Alergia pokarmowa Dr. Agnieszka Krauze

Niepożądana reakcja na pokarm Określenie ogólne, używane do opisu nieprawidłowej reakcji na spożyty pokarm bez wnikania w patomechanizm tej reakcji

Niepożądana reakcja na pokarm Nietolerancja pokarmowa – niefizjologiczna odpowiedź o podłożu nieimmunologicznym na spożywany pokarm Alergia pokarmowa (nadrażliwośc)- nieprawidłowa reakcja organizmu na pokarm o typie reakcji immunologicznej może mieć charakter IgE lub nieIgE zależny

Epidemiologia Alergia pokarmowa dotyczy 6% dzieci poniżej 2 roku życia Alergia na białko mleka krowiego dotyczy 3%-5% niemowląt, 80% z nich „wyrośnie” do 5 r.ż Alergia na jajko kurze ok. 5% dzieci Niepożądane reakcje na dodatki do żywności około 0,5%-1% dzieci

Alergeny pokarmowe Dzieci Dorośli mleko orzeszki ziemne jaja orzechy soja ryby gluten owoce morza ryby owoce morza orzeszki

Czynniki ryzyka Genetyczne – atopowy wywiad rodzinny Środowiskowe – nieprawidłowa dieta (wczesne wprowadzanie silnych alergenów ), pokarm matki w trakcie karmienia piersią, infekcje jelitowe Niedojrzałość bariery śluzówkowej przewodu pokarmowego ( alergia pokarmowa w pierwszych latach)

Alergia pokarmowa IgE zależna Przewód pokarmowy – zespół nadwrażliwości jamy ustnej, anafilaksja Skóra – pokrzywka,obrzęk naczynioruchowy Układ oddechowy – nieżyt nosa spojówek, astma Reakcje systemowe anafilaktyczne, wstrząs

Alergia pokarmowa Reakcje komórkowe Zapalenie odbytnicy lub okrężnicy spowodowane nietolerancją białek pokarmowych Enteropathia Zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy spowodowane alergią na białka pokarmowe Celiakia Dermatitis herpetiformis Zespół Heinera

Alergia pokarmowa Reakcje o typie mieszanym – IgE zależnym i komórkowym Przewód pokarmowy – alergiczne eozynofilowe zapalenie przełyku, alergiczny eozynofilowy nieżyt żołądkowo – jelitowy Skóra- azs Układ oddechowy – astma

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Zespół nadwrażliwości jamy ustnej OAS Czynnik wyzwalający to kontakt surowego antygenu (warzywa, owoce) z błoną śluzową jamy ustnej Objawy : świąd, obrzęk warg, języka podniebienia, gardła Zwykle są to atopicy z pyłkowicą

Reakcje krzyżowe Marchew, seler – brzoza, bylica Pomidory – trawy Cukinia – ambrosia Jabłko, gruszka, morela, kiwi – brzoza Banan – ambrosia Pomarańcza - trawy

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Objawy anafilaktyczne dotyczące przewodu pokarmowego to zwykle : nagłe nudności, kolkowy ból brzucha, wymioty, zwykle występują kolejno objawy z innych narządów

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Alergiczne eozynofilowe zapalenie przełyku naciek eozynofilowy ściany jelit objawy :wymioty, dysfagia, bóle brzucha, y

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Zapalenie odbytnicy lub okrężnicy u niemowląt spowodowane nietolerancją białek pokarmowych pierwsze miesiące życia, zwykle dobry stan ogólny,dobry przyrost masy ciała makroskopowo lub mikroskopowo stwierdzana obecność krwi w stolcu W biopsji naciek eozynofilowy lub ropnie eozynofilowe

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Enteropatia spowodowane nietolerancją białek pokarmowych Zespól złego wchłaniania, zaburzenia przyrostu masy ciała i długości wymioty hipoproteinemia

Alergia pokarmowa – objawy w obrębie przewodu pokarmowego Zapalenie jelita cienkiego lub okrężnicy u niemowląt spowodowane nietolerancją białek pokarmowych zwykle wymioty (występują 1-3 godzin po karmieniu) biegunka ( czasem z krwią ), odwodnienie, objawy bardziej nasilone niż w enteropatii , nawet odwodnienie, senność, kwasica utrata masy ciała

Alergia pokarmowa- zmiany skórne pokrzywka - świąd, bąble pokrzywkowe atopowe zapalenie skóry - znaczny świąd, charakterystyczne zmiany w typowej lokalizacji dermatitis herpetiformis - grudkowo-pęcherzykowa wysypka (pośladki,skóra nad prostownikami ) wyprysk kontaktowy -świąd,wysypka

Alergia pokarmowa - układ oddechowy nieżyt nosa i spojówek - rzadko astma - jako jedyna manifestacja występuje rzadko, obturacja drzewa oskrzelowego występować może z objawami z innych narządów para powstała przy gotowaniu żywności (ryba) zawierająca drobne cząsteczki białka może wywołać reakcje astmatyczne, nawet anafilaktyczne

Uogólniona anafilaksja 1/3- 1/2 przypadków anafilaktycznych w Izbie Przyjęć zwykle nastolatki, młodzi dorośli z wywiadem alergii pokarmowej i astmą rzadko stosowana była adrenalina w USA - najczęściej orzeszki ziemne i inne orzechy

Anafilaksja wywołana wysiłkiem Występuje w sytuacji kiedy pacjent ćwiczy w ciągu 2-4 godzin od zjedzenia pokarmu przy braku wysiłku pokarm może być spożywany bez żadnej reakcji zwykle kobiety 15-35 lat

Diagnostyka - wywiad Precyzyjne informacje - jaki pokarm, jego ilość, pomiędzy odstęp czasowy pomiędzy spożyciem a wystąpieniem objawów, inne czynniki towarzyszące ( wysiłek ) kiedy wystąpiła ostatnia reakcja Dzienniki dietetyczne

Diagnostyka - badania laboratoryjne Testy typu prick u dzieci < 2 roku życia wynik testu skórnego na mleko, jajko, orzeszki ziemne bąbel > 8mm wartość predykcji dodatniej >95% ujemny wynik potwierdza brak reakcji IgE zależnej testy z handlowymi preparatami owoców ?

Diagnostyka Patch testy w diagnostyce azs wymagają doświadczenia w interpretacji

Predykcja reakcji klinicznej 95% na podstawie stężenia s IgE Alergen kU/L jajko 7 ( 2 niemowlęta) mleko 15 ( 5 niemowlęta) orzeszki ziemne 14 ryba 20 pszenica 26 oznaczanie system CAP

Diagnostyka Eozynofilia endoskopia biopsja

Doustne testy prowokacji Podwójnie ślepa próba kontrolowana placebo pozostaje złotym standardem diagnostyki alergii pokarmowej potwierdza prawidłowe rozpoznanie alergii pokarmowej ,pomaga określić czy pacjent „ wyrósł „ z alergii pokarmowej

Doustne testy prowokacyjne otwarta próba pojedyncza ślepa próba z powodu możliwości wywołania reakcji anafilaktycznych próby powinny być przeprowadzane w warunkach szpitalnych

Leczenie eliminacja produktu ( edukacja, czytanie etykiet) fastject ? leki antyhistaminowe (zmniejszenie objawów skórnych, OAS, brak blokowania reakcji systemowych ) sterydy anty IgE kromony , leki antyleukotrienowe

Zapobieganie Karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy ( matka karmiąca unika orzeszków ziemnych ) wprowadzenie innych pokarmów po 6 miesiącu życia mieszanki hypoalergiczne