Rozproszenie uwagi kierowcy Wyniki badania przeprowadzonego przez Pentor Research International SA na zlecenie PKN ORLEN SA Warszawa, lipiec 2008

Wprowadzenie Pentor Research International SA przeprowadził w dniach 1-2 lipca 2008 roku, na zlecenie ORLEN SA, badanie dotyczące postrzegania przez kierowców czynności wykonywanych w trakcie prowadzenia samochodu i mogących stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa jazdy. Główne cele badawcze koncentrowały się na następujących zagadnieniach: identyfikacja czynności ocenianych przez kierowców jako niebezpieczne; ustalenie, które z tych czynności są najczęściej wykonywane przez kierowców w trakcie prowadzenia pojazdu; określenie czynników wpływających na zróżnicowanie przekonań i zachowań kierowców w tym zakresie. Badanie realizowano techniką wywiadów telefonicznych (w systemie CATI) na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie 800 osób. Uzyskane wyniki możemy traktować jako odzwierciedlenie opinii ogółu ludności kraju powyżej 15 roku życia.

Podsumowanie Jak wynika z danych Partnerstwa dla bezpieczeństwa drogowego, w 2007 roku, podobnie jak we wcześniejszych latach, większość osób poszkodowanych w wypadkach drogowych (61%) stanowili mężczyźni (przy 48-procentowym udziale w populacji), ale zagrożenie kobiet systematycznie rośnie. Grupą najbardziej zagrożoną w ruchu drogowym pozostają osoby w wieku 18-24 lata. W 2007 roku 17% osób zabitych w wypadkach drogowych to ludzie młodzi (osoby w wieku 18-24 lata to 12% populacji Polski). Ponadto, blisko co czwarta osoba ranna miała mniej niż 24 lata i jest to 12-procentowy wzrost w porównaniu z rokiem wcześniejszym. Z niniejszego badania wynika, że jedną z najniebezpieczniejszych czynności wykonywanych w trakcie prowadzenia pojazdu jest, w ocenie kierowców jak i całego społeczeństwa, obsługa telefonu komórkowego. Powszechne jest przekonanie o potencjalnym zagrożeniu wynikającym z prowadzenia przezeń rozmów w trakcie jazdy (zwłaszcza bez zestawu głośnomówiącego). Osoby młode kładą ponadto szczególny nacisk na zagrożenie wynikające z odbierania i wysyłania SMS-ów. Znaczna grupa kierowców zwraca także uwagę na zagrożenie mogące wynikać z obsługi w trakcie jazdy radia i odtwarzacza CD. W największym stopniu szczególnie niebezpieczne zachowania w trakcie prowadzenia pojazdu przejawiają ludzie młodzi (ponad połowa – 55% - przynajmniej od czasu do czasu rozmawia przez telefon komórkowy bez zestawu głośnomówiącego, 33%, odbiera SMS-y).

Największym zagrożeniem dla bezpieczeństwa jazdy samochodem jest, zdaniem kierowców, rozmowa przez telefon komórkowy (78%). Co 5. respondent spontanicznie wskazuje również palenie papierosów i rozmowę z pasażerami jako czynności potencjalnie niebezpieczne w czasie prowadzenia pojazdu. Proszę powiedzieć, jakie czynności wykonywane przez kierowców w czasie prowadzenia samochodu stanowią największe zagrożenie dla bezpieczeństwa jazdy samochodem? Chodzi o czynności, które niektórzy kierowcy wykonują jednocześnie prowadząc samochód, a które mogą rozpraszać ich uwagę. Ogół społeczeństwa N=800 Osoby z wykształceniem podstawowym – 70%; os. pow. 50. roku życia – 70%; Kierowcy – 24%; osoby z wykształceniem podstawowym – 13%; osoby z dochodem rodziny pow. 3500zł/os. – 34%; mieszkańcy Warszawy – 35% Osoby pon. 29 lat – 5%; z dochodem rodziny pow. 3500zł/os. – 6%; mieszkańcy Warszawy – 14% Osoby pon. 29 lat – 4% Mieszkańcy Warszawy – 5%

Proszę powiedzieć, czy prowadzi Pan(i) samochód? Blisko 9 na 10 kierowców w trakcie jazdy samochodem rozmawia z pasażerami, znaczna grupa obsługuje w trakcie prowadzenia samochodu radio (71%) oraz je lub pije (41%). Co trzeci kierowca przyznaje się do rozmawiania przez telefon komórkowy bez zestawu głośnomówiącego i kłótni z pasażerami. Osoby o najwyższych dochodach relatywnie częściej rozmawiają w trakcie jazdy przez telefon komórkowy. Proszę powiedzieć, czy prowadzi Pan(i) samochód? Ogół społeczeństwa N=800 N=368 Czy zdarza się Panu(i), przynajmniej od czasu do czasu, wykonywać w czasie prowadzenia samochodu następujące czynności ...? Osoby z doch. rodz. pow. 3500zł/os. – 88% Osoby z doch. rodz. pow. 3500zł/os. – 55% Kobiety – 18%; os. z wykształc. zasadniczym – 20%; osoby z doch. rodz. pow. 3500zł/os. – 39% Kobiety – 26%; mieszkańcy miast 50-200tys. – 55% Osoby z doch. rodz. pow. 3500zł/os. – 45% Osoby z wykształc. zasadn. – 23% Osoby z wyższym wykształc. – 29%

Wiek jest jednak tym czynnikiem, który w największym stopniu różnicuje zachowania kierowców. Osoby poniżej 29. roku życia zdecydowanie częściej niż osoby w starszym wieku zajmują się w trakcie jazdy obsługą urządzeń elektronicznych: odtwarzacza CD (87%) i telefonu komórkowego (ponad połowa rozmawia przezeń bez zestawu głośnomówiącego, co trzeci – odbiera SMS-y). Czy zdarza się Panu(i), przynajmniej od czasu do czasu, wykonywać w czasie prowadzenia samochodu następujące czynności ...? Kierowcy N=368

Czynności najczęściej wykonywane przez kierowców to rozmowa z pasażerami (47% wskazań) i obsługa odtwarzacza CD (27%). Z czynności „niedozwolonych”, kierowcy najczęściej przyznają się do częstego palenia papierosów i rozmów przez telefon komórkowy bez zestawu głośnomówiącego (7%). Którą z tych czynności wykonuje Panu(i) najczęściej w czasie jazdy samochodem? Kierowcy N=355 Kobiety – 59% Osoby z wykształceniem zasadniczym – 13% Kobiety – 2% Kobiety – 5%

Ponad połowa kierowców (55%) jest świadoma zagrożenia, jakie dla bezpieczeństwa jazdy sprawia rozmawianie przez kierowcę przez telefon komórkowy bez zestawu głośnomówiącego. Ponad jedna czwarta (28%) wskazuje także na wysyłanie SMS-ów jako czynność potencjalnie niebezpieczną. W dalszej kolejności wymieniane są: kłótnia (26%) lub rozmowa (16%) z pasażerem oraz robienie makijażu (17%). Głównym czynnikiem różnicującym postrzeganie zachowań niebezpiecznych jest wysokość dochodu (np. osoby z najwyższym dochodem relatywnie częściej wskazują zagrożenia wynikające z obsługi telefonów komórkowych). Które z tych czynności wykonywane w trakcie prowadzenia samochodu są, Pana(i) zdaniem, najczęstszą przyczyną kolizji, wypadków? Osoby z wykszt. zasadnicznym – 49% Ogół społeczeństwa N=800 Osoby z dochodem rodziny pow. 3500zł/os. – 41%, Osoby pon. 29 lat – 42%; Kobiety – 20%, Osoby pon. 29 lat – 23%; Osoby z wykszt. podstawowym – 24%; os. z dochodem rodziny pow. 3500zł/os. – 9% Osoby z dochodem rodziny pow. 3500zł/os. – 7% Osoby z wykształceniem podstawowym – 20% Osoby z wykształceniem podstawowym – 21%; os. z dochodem rodziny 800-1800zł/os. – 18% Osoby z dochodem rodziny pon. 800zł/os. – 2%

Relatywnie niewielka grupa kierowców (4%) deklaruje, że wskutek wykonywania w czasie jazdy samochodem czynności niebezpiecznych, miała kolizję lub wypadek. Czy ktoś z Pan(i) rodziny lub bliskich miał kolizję, wypadek, stłuczkę z powodu takich czynności wykonywanych w czasie prowadzenia samochodu? Ogół społeczeństwa N=800 A czy Pan(i) osobiście miał kolizję, wypadek, stłuczkę z powodu takich czynności wykonywanych przez Pana(nią) w czasie prowadzenia samochodu? Kierowcy N=368