Niepłodność prof. dr hab. med. Jacek Suzin Instytut Ginekologii i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Niepłodność małżeńską rozpoznajemy po jednym roku normalnego współżycia płciowego 15-20% małżeństw jest niepłodnych w pierwszym roku regularnego współżycia zachodzi w ciążę 50% kobiet, w drugim i trzecim odpowiednio 20% i 10%
Niepłodność (Sterilitas) Całkowita - sterilitas absoluta Względna – sterilitas relativa Wrodzona – sterilitas congenita Nabyta – sterilitas aquisita Pierwotna – sterilitas primaria Wtórna – sterilitas secundaria
Patogeneza niepłodności Czynniki: Podwzgórzowo-przysadkowy Jajnikowy Jajowodowy Maciczny Szyjkowy Męski Immunologiczny Psychiczny
Czynnik podwzgórzowo-przysadkowy Zaburzenia negatywnego sprzężenia zwrotnego (zwiększona wrażliwość podwzgórza na estrogeny) Niewydolność podwzgórza (brak cyklicznego uwalniania LH) Hiperprolaktynemia Hiperandrogenizm Zaburzenia czynności tarczycy Czynniki emocjonalne Czynniki jatrogenne
Czynnik jajnikowy Zmniejszenie reaktywności jajnika na gonadotropiny Zaburzenie równowagi pomiędzy hormonami steroidowymi, prostaglandynami a czynnikami regulacyjnymi Dysgenezje gonad Zmiany zapalne Procesy nowotworowe Endometrioza
Czynnik jajowodowy Przyczyny mechaniczne Czynnościowa niedrożność
Czynnik maciczny Wady wrodzone Zrosty śródmaciczne Zapalenie endometrium Mięśniaki pod błoną śluzową macicy Nieprawidłowa kurczliwość macicy Endometrioza
Czynnik szyjkowy Nieprawidłowości śluzu szyjkowego Skurcz cieśni Przyczyny anatomiczne
Diagnostyka niepłodności Wywiad Badanie ogólne Badanie ginekologiczne Badanie andrologiczne i seminologiczne Ocena cyklu miesiączkowego Badania drożności jajowodów Ocena jajników Ocena jamy macicy i endometrium Testy penetracyjne
Wywiad Wiek obojga partnerów Zawód Przebyte choroby Przebyte stany zapalne narządów płciowych Choroby ogólne i przebyte operacje Czas wystąpienia menarche, długość cyklu, przebyte porody i poronienia Częstość stosunków płciowych Warunki socjalno-ekonomiczne Stan psychiczny i stresy
Badanie ogólne obojga partnerów Budowa ciała Owłosienie Tkanka podskórna Gruczoł tarczowy Wątroba Płuca
Badanie ginekologiczne Rozmaz cytologiczny z tarczy i kanału szyjki macicy Badanie bakteriologiczne pochwy i śluzu szyjkowego Ocena anatomiczna macicy Ocena stanu zagłębienia odbytniczo-macicznego Badanie gruczołów sutkowych
Badanie andrologiczne Ocena narządów płciowych Moszna Jądra Najądrza Nasieniowód Prącie Gruczoł krokowy Badania hormonalne Badanie nasienia
Prawidłowy spermiogram (Światowa Organizacja Zdrowia 1992) Minimum 20 mln w 1 ml nasienia Minimum 50% plemników o zachowanym ruchu postępującym Minimum 30% plemników o prawidłowej budowie główki Poniżej 10% plemników opłaszczonych przeciwciałami (w testach MAR lub kuleczkowym) Brak aglutynacji pH: 7,2-7,8 Leukocyty: poniżej 1 mln w 1 ml nasienia Bakterie: poniżej 1 tys w 1 ml nasienia
Ocena cyklu miesiączkowego Pomiar podstawowej temperatury ciała Ocena rozmazów cytohormonalnych Badanie śluzu szyjkowego Ocena ultrasonograficzna owulacji Ocena stężenia prolaktyny Oznaczenie stężenia estrogenów i progesteronu w surowicy krwi Ocena stężenia LH w surowicy krwi Badanie endometrium w II fazie cyklu Laparoskopia i laparotomia
Ocena stanu jajowodów Histerosalpingografia Laparoskopia
Ocena budowy jajników Ultrasonografia Laparoskopia
Ocena jamy macicy i endometrium Histerosalpingografia Biopsja endometrialna Histeroskopia