźce słuchowe, czuciowe, wzrokowe ( zahamowanie ruchów spontanicznych, przyspieszenie czynności serca, zwrócenie głowy w kierunku bodźca).

Rozwój psychospołeczny „Imprinting- wdrukowywanie „ jest to wpisywanie podstaowych relacji z członkami rodziny czyli budowanie więzi. Podstawa rozwoju emocjonalnego.

Niemowlęcy Przyrost masy ciała: Długość ciała: Podwojenie masy ciała w 5 miesiącu życia Potrojenie w 12 mż. Długość ciała: Zwiększa się o 25 – 30 cm Szczyt przyrostu tkanki podskórnej 9 m.ż. Ciemiączko przednie : zmniejsza się po 6 m.ż zanika do 18 m..z, tylne niewyczuwalne w 3m.ż Obwód głowy: 6 m.ż- do 44cm, 12m.ż.- do 47 cm

Pierwszymi zębami są dolne środkowe siekacze Niemowlęcy Pierwsze mleczne zęby między 5 – 9 m..z Pierwszymi zębami są dolne środkowe siekacze

Ocena rozwoju neurologicznego: Niemowlęcy Ocena rozwoju neurologicznego: fiksowania wzroku, przewracania się na bok, Utrzymywania głowy ( z podparciem, bez podparcia Koordynacja ruchowa i dotykanie przedmiotów, Wydawanie dźwięków, pierwsze samogłoski 8-12 tydzień życia

Rozwój psycho-społeczny Sprawowanie opieki przez matkę jest podstawą poczucia bezpieczeństwa. ( „tresowanie czy otwartość opiekunów na potrzeby dziecka). Okazywanie radości i niezadowolenia Rozwój zdolności postrzegania detali i mimiki twarzy –większa wrażliwość na obce twarze –lęk separacyjny.

Rozwój fizyczny- maleje tempo wzrastania Drugi rok życia Rozwój fizyczny- maleje tempo wzrastania Przyrost masy ciała-2,5 kg Wysokość ciała – 12 cm Utrata części tkanki podskórnej, (zmniejszone łaknienie). Przyrost obwodu głowy srednio o 2 cm, Ząbkowanie- kolejne 8 zębów –osiągając 14 –16 zebów.

Rozwój motoryki związany jest z pionizacją ciała ( chodzenie, chodzenie po schodach) Rozwój precyzji ruchów dłoni- budowanie z klocków, odrysowuje koło i linie prosta Rozwój poznawczy- poczucie odrębności własnej osoby. Rozwój mowy duża zmienność osobnicza.

Okres przedszkolny Rozwój fizyczny: masy ciała- średnio 2 kg/ rok Długości ciała 6-8 cm /rok Zmiana sylwetki ciała –smuklejsza i zmniejsza się typowa lordoza. Wyróżnia się 20 zębów do 2,5 r.ż Dalszy rozwój motoryki: naprzemienne stawianie stóp, sprawność w chodzeniu po schodach, rozwój równowagi- stanie na jednej nodze.

Rozwój mowy, budowanie zdań. Zdolności rysowania postaci- „ głowonogi” Nabywanie umiejętność przebywania poza domem- włączanie się do zabawy, współpraca z innymi dziećmi, odgrywa role i czynność. Zainteresowanie zróżnicowaniem płci.

Rozwój fizyczny: stabilny i kończy się skokiem pokwitaniowym: Wczesny Szkolny Rozwój fizyczny: stabilny i kończy się skokiem pokwitaniowym: Przyrost masy ciała – 3 –3,5 kg/rok Przyrost wzrostu - 6 cm /rok Obwód głowy - z 50cm do 54 cm Zęby- pierwsze stałe: 4/rok. Przyrost tkanki limfatycznej- migdałki Skłonność do infekcji dróg oddechowych

Obejmuje szeroki zakres wieku kalendarzowego w zależności od płci. Dojrzewania Obejmuje szeroki zakres wieku kalendarzowego w zależności od płci. Przewodni procesem jest dojrzewanie płciowe. Stadia dojrzewania definiowane są przez rozwój pierwszo i drugorzędowych cech płciowych : Skala Tannera.

Dojrzewanie wczesny okres II stadium dojrzewania płciowego Przyrost masy ciała i wzrostu podobnie jak w poprzednim okresie: 2,0 kg/rok i 6-8 cm/rok. U dziewcząt stopniowy przyrost tkanki tłuszczowej U chłopców następuje przyrost masy mięśniowej.

Dojrzewanie środkowy okres Okres gwałtownej przemiany i wzrastania Krzywa przyrostu wysokości wyprzedza o około 6 miesięcy krzywa przyrostu masy ciała. Określony porządek wzrastania od części dystalnych do proksymalnych ( przyrost dł stóp) Zmiana sylwetki ciała w zależności od płci. Wystąpienie menarche.

Dojrzewanie późny okres Ciała osiąga proporcje i rozmiary człowieka dorosłego. Nieznaczny wzrost wysokości ciała. Zakończony rozwój wtórnych cech płciowych

Ocena dojrzewania kostnego Wiek kostny określany na podstawie zdjęcia rtg nadgarstka. Analiza opiera się na ocenie: Liczby i wielkości punktów kostnienia Wielkości, kształtu i gęstości krawędzi kości, Odległości dzielącej punkt kostnienia nasady od strefy wapnienia przynasady.

Rozwój układu oddechowego wybrane aspekty Zatoki klinowe pojawiają się w 3 rż. Zatoki czołowe 4 – 7 . Spadek częstości oddechów /min wraz z wiekiem.

Technika pomiarów i obiektywna ocena rozwoju. Siatki centylowe ; waga, wzrost, obwód głowy