Planowanie i sporządzanie raportu empirycznego Wykład 3

Jak znaleźć problem do badania? Lepiej znaleźć wąski problem i potraktować go głębiej niż szeroki i potraktować go powierzchownie Badanie powinno wnosić coś nowego do aktualnego stanu wiedzy - sprawdzenie znanej zależności w innej kulturze - replikacja badania, które budzi wątpliwości - nowa hipoteza Można sformułować problem modyfikując znane hipotezy - nowy materiał - nowe zmienne - inna populacja

Dobór zmiennych Zmienne niezależne Czynniki, które wpływają na to, co nas interesuje Zmienne zależne To, co nas interesuje

Zmienne niezależne W badaniu nieeksperymentalnym - zmienne niezależne dane są z góry np. płeć, dane demograficzne, wynik w teście osobowości, struktura rodziny, dochód itd. W badaniu eksperymentalnym - zmienne niezależne manipulowane (losowo przydzielane do grup eksperymentalnych) - np. rodzaj udzielonej informacji zwrotnej, wytworzenie dobrego lub złego nastroju, rodzaj treningu

Przykład: badanie nieeksperymentalne vs. eksperymentalne Hipoteza: Mężczyźni mają inne kryteria oceny atrakcyjności partnera niż kobiety Badanie nieeksperymentalne Porównanie treści ogłoszeń matrymonialnych zamieszczanych przez mężczyzn i przez kobiety Badanie eksperymentalne - Grupie mężczyzn i grupie kobiet dajemy ogłoszenia matrymonialne, zróżnicowane pod względem treści „oferty”. Prosimy ich o ocenę, jak atrakcyjny jest dany partner.

Schematy badań eksperymentalnych Schemat z powtarzanymi pomiarami (within-subjects design) Te same osoby są poddawane różnym manipulacjom Np. jedna grupa badanych rozwiązuje różne zadania Schemat czynnikowy (between subject design) Różne osoby poddawane są różnym manipulacjom Np. jedna grupa rozwiązuje zadania słowne, a druga arytmetyczne

Schemat z powtarzanymi pomiarami Zalety Potrzeba mniej osób badanych Każda osoba jest grupą kontrolną dla samej siebie Wady pierwszy pomiar może wpływać na drugi Często natura problemu uniemożliwia ten schemat

Schemat z częściowo powtarzanymi pomiarami Niektóre zmienne – w schemacie czynnikowym - manipulowany nastrój, dostarczona informacja zwrotna Inne zmienne – jako pomiary powtarzane - rodzaj zadania, treść ogłoszenia matrymonialnego itd.

Jak to zapisać w tekście? Badanie przeprowadzono w schemacie czynnikowym z częściowo powtarzanymi pomiarami: 2(nastrój: pozytywny vs. negatywny) x 2 (rodzaj zadania: trudne vs. łatwe), przy czym ostatni czynnik był pomiarem powtarzanym.

Dobór badanych Wybieramy badanych z tej populacji, na którą chcemy uogólnić wyniki Rodzaje doboru: Losowy (próbka reprezentatywna) Warstwowy Celowy Mieszane Ilu badanych? po 15 osób w „celce” Około 60 do pracy magisterskiej, 40 – do rocznej Im więcej osób badanych tym większa szansa, że wynik będzie istotny statystycznie.

Instrukcja do badania Instrukcja ustna lub pisemna lub obie naraz W instrukcji dokładne wytyczne, co badany ma robić Instrukcja nie za długa Potrzebna zgoda badanego na udział w badaniu Ewentualna zgoda komisji etycznej Po badaniu odkłamanie badanego (debriefing)!

Sporządzanie raportu – standardowy schemat Tytuł Nazwisko autora Afiliacja (Uniwersytet, rok studiów) Słowa kluczowe Podziękowania Streszczenie Wprowadzenie Metoda Materiał badawczy Aparatura Osoby badane Schemat badania Procedura badania III. Wyniki IV. Dyskusja

C.d. Literatura cytowana Przypisy Załączniki Tabele Opisy rycin Ryciny UWAGA: W pracy rocznej i magisterskiej tabele i ryciny umieszczamy w tekście

Tytuł Tytuł musi zawierać wszystkie ważne informacje o treści badania (główne słowa kluczowe, zmienne) Tytuł musi być sformułowany na tyle ciekawie, żeby chciało się czytać dalej Długość tytułu: nie więcej niż 12-15 słów

Streszczenie (abstrakt) Abstrakt: podsumowanie pracy Abstrakt musi zawierać: Główne hipotezy badania Podsumowanie metody (materiał, osoby badane, procedura) Główne wyniki Długość abstraktu Praca teoretyczna – 100-150 słów Praca empiryczna – 75-100 słów Abstrakt piszemy na końcu pracy Od tego jak napiszesz abstrakt zależy, czy ktoś będzie chciał czytać dalej

Wprowadzenie Wprowadzenie powinno odpowiadać na cztery pytania Jakie poprzednie badania były powodem podjęcia przez Ciebie tego badania? Co Twoje badanie dodaje do poprzednich wyników badań? Dlaczego Twój wkład jest ważny lub interesujący? Jak masz zamiar wnieść ten wkład?

Przegląd literatury czyli co już wiadomo Przegląd literatury ma uzasadnić problem badania – nie może być za długi! Nie zaczynaj od jaja – załóż, że czytelnik ma pewną orientację w temacie Po bardziej szczegółowe wątki odsyłaj do odpowiedniej literatury

Czego jeszcze nie wiadomo czyli wprowadzenie do własnego badania Przedstaw cel swojego badania Dokładnie określ, na czym polega Twój wkład Postawienie zupełnie nowej kwestii Rozstrzygnięcie między dwoma hipotezami Uogólnienie starych danych na nowy materiał/grupę osób Wprowadzenie nowego wątku metodologicznego itd. Podaj w skrócie jak masz zamiar to osiągnąć

Metoda Opis sposobu przeprowadzenia badania w taki sposób, aby czytelnik mógł powtórzyć to badanie Za mało informacji – trudności ze zrozumieniem, co było robione i z powtórzeniem badania Za dużo informacji – można znudzić i uśpić czytelnika

Materiał Opis materiału użytego w badaniu na tyle szczegółowy, żeby czytelnik mógł go użyć lub wygenerować analogiczny Gdy materiał nietypowy – podajemy przykłady zadań W pracach studenckich wykorzystywane techniki zamieszczamy w załącznikach

Aparatura Gdy używamy aparatury (psychofizjologicznej, komputerowej itd.) Gdy aparatura standardowa – podajemy tylko jej nazwę Gdy aparatura niestandardowa – dokładniejszy opis, ewentualnie rysunek lub zdjęcie

Osoby badane Ilu badanych Z jakiej populacji pochodzili badani Jak dobierano badanych (sposób losowania) Opis wszystkich zmiennych dotyczących badanych, które mogły wpłynąć na wynik (wiek, płeć, wykształcenie, zawód, dochód itd.) – najlepiej przedstawić w tabeli Ilu badanych w poszczególnych warunkach eksperymentalnych Warunki uczestnictwa w badaniu (np. czy płacono badanym i ile)

Schemat badania Jakie były zmienne niezależne i jak operacjonalizowane Jakie były zmienne zależne i jak operacjonalizowane Jak stworzono grupy badanych (eksperymentalna i kontrolna, celki w analizie wariancji itd.) Jak dobierano badanych do poszczególnych grup Jaki był schemat badania: czynnikowy, z powtarzanymi pomiarami itd.

Procedura Krok po kroku, chronologicznie opis tego, co robiono z badanymi Jak badano – indywidualnie czy grupowo Gdy instrukcja prosta – przedstaw ją w skrócie Gdy instrukcja bardziej skomplikowana – przedstaw ją w całości

Prezentujemy dwa rodzaje wyników Wyniki Prezentujemy dwa rodzaje wyników Co wyszło – czyli prezentacja statystyk opisowych średnie, odchylenia statystyczne w grupach itd. Czy to, co wyszło jest statystycznie istotne prezentacja wyników testów statystycznych: np.. Istotności różnic miedzy średnimi, współczynniki korelacji, współczynniki regresji, wyniki analizy czynnikowej itd..

Struktura prezentacji wyników Gdy duża liczba wyników – podziel rozdział na podrozdziały – każdy z własnym tytułem Co prezentować? To, co wprost dotyczy Twoich hipotez To, co wprawdzie wyszło „przy okazji” ale co może być interesujące Czego nie prezentować? Wyników ubocznych, które nie tworzą żadnej całości Wyników surowych

Jak prezentować wyniki? Najpierw najważniejsze wyniki w postaci średnich i ogólnych konkluzji, dopiero potem szczegółowe wyniki testów statystycznych (żeby nie znudzić czytelnika) Tabele czy ryciny? Ryciny pozwalają na graficzną prezentację wyników – bardziej czytelne Tabele – pozwalają na umieszczenie większej liczby danych wraz z wynikami testów statystycznych Nie przesadzaj z liczbą tabel i rycin !!!!

Dyskusja Dyskusja jest pokazaniem wyników na tle teorii W dyskusji: Streszczamy krótko, co nam wyszło Określamy, czy i na ile te wyniki potwierdzają nasze hipotezy Zastanawiamy się, co z tych wyników wynika dla teorii i praktyki W tym ostatnim punkcie odnosimy wyniki do istniejącej literatury, prezentujemy konkurencyjne ich wyjaśnienia, pokazujemy na ewentualne dalsze implikacje do badań

Gdy „wyszło” i gdy „nie wyszło” Gdy „wyszło” – zadanie proste Gdy „nie wyszło”: Napisz to wprost Nie usiłuj formułować karkołomnych interpretacji ex post Gdy zawiniła metoda – napisz to Nie przedstawiaj ogromnej liczby różnych możliwych powodów braku sensownych rezultatów Gdy wyniki nie potwierdzają hipotez ale są interpretowalne – napisz jak je można interpretować Przedstaw jasno i krótko konkluzje wyników Gdy potrzebne dalsze badania – napisz jak miałyby wyglądać

Załączniki Zastosowane techniki badań Oryginalny materiał badawczy Oryginalny program komputerowy Zastosowane instrukcje Nie załączać wyników surowych ale ich od razu nie wyrzucać!