Dobre praktyki w gabinecie lekarskim, czyli jak uniknąć zakażenia

Cztery drogi przenoszenia zakażenia w medycynie: Droga powietrzno-kropelkowa – w wyniku kichania i kasłania na inną osobę lub poprzez inhalację (np. legionelloza, odra, grypa, gruźlica), Droga pokarmowa – w wyniku spożycia zakażonego pokarmu (np. zapalenie wątroby typu A, Salmonella, bakterie Shigella), Droga poprzez bezpośredni kontakt – w wyniku bezpośredniej styczności z chorym lub nosicielem (np. opryszczka), Droga poprzez krew i pozostałe płyny ustrojowe – w wyniku bezpośredniej styczności z zakażoną krwią, śliną i innymi płynami ustrojowymi zarażonego pacjenta.

Prowadzenie praktyki lekarskiej wymaga nie tylko wykonywania usług medycznych z najwyższą starannością i znajomością sztuki lekarskiej, ale także przestrzegania określonych procedur, które pozwolą zabezpieczyć personel i pacjentów przed zakażeniem. Wszystkie te działania mają swoje źródło w fundamentalnej maksymie obowiązującej w medycynie, która brzmi „Primum non nocere – Po pierwsze nie szkodzić”.

Najczęstszą przyczyną zakażeń w służbie zdrowia jest: nieracjonalne stosowanie ochron osobistych, niewłaściwie przygotowany sprzęt.

Zasady zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia Personel medyczny przed i po wykonaniu każdej czynności powinien umyć ręce najpierw mydłem, następnie środkiem do dezynfekcji i opłukać je pod bieżącą wodą. Błędem jest: nie mycie rąk po każdym kontakcie z potencjalnym źródłem zakażenia lub mycie rąk wyłącznie wodą z mydłem, bez stosowania środka do dezynfekcji.

Zasady zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia Personel medyczny powinien myć ręce: przed założeniem jednorazowych rękawiczek i od razu po ich zdjęciu, przed przystąpieniem do pracy, przed przyjęciem pacjenta, przed i po zabiegach chirurgicznych, po kontakcie z materiałem skażonym.

Zasady zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia Właściwie wyposażona umywalka w gabinecie lekarskim powinna posiadać: dozownik na mydło w płynie, dozownik na środek dezynfekujący do rąk, pojemnik na ręczniki jednorazowego użytku. Zaleca się, aby woda w kranie uruchamiała się bez konieczności jego dotykania, co pozwoli na ograniczenie rozprzestrzeniania się drobnoustrojów.

Zasady zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia Wszelkie zabiegi przeprowadzane na pacjencie należy wykonywać po wcześniejszym założeniu: sterylnych jednorazowych rękawiczek, sterylnego fartucha, jednorazowej maseczki, okularów ochronnych. Błędem jest: nie używanie w ogóle lub w niewystarczającym zakresie środków ochrony osobistej, np. zamiast rękawiczek sterylnych używa się diagnostycznych.

Zasady zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia Personel medyczny powinien używać sterylnych rękawiczek jednorazowych wyłącznie jeden raz! Ponadto rękawiczki muszą zostać zmienione, gdy zostaną uszkodzone lub zabrudzone krwią. Błędem jest: używanie niesterylnych rękawiczek, które zostały wyciągnięte z kieszeni czy z szuflady. Nie wolno także korzystać z rękawiczek diagnostycznych, uszkodzonych lub zabrudzonych. Niedopuszczalne jest także przeprowadzanie dezynfekcji rękawiczek jednorazowych.

Zasady zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia Personel medyczny, powinien mieć właściwie przygotowane do zabiegu ręce, tak, aby ograniczyć ryzyko zakażenia samego siebie i przeniesienia zarazków na innych. Błędem jest: przeprowadzanie zabiegu przez personel medyczny, który ma długie paznokcie (naturalne lub sztuczne) i biżuterię na rękach (zegarek, pierścionek, bransoletka).

Zasady zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia Personelowi medycznemu, podczas przeprowadzania zabiegu lub świadczenia pacjentowi usług medycznych, wolno jest dotykać wyłącznie sprzęt i aparaturę medyczną, niezbędną do ratowania zdrowia lub życia pacjenta. Błędem jest: dotykanie przez personel medyczny, podczas przeprowadzania zabiegu, telefonu, dokumentacji, szuflad i innych miejsc, które mogą być źródłem chorobotwórczych drobnoustrojów.

Zasady zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia Sterylny sprzęt jednorazowy powinien być użyty jak najszybciej po otwarciu opakowania, ponieważ jego sterylność znika wraz z otwarciem folii. Błędem jest: używanie jednorazowych narzędzi (igieł, strzykawek) wielokrotnie. Niedopuszczalne jest także zmienianie samej igły, pozostawiając tą samą strzykawkę.

Zasady zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia Sprzęt wielokrotnego użytku powinien być poddawany czyszczeniu i dezynfekcji, zgodnie z obowiązującymi procedurami, tak, aby zawsze był bezwzględnie sterylny i gotowy do bezpiecznego użycia. Błędem jest: mycie sprzętu i aparatury medycznej wyłącznie wodą z mydłem, gdyż to nie usunie chorobotwórczych drobnoustrojów. Często popełnianym błędem jest również nieprzestrzeganie zalecanego czasu działania środków dezynfekujących.

Zasady zapobiegania zakażeniom w służbie zdrowia Personel medyczny musi zabezpieczyć wszelkie skaleczenia, zadrapania i pęknięcia skóry plastrem opatrunkowym przed przystąpieniem do pracy, aby uniknąć potencjalnego zakażenia. Błędem jest: bagatelizowanie i niewłaściwe zabezpieczenie (lub jego brak) uszkodzeń skóry przed przystąpieniem do pracy, w wyniku czego może dojść do zakażenia. Każdego pacjenta należy bowiem traktować jako potencjalne źródło zakażenia.

Ochrona personelu medycznego przed zakażeniem Ochrona personelu medycznego przed zakażeniem polega na: stosowaniu rękawiczek, fartuchów i masek ochronnych, okresowych szczepieniach ochronnych personelu, przeprowadzaniu szkoleń wewnętrznych z zakresu niezbędnych do wykonywania w codziennej pracy procedur oraz wynikających z ich nieprzestrzegania zagrożeń, doborze właściwych środków do dezynfekcji rąk i narzędzi, a także znajomość technik dezynfekcji, traktowaniu każdego pacjenta jako potencjalne źródło zakażenia.

Ochrona pacjentów przed zakażeniem Ochrona pacjentów przed zakażeniem polega na: zwiększaniu świadomości pacjentów dotyczącej możliwych źródeł zakażeń w gabinecie lekarskim, zwracaniu uwagi czy personel medyczny wykonuje swoje obowiązki w jednorazowych rękawiczkach, zwracaniu uwagi, aby personel medyczny, podczas wykonywania zabiegu lub innych czynności medycznych, dotykał tylko narzędzi medycznych, a nie telefonu czy dokumentacji, pilnowaniu, aby narzędzia jednorazowe (igły, strzykawki) wykorzystywane były wyłącznie jeden raz.

Prezentacja pt. ” Dobre praktyki w gabinecie lekarskim, czyli jak uniknąć zakażenia” została przygotowana przez Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe EPAK. Przygotowana prezentacja ma na celu zwiększenie świadomości pracowników zatrudnionych w służbie zdrowia na temat zagrożeń, z jakimi stykają się w codziennej pracy.