SAMOBÓJSTWA
EPIDEMIOLOGIA Polska znajduje się wśród krajów o średnim wskaźniku samobójstw ok. 14 osób na 100 tys. ludności ( na Litwie blisko 46 osób, w Rosji 42 osoby). Najwyższe wskaźniki samobójstw mają kraje azjatyckie: Japonia, Indie, Chiny, a w Europie kraje nadbałtyckie, Rosja, Finlandia oraz Węgry. Płeć M- 4x częściej dokonują samobójstwa, K- częściej 4x podejmują próby. Wśród samobójców przeważają osoby w wieku od 15-35 lat
EPIDEMIOLOGIA 2 Ponad połowa samobójców ma rozpoznaną chorobę psychiczną Osoby młode częściej podejmują próby, ale u starszych więcej prób jest skutecznych Co 10-ta próba „S” jest skuteczna Najwięcej samobójstw dokonywanych jest na wsi i w małych miastach
ETIOLOGIA Istnieje niezależna osobnicza skłonność do popełnienia samobójstwa Choroby psychiczne: choroby afektywne, zaburzenia adaptacyjne, schizofrenia, uzależnienia, zaburzenia osobowości typ borderline i osobowość dyssocjalna Czynniki środowiskowe: utrata bliskiej osoby, choroba przewlekła, samotność, lęk, bezsenność, przewlekły ból
MECHANIZMY NEUROBIOLOGICZNE Niedobory serotoninergiczne; dowodem są badania biochemiczne mózgów samobójców, jak również dziedziczna skłonność do samobójstw
CZYNNIKI RYZYKA Wywiad: Czy pacjent podejmował już w przeszłości próby „S”, jaki charakter miały te próby, jakie były szanse na odnalezienie i odratowanie Większe ryzyko samobójstwa mają osoby, u których w rodzinie ktoś popełnił samobójstwo Alkohol i narkotyki „ułatwiają” podjęcie próby samobójczej
ZACHOWANIE Gdy osoba mówi, śni o śmierci Gdy żegna się, pisze listy pożegnalne Nagła poprawa samopoczucia, uczucie ulgi związane z podjęciem decyzji Tylko ok. 30% samobójców wcześniej nie komunikuje o swoich planach otoczenia
Wyróżniamy: Myśli samobójcze Zamiary samobójcze Próby samobójcze Samobójstwo dokonane Próba ( samobójstwo) gwałtowne
Tzw. poważna próba samobójcza Częściej mężczyźni Gwałtowne próby „S”: przez powieszenie, wbicie noża w brzuch, serce, skok z dużej wysokości Osoby z poważnymi próbami „S” w wywiadzie Okoliczności zaplanowane tak, aby go nie odratowano Osoby predysponowane rodzinnie Osoba pod wpływem alkoholu Osoba samotna
Postępowanie Leki z grupy SSRI Przeszukać HOSPITALIZACJA Ścisła obserwacja Leki sedatywane Ew. unieruchomienie Leki z grupy SSRI