Skala pentatoniczna, starogrecka, średniowieczna i ich rodzaje oraz skala cygańska, góralska, całotonowa i dwunastodźwiękowa. Małgorzata Roszak

Spis Treści Skala pentatoniczna Skale starogreckie Skale średniowieczne Skala cygańska Skala góralska Skala całotonowa Skala dwunastodźwiękowa Test

Skala pentatoniczna Ψpowrót do spis treści Skala pentatoniczna- jest to skala pięciostopniowa. Wykorzystywana była w starożytności m. in. w muzyce chińskiej i afrykańskiej. Istnieją dwie jej odmiany: anhemitoniczna hemitoniczna Dalej

Anhemitoniczna Ψpowrót do spis treści to skala bezpółtonowa, którą buduje się w następujący sposób: od wybranego tzw. dźwięku centralnego tworzymy interwał sekundy wielkiej w górę i w dół oraz interwał kwarty czystej również w górę i w dół. Dalej

Anhemitoniczna Ψpowrót do spis treści Pentatonika bezpółtonowa uchodzi za jedną z najstarszych skal na świecie. Spotyka się ją jeszcze dziś w Chinach, Japonii, u ludów Polinezji, u ludów pierwotnych Azji i Ameryki. Występuje również w niektórych melodiach chorału gregoriańskiego, w ludowych melodiach celtyckich, szkockich, a także polskich. Powrót

Hemitoniczna Ψpowrót do spis treści jest to skala półtonowa, w której obok sekund wielkich i tercji pojawia się jedna lub dwie sekundy małe. Dalej

Hemitoniczna Skale półtonową można zbudować w dwojaki sposób: Ψpowrót do spis treści Skale półtonową można zbudować w dwojaki sposób: od wybranego dźwięku tworzymy kolejno odległość sekundy małej, tercji wielkiej, sekundy wielkiej, sekundy małej od wybranego dźwięku centralnego tworzymy kolejno odległość sekundy wielkiej, tercji wielkiej, sekundy małej, sekundy wielkiej Powrót

Skale starogreckie Ψpowrót do spis treści Skale greckie były skalami siedmiostopniowymi (ósmy był powtórzeniem pierwszego o oktawę niżej). Składały się one z dwóch tetrachordów budowanych z góry na dół. Istniały trzy rodzaje tetrachordów: tetrachord diatoniczny tetrachord chromatyczny tetrachord enharmoniczny Dalej

Tetrachord diatoniczny Ψpowrót do spis treści Najczęściej używany był tetrachord dorycki. Powrót

Tetrachord chromatyczny Ψpowrót do spis treści Tetrachord chromatyczny Powrót

Tetrachord enharmoniczny Ψpowrót do spis treści Tetrachord enharmoniczny Powrót

Ψpowrót do spis treści Skale starogreckie Dwa tetrachordy stanowiły jedną skalę. Skale: dorycka, frygijska i lidyjska były skalami głównymi. Oprócz skal głównych istniały skale poboczne. Każda skala główna posiadała dwie poboczne: jedna zbudowana o kwintę wyżej, dodawano do nazwy skali przedrostek -hyper (np. hyperdorycka), druga zbudowana o kwintę niżej od głównej, dodawano przedrostek -hypo (np. hypolidyjska). Najbardziej używaną ze wszystkich skal greckich była skala dorycka. Dalej

Skale średniowieczne Ψpowrót do spis treści Skale średniowieczne czyli kościelne wzięły nazwę i budowę tetrachordową od skal greckich z tą różnicą, że podczas gdy skale greckie budowano z góry na dół, to skale średniowieczne budowano w kierunku z dołu do góry. Skale kościelne dzielono na główne i poboczne. Skale główne obejmowały dźwięki wysokie, a skale poboczne - dźwięki niskie. Skale główne to: dorycka, frygijska, lidyjska, miksolidyjska; a do nazw skal pobocznych dodawano przedrostek -hypo (np. hypofrygijska, hypomiksolidyjska). Dalej

Ψpowrót do spis treści Skale średniowieczne Dalej

Ψpowrót do spis treści Skale średniowieczne W skalach średniowiecznych istotne były dwa elementy: finalis- dźwięk kończący utwór, będący jednocześnie pierwszym dźwiękiem każdej skali. dominanta lub repercussa- dźwięk najczęściej powtarzany w całym utworze; znajduje się on zazwyczaj na piątym stopniu skali. Dalej

Skala cygańska Ψpowrót do spis treści Skala cygańska - oprócz całych tonów i półtonów posiada dwie sekundy zwiększone. Dalej

Istnieją dwa rodzaje skal cygańskich: Ψpowrót do spis treści Skala cygańska Istnieją dwa rodzaje skal cygańskich: sekunda zwiększona przypada między stopniami III-IV oraz VI-VII sekunda zwiększona przypada między stopniami II-III oraz VI-VII Dalej

Skala góralska skala z półtonami między stopniami IV-V oraz VI-VII Ψpowrót do spis treści skala z półtonami między stopniami IV-V oraz VI-VII Dalej

Skala całotonowa Ψpowrót do spis treści nie posiada stałego ośrodka tonalnego. Jest ona całkowitym zaprzeczeniem tonalności dur-moll. Skala całotonowa jest skalą sześciostopniową, złożoną z sekund wielkich. Istnieją dwie odmiany brzmieniowe skali całotonowej: jedna rozpoczynająca się od dźwięku c a druga od dźwięku des (cis). Dalej

Skala dwunastodźwiękowa Ψpowrót do spis treści Skala dwunastodźwiękowa zwana też skalą dodekafoniczną lub chromatyczną jest skalą muzyczną skalą, w której poszczególne stopnie są oddalone od siebie o pół tonu. Jest połączeniem dwóch skal całotonowych, czyli zawiera wszystkie dźwięki w obrębie septymy wielkiej włącznie, te tworzą zaś sznurek dwunastu półtonów. Dalej

Test Ψpowrót do spis treści

Zadanie nr 1 Jaka to skala? Góralska Anhemitoniczna Dwunastodźwiękowa

Zadanie nr 2 Jaką skalę słyszysz? Średniowieczna miksolidyjska Starogrecka dorycka Całotonowa

Inna nazwa skali kościelnej? Zadanie nr 3 Inna nazwa skali kościelnej? Starogrecka Całotonowa Średniowieczna

Zadanie nr 4 Dźwięk kończący utwór, będący jednocześnie pierwszym dźwiękiem każdej skali to: Dominanta Finalis Repercussa

Zadanie nr 5 Co to za tetrachord? Enharmoniczny Chromatyczny Diatoniczny

Koniec

Zła odpowiedź Powrót do zadania nr 1

Zła odpowiedź Powrót do zadania nr 2

Zła odpowiedź Powrót do zadania nr 3

Zła odpowiedź Powrót do zadania nr 4

Zła odpowiedź Powrót do zadania nr 5