Daleki Wschód Ogrody Chińskie
Dalekowschodnia kultura ogrodowa to kultura drzew, skał i wody. W ogrodzie chińskim występowały stałe, charakterystyczne elementy: Skały (od małych, pojedynczych kamieni, do dzikich i poszarpanych urwisk) Symbolizowały szkielet Ziemi Woda Symbolizowała życie natury
Woda W formie strumieni i rzek Często zamaskowany początek i koniec Symbolizowało nieskończoność lub połączenie z innym światem
Brama Prowadzi do kolejnych wnętrz ogrodu Symboliczne znaczenie przejścia do różnych przestrzeni Ustawiane w celu zaakcentowania ładnego widoku lub ważnego miejsca w ogrodzie Zróżnicowane architektonicznie, ale zawsze z bogatą ornamentyką
Przejścia w murach otaczających ogród: O rozmaitych kształtach Tradycyjna forma – oktagonalna lub kolista, nazywana drzwiami księżyca Bogatsze formy – kształt wazy, płatków kwiatów lub liści Funkcja komunikacyjna Rama obrazu wycinka ogrodu
Pawilon ogrodowy Służył do odpoczynku, kontemplacji i podziwiania ogrodu Forma zróżnicowana Stosowane elementy zdobnicze – charakterystyczne dla poszczególnych dynastii panujących
Most – o ostrym łuku – tzw. most lotosu Też stosowany jako element architektoniczny na dziedzińcach (o płaskim łuku)
Roślinność: Starannie dobrana Najbardziej ceniono rośliny kwitnące i zimozielone Często o przypisanym znaczeniu symbolicznym Śliwa – kwiat to symbol budzącego się życia Bambus – symbol trwałej przyjaźni Sosna – stałość i siła charakteru Orchidea – kobiecy urok Chryzantema – długie życie Peonia (uznawana za kwiat królewski) – materialny dobrobyt Lotos – szczególne znaczenia – symbolizował szlachetne dążenia do duchowej czystości i prawdy
OGRODY PRZY REZYDENCJACH CESARSKICH Np. cesarska rezydencja w Pekinie – tzw. purpurowe lub zakazane miasto Budowa rozpoczęta na pocz. XV w Część oficjalna + część prywatna Część oficjalna: Rozplanowana geometrycznie względem głównej osi kompozycyjnej biegnącej w kierunku północ-południe
Część oficjalna: Wzdłuż osi, od głównej (południowej) bramy, przez kolejne dziedzińce, prowadzi ceremonialna droga aż do ostatniego dziedzińca, wiodącego do sali tronowej Za nią znajduje się dziedziniec zespołu pałacowego (należy już do części prywatnej) Dalej był ogród, który zamykał kompozycję od strony północnej W ogrodzie usypano pięć symbolicznych wzgórz o wys. 50 m Na nich ustawiono pawilony widokowe
Kameralna i krajobrazowa kompozycja prywatnego ogrodu cesarskiego stanowi kontrast z częścią oficjalną, która jest geometryczna, symetryczna i praktycznie pozbawiona roślinności.
OGRODY PRZY ŚWIĄTYNIACH Świątynia Nieba w Pekinie (I poł. XV w) Główna oś biegnąca z południa na północ łączy trzy dziedzińce: I – dziedziniec na planie kwadratu + okrągły ołtarz nieba II – dziedziniec okrągły + Świątynia Nieba (na planie okręgu) III – dziedziniec kwadratowy + Świątynia Modlitwy o Dobry Urodzaj (na planie okręgu) *kwadrat – symbol Ziemi; koło – symbol Nieba
OGRODY PRZY LETNICH REZYDENCJACH Bardziej swobodna kompozycja Budowane z dala od miast Nie miały części oficjalnej, geometrycznej i osiowej Juan Ming Juan (Jan Ming Jan) niedaleko Pekinu – letnia rezydencja cesarska
ZAŁOŻENIA PRZY ZESPOŁACH SEPULKRALNYCH Lokalizowane w pięknej scenerii naturalnego krajobrazu, z dala od miast Układ osiowy Wejście od południa Grobowiec (forma okrągłego pagórka lub ściętej piramidy) miał podziemne połączenie ze świątynią (na głównym dziedzińcu)
ZAŁOŻENIA PRZY ZESPOŁACH SEPULKRALNYCH Wejście do świątyni grobowej poprzedzał nieduży dziedziniec i droga duchów Po obu jej stronach kamienne rzeźby o symbolicznym znaczeniu (zwierzęta i postacie wojowników) Na końcu – brama Cały teren założenia grobowego był obsadzony drzewami, w większości zimozielonymi Np. grobowce dynastii Mingów