Małżeństwo: reaktywacja Podsumowanie raportu Laboratorium WIĘZI listopad 2009
Małżeństwo: reaktywacja Idea małżeństwa niewątpliwie przeżywa dziś kryzys. Sądzimy jednak, że kryzys ten może zostać wykorzystany jako szansa oczyszczenia współczesnej wizji małżeństwa z obciążających ją kulturowych naleciałości epok poprzednich. Może paradoksalnie dopiero teraz – w świecie po rewolucji seksualnej, po emancypacji i wyzwoleniu kobiet – łatwiej będzie można dotrzeć do istoty małżeństwa?
Małżeństwo: reaktywacja (1) Małżeństwo to radykalna bliskość kobiety i mężczyzny. Jest to unikalna relacja opierająca się na komplementarności dwóch płci. Wzajemnemu dopełnianiu się osób w tej najmniejszej ludzkiej wspólnocie towarzyszy wyłączność – żona i mąż w tak pełny sposób są tylko dla siebie. Miłość kobiety i mężczyzny to odkrywanie cielesnej i duchowej inności oraz otwieranie się na inność. Poprzez małżeństwo oboje odnajdują miejsce dla drugiej osoby wewnątrz własnej intymności i tożsamości. Granice cielesnej i duchowej intymności zostają przekroczone, a do tożsamości dwojga pojedynczych „ja” wchodzi na trwałe „ty” współmałżonka. Rodzi się także nowe „my” – zobowiązująca więź małżeńska, szczególna jakość międzyludzkiej relacji. Małżonkowie są ściśle złączeni, ale pozostają odrębnymi osobami. Ich życie nierozerwalnie splata się ze sobą, choć nie zlewa.
Małżeństwo: reaktywacja (2) Małżeństwo to nieustanne przekraczanie samego siebie. Niedobrze człowiekowi być samemu – bo człowiek potrzebuje relacji i trwałych więzi. Małżeństwo, podobnie jak głęboka przyjaźń, w największym stopniu rozwija człowieka. Często młodzi ludzie nie potrafią jednak godzić swojej wolności z wolnością współmałżonka. Życia we dwoje trzeba się zatem uczyć. Fundamentem małżeńskiej wspólnoty życia i miłości są wzajemne poznanie, zrozumienie i akceptacja. Więź małżeńska wymaga codziennego pielęgnowania – poprzez otwartość, komunikację i dialog. Małżeństwo uczy empatii, cierpliwości, poświęcenia, samoograniczenia. Jest to proces ciągły, stałe budowanie „my” – w którym trzeba brać pod uwagę dobro wspólne, a nie tylko indywidualne.
Małżeństwo: reaktywacja (3) Małżeństwo to wspólnota wymagająca. Jest zobowiązaniem do wierności i odpowiedzialności. Tylko takie wstępne założenie daje szansę (choć nie gwarancję) trwałości relacji małżeńskiej pomimo przeszkód, trudności i niedoskonałości tworzących ją osób. Szczęście w małżeństwie nie pojawia się automatycznie. Piękno i trud małżeństwa przeplatają się ze sobą i jedno bez drugiego nie jest możliwe. Nie da się zbudować dobrego małżeństwa bez wysiłku, bez ofiarności, bez kryzysów, bez przebaczenia, bez cierpienia, bez otwartości na zmienność własną i współmałżonka.
Małżeństwo: reaktywacja (4) Małżeństwo to wspólnota otwarta. Dzieci to najbardziej widoczny owoc miłości małżeńskiej. Trwały związek kobiety-żony-matki z mężczyzną-mężem-ojcem jest najlepszym środowiskiem rodzenia i wychowywania dzieci oraz optymalnym miejscem ich rozwoju. Małżeńska płodność ma także inne wymiary, w tym aspekt duchowy. Małżeństwo to również wezwanie do otwartości na innych ludzi i ich potrzeby, do dzielenia się miłością.
Małżeństwo: reaktywacja (5) Małżeństwo to sprawa osobista, ale nie prywatna. Wejście w relację małżeńską to akt głęboko osobowy, ale jego znaczenie przekracza prywatność. Nowa wspólnota małżeńska ma wymiar publiczny i pełni istotne funkcje społeczne. Od kondycji małżeństwa zależy przyszłość społeczeństwa. Dlatego państwo powinno otaczać instytucję małżeństwa ochroną i opieką – tym bardziej że jest ona obecnie w naszym kręgu kulturowym osłabiona.
Małżeństwo: reaktywacja (6) Prawna definicja małżeństwa nie wymaga zmian. Pojęcie małżeństwa powinno pozostać zarezerwowane dla trwałej, wiążącej, monogamicznej relacji jednej kobiety i jednego mężczyzny. Inne formy trwałych relacji międzyludzkich również mogą być doświadczeniem miłości, wierności i oddania. W pełni szanujemy osoby zaangażowane w takie relacje. Nie widzimy jednak powodu, by określać ich związki mianem „małżeństwo”.
Małżeństwo: reaktywacja (7) Małżeństwo jest tajemnicą. Dla chrześcijan małżeństwo to także niewidzialna rzeczywistość duchowa: naśladowanie życia wewnętrznego Boga w Trójcy Świętej. To wezwanie do takiej miłości, jaką Bóg obdarza człowieka – bezwarunkowej i nieodwołalnej. Dla katolików małżeństwo to szczególny znak i narzędzie Bożej łaski. Poprzez sakrament małżeństwa Chrystus wciela się w więź małżeńską, staje się obecny w jedności dwojga. Miłość małżeńska staje się znakiem (sakramentem) Boga, który jest Miłością.
Małżeństwo: reaktywacja Opracowali: Katarzyna Jabłońska, Ewa Karabin, Michał Królikowski, Zbigniew Nosowski, Maria Rogaczewska, Marek Rymsza, Monika Waluś Raport do przeczytania w całości w miesięczniku WIĘŹ 2009 nr 11/12 Zamówienia: www.wiez.pl
Małżeństwo: reaktywacja Laboratorium WIĘZI Instytut Analiz Społecznych i Dialogu ul. Trębacka 3 00-074 Warszawa www.laboratorium.wiez.pl Copyright by Laboratorium WIĘZI