Zasady działania Unii Europejskiej

KATALOG ZASAD

Zasada przyznania kompetencji Zasada subsydiarności Zasada proporcjonalności Zasada lojalnej współpracy Zasada efektywności Zasada jednolitych ram instytucjonalnych Zasada równowagi instytucjonalnej

Zasada zachowania tożsamości narodowej państw członkowskich Zasada poszanowania wolności, demokracji, praw człowieka i podstawowych wolności oraz państwa prawnego Zasada poszanowania praw podstawowych.

Zasada przyznania – art. 5 TUE Zasada przyznania – art. 5 TUE. UE nie ma kompetencji do przyznawania sobie kompetencji. -traktat reformujący: 1. Granice kompetencji Unii wyznacza zasada przyznania. Wykonywanie tych kompetencji podlega zasadom pomocniczości i proporcjonalności. 2. Zgodnie z zasadą przyznania Unia działa wyłącznie w granicach kompetencji przyznanych jej przez Państwa Członkowskie w Traktatach do osiągnięcia określonych w nich celów. Wszelkie kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach należą do Państw Członkowskich.

Zasada podziału kompetencji Zasada podziału kompetencji. Podstawę stanowi Traktat z Lizbony i orzecznictwo ETS. Podział kompetencji: - wyłączne, np.. unia celna; art. 2 ust. 1 TFUE; - dzielone art. 2 ust. 2 TUE (d. konkurencyjne); - działania wspierające, koordynujące i uzupełniające, art. 6 TFUE Kompetencje dorozumiane.

Podstawę zasady podziału władzy stanowi zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego- oznacza, że w przypadku konfliktu między prawem wspólnotowym a krajowym, to pierwsze przeważa.

Zasada subsydiarności – art Zasada subsydiarności – art. 5 TUE; podejmując legislację UE musi odpowiedzieć, czy cele Unii nie mogą być osiągnięte w wystarczający sposób przez państwa członkowskie i czy biorąc pod uwagę środki stosowane przez UE, efektywność działania będzie wyższa.

Zasada proporcjonalności – UE działa tylko w takim zakresie, jaki jest niezbędny. Dotyczy przede wszystkim środka – metody stosowanej przez UE; środek zastosowany ma być proporcjonalny do potrzeby tj. nie może nakładać zbędnych ciężarów. ETS kontroluje, czy środek był odpowiedni i konieczny oraz współmierny

Zasada lojalnej współpracy Obowiązek wypełniania zobowiązań i ułatwiania realizacji celów UE; Zakaz przyjmowania środków sprzecznych z celami UE.

Zasada efektywności Związek z zasadą lojalności jest ścisły. Zasada efektywności oznacza obowiązek osiągania zamierzonego celu w odpowiedni sposób; TSUE uwzględnia tę zasadę w swojej interpretacji, np. koncepcja bezpośredniego stosowania i prymatu prawa wspólnotowego, skutek prawny dyrektyw.

Zasada równowagi instytucjonalnej i autonomii instytucjonalnej Celem jest zapewnienie spójności i ciągłości działań UE oraz poszanowanie acquis communautaire. Art. 13 TUE.

Zasada zachowania tożsamości narodowej państw członkowskich Założenie jest następujące: Unia nie powinna przekształcić się w państwo; Zastrzeżenia polskie, np. do Karty Praw Podstawowych.

Zasada ochrony uprawnionego oczekiwania (ochrony zaufania) Zasada poszanowania wolności, demokracji, praw człowieka i podstawowych wolności oraz państwa prawnego Art. 6 ust. 1 TUE – ten przepis nie może być samoistną podstawą skargi – nie jest źródłem prawa podmiotowego. Zasada rządów prawa Zasada pewności prawa Zasada nieretroakcji Zasada ochrony uprawnionego oczekiwania (ochrony zaufania) Zasada niedyskryminacji