Przewrót majowy w Polsce 12 maja 1926r.

pogarszająca się sytuacja polityczna i gospodarcza kraju brak stabilizacji politycznej-częste zmiany rządów niechęć społeczeństwa wobec rządu Chjeno- Piasta postulowana przez J. Piłsudskiego konieczność” sanacji moralnej” polskiego życia politycznego Przyczyny przewrotu:

10 V 1926r. utworzenie rządu W. Witosa ( koalicji PSL Piast i Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej- tzw. Chjeno- Piast) i jednoczesna zapowiedź Piłsudskiego walki z „sejmokracją” oraz ogłoszenie konieczności przeprowadzenia sanacji(uzdrowienia) życia politycznego. 11/12 V 1926-ogłoszenie alarmu w warszawskim garnizonie, cześć oddziałów wiernych Piłsudskiemu wymaszerowała do Rembertowa i oddala się pod komendę Marszałka Przebieg przewrotu:

12 V 1926r.-oddziały wierne J. Piłsudskiemu wyruszyły na stolicę i zajęły przyczółki mostów na Wiśle. Rząd ogłosił stan wyjątkowy. Około godz.17.00 –spotkanie Piłsudskiego z prezydentem S. Wojciechowskim na moście Poniatowskiego. Marszałek żądał ustąpienia rządu Witosa, prezydent natychmiastowego odwołania oddziałów ze stolicy. Około godz.19.00 –załamanie pertraktacji i początek walk Przebieg przewrotu:

13 V 1926r.- nieudana próba mediacji przez arcybiskupa Kakowskiego i marszałka Sejmu- M. Rataja 14 V 1926r.-PPS udzieliła poparcia Piłsudskiemu i ogłosiła strajk generalny. Warszawa została odcięta od reszty kraju (strajk kolejarzy). Chcąc uniknąć wojny domowej , prezydent Wojciechowski i premier Witos podali się do dymisji 31 V 1926r.- Zgromadzenie Narodowe wybrało Piłsudskiego prezydentem. Marszałek nie przyjął tej funkcji wskazując Ignacego Mościckiego jako odpowiedniego kandydata. Przebieg przewrotu:

Skutki: śmierć 215 żołnierzy i 164 cywilów, 900 rannych obalenie legalnie wybranych władz Polski powstanie rządu K. Bartla, w którym Piłsudski został ministrem spraw wojskowych wprowadzenie autorytarnego systemu sprawowania władzy, który miał zagwarantować sanację życia w Polsce w dalszej perspektywie wprowadzenie formalnych zmian ustrojowych (nowela sierpniowa), łącznie z uchwaleniem konstytucji kwietniowej 23 IV 1935r. Skutki: