PODSTAWY PRAWOZNAWSTWA Szkoły teorii i filozofii prawa

Prawo: Od wieków trwa niesłabnący spór o istotę prawa, o to jak jest ono postrzegane i czym jest prawo i jak prawo funkcjonuje.

Ogół koncepcji możemy podzielić na dwie grupy: traktujące prawo jako zbiór norm: koncepcje praw natury pozytywizm prawniczy szkoła historyczna inne traktujące prawo jako zespół faktów: koncepcje realistyczne psychologizm inne

Koncepcje praw natury najstarsze koncepcje normy istnieją niezależnie od ich ustanowienia przez człowieka człowiek podlega prawu ale go nie tworzy (ewentualnie uzupełnia, uszczegóławia) prawo natury jest nadrzędne nad prawem tworzonym przez człowieka różne podstawy obowiązywania prawa

główne nurty kosmologiczny religijny świecki Koncepcje praw natury główne nurty kosmologiczny religijny świecki prawo natury to prawo kosmosu mające boskie pochodzenie koncepcja św. Tomasza z Akwinu, św. Augustyn źródeł prawa natury jest istota ludzka

Koncepcje praw natury - podział zmienność treści statyczne koncepcje praw o dynamiczne zmiennej treści prawo natury jest niezmienne prawo natury zmienia się i jest zrelatywizowane do określonych warunków prawa natury są niezmienne ale odpowiednio do czasu znajdują zastosowanie do zmieniającego się świata

Koncepcje praw natury - podział koncepcje religijne świeckie prawo pochodzi w takim czy innym sensie od Boga prawo natury ma swe źródło w istocie człowieka, jego godności, rozumie, naturze społeczeństwa lub jednostki

Koncepcje praw natury - podział koncepcje charakter materialny charakter formalny (proceduralny) formułują bezpośrednio treść norm jakie powinny znaleźć się w prawie pozytywnym wyznaczają pewne formy tworzenia prawa pozytywnego

Koncepcje praw natury Koncepcja tomistyczna zapoczątkowana przez Tomasza z Akwinu Bóg stworzył świat według określonego porządku lex aeterna lex naturalis lex humana - współcześnie: K. Wojtuła, M. A. Krąpiec, A. Szostek

Koncepcje praw natury Koncepcja „wewnętrznej moralności prawa” twórcą L.L. Fuller formułuje warunki jak powinien być skonstruowany system norm na wewnętrzną moralność składają się postulaty: ogólności prawa, jasności i niesprzeczności systemu prawnego, zakazu wstecznego działania, zakazu wyznaczania obowiązków niemożliwych do spełnienia, publikacji prawa a także praworządności

Pozytywistyczne koncepcje prawa pozytywizm prawniczy nurt anglosaski nurt kontynentalny

Pozytywistyczne koncepcje prawa jedynym źródłem prawa jest „ustawa” opisana jako wyraz woli suwerena suweren nie jest ograniczony w sferze tworzenia prawa przez zewnętrzny podmiot prawo to norm tworzonych przez państwo ukształtowanych w kreślonym układzie społecznym uzasadnienie tetyczne obowiązywania norm rozdział między prawem a moralnością

Szkoła historyczna w prawie przedstawiciele: von Hugo, von Savigny, Puchta prawo tworzone jest przede wszystkim przez historię danego społeczeństwa prawo wynika z tzw. „ducha narodu” von Savigny wyróżniał prawo zwyczajowe (dawniejsze, ważniejsze) oraz prawo wtórne (prawnicze)

Koncepcje realistyczne traktują prawo jako ZESPÓŁ FAKTÓW społecznych czy psychicznych związanych z normami prawnymi o obowiązywaniu normy prawnej możemy mówić dopiero gdy będzie ona dostatecznie często realizowana przez jej adresatów realizm amerykański - prawo funkcjonuje w określonych realiach, a nie w oderwaniu od nich prawo niebędące w użyciu przestaje być prawem sens normie prawnej nadaje dopiero jej realizacja

Psychologiczna teoria prawa twórca- Leon Petrażycki prawo to odzwierciedlenie emocji etycznych, które dzielą się na: przeżycia moralne przeżycia prawne - norma prawne jest rezultatem przeżycia prawnego