„Nieprawidłowa wymowa głosek tylnojęzykowych.”
Kształtowanie mowy
Zabawa ćwiczy: oddech, głos, słuch, wymowę, formy gramatyczne, powstawanie nowych słów.
SPÓŁGŁOSKI TYLNOJĘZYKOWE H
I APPACYZM EKANIE
Spółgłoska „k” tylnojęzykowa, zwarto- wybuchowa, bezdźwięczna, pojawia się w 1-2 roku życia
Rentgenogram i palatogram głoski „k”
Rodzaje kappacyzmu KAPPACYZM WŁAŚCIWY (wynik zwarcia krtaniowego) PARAKAPPACYZM zastępowanie: kt k’t’ MOGIKAPPACYZM opuszczanie spółgłoski „k”
AMMACYZM
Spółgłoska „g” tylnojęzykowa, ustna zwarto-wybuchowa dźwięczna twarda.
RODZAJE GAMMACYZMU GAMMACYZM WŁAŚCIWY (wynik zwarcia krtaniowego) MOGIGAMMACYZM (opuszczanie spółgłoski „g”) PARAGAMMACYZM ( zastępowanie: g d g’ d’)
KIGANIE Zła artykulacja głoski „ki” np. cukier cuker sukienka sukenka kiedy kedy kiełbasa kełbasa
GIGANIE Zła artykulacja głoski „gi” np. Giewont Gewont Gienia Genia giermek germek Gietrzwałd Getrzwałd
ITTACYZM
SPÓŁGŁOSKA X (CH/H) tylnojęzykowa, szczelinowa, ustna, Pojawia się w 2 roku życia, rzadko ulega zniekształceniu.
Przyczyny nieprawidłowej wymowy głosek tylnojęzykowych: niska sprawność ruchowa języka, b) zła praca zwłaszcza tylnej części języka.
TERAPIA Etapy działania terapeutycznego: Etap diagnostyczno-kwalifikacyjny Etap przygotowujący do wywołania głosek Etap wywołujący głoski Etap wdrażający głoski lub słowa Etap utrwalająco - automatyzujący
1)Etap diagnostyczno- kwalifikacyjny 1. BADANIA WSTĘPNE ( wywiad, obserwacja, orientacyjne badanie mowy) 2. BADANIA PODSTAWOWE ( badanie: rozumienia, mówienia, czytania i pisania) 3. BADANIA UZUPEŁNIAJĄCE (badanie stanu i sprawności narządów mowy w obrębie jamy ustnej, jamy gardłowej i nosowej; badanie stanu i funkcjonowania narządu słuchu) 4. BADANIA SPECJALISTYCZNE (wg potrzeb)
2) Etap przygotowujący do wywołania głosek - Ćwiczenia słuchowe - Ćwiczenia narządów artykulacyjnych - Ćwiczenia oddechowe i fonacyjne
3) Etap wywołujący głoski Szerokie otworzenie ust i wymawianie głosek Posługiwanie się metodą fonetyczno- mechaniczną Wypowiadanie głosek tylnojęzykowych w towarzystwie samogłosek Ćwiczenia w pozycji leżącej
4) Etap wdrażający głoski lub słowa GŁOSKA SYLABA WYRAZ ZDANIE
5) Etap utrwalająco - automatyzujący Utrwalenie głosek tylnojęzykowych w opowiadaniach, wierszykach, czytankach i nowie codziennej.
CZĘŚĆ ĆWICZENIOWA
WAT SNAL INA KRA KOWIAK NIK TA B
Pytania do krzyżówki: Płonący stos Rodzaj zapinki wykonanej z drutu, której jeden koniec zahacza się za zagięcie znajdujące się na drugim końcu Krople wody zawieszone w powietrzu. ….. do ścierania Siedzisz z nim w ławce Temperatura ciała powyżej 37 stopni C. Rosną w lesie: jadalne i niejadalne Codziennie nowa w kiosku. Urządzenie do odtwarzania dźwięku na taśmie magnetycznej.
ZAGADKI
Łatwo mnie poznacie, gdy wspomnicie bajkę Łatwo mnie poznacie, gdy wspomnicie bajkę. Chodziłem tam w butach i paliłem fajkę…
kot
Ten biały napój daje nam zdrowie. Nie możesz zgadnąć- kotek Ci powie…
mleko
Jestem biała, szara, ruda albo czarna Jestem biała, szara, ruda albo czarna. Niosę smaczne jajka, lubię dziobać ziarnka…
kura
Gdy do szycia mama siada, do uszka jej nitkę wkłada…
igła
W głębi ziemi ukryty. Przez górnika wydobyty, daje ciepło, moc i światło, a nazwę - odgadniesz łatwo...
węgiel
W każdej wsi jest taki budzik, który co dzień budzi ludzi W każdej wsi jest taki budzik, który co dzień budzi ludzi. Budzik chodzi, łapką grzebie. Choć nie czesze się, ma grzebień…
kogut
Wierszyk „ Kawka” Siedzi kawka nad sadzawką. - Chodź się napić kawki, kawko! Będziesz piła filiżanką, czarną kawę ze śmietanką. Ale kawka nie chce kawki, woli wodę pić z sadzawki.
żółciutkie i miękkie masełko z mleka świeżego od krówki krucha kiełbaska krakowska kupiona z górnej półki ze słoika szklanego korniszon pokrojony kiszona kapusta, której pełna bukowa beka cieniutkie plasterki gorgonzoli z krowiego mleka wykrojone z papryki, karminowe kwiatki kropla ketchupu kreśląca minki kap, kap na kanapki chrupka bułka paryska z piekarni za rogiem słodki, francuski rogalik jak księżyc za oknem listki karbowanej sałatki zielonkawa natka pietruszki gałązka koperku dla smaku kromka kwaskowatego pumpernikla świeżutki chlebek z mąki kukurydzianej okrągła kajzerka przekrojona kawałek ekstra szynki z dzika wiejski twarożek z kminkiem agrestowego koloru konfitury z kiwi na spodku kropelka złotego, słodkiego miodku pomidorek koktajlowy okrągły jak kulka
Gaworząca przytulanka Naśladowanie gaworzenia pomoże dziecku utrwalić poprawną wymowę głoski „g” w nagłosie, wesprze terapię gammacyzmu. -Zachęćmy, by bawiąc się rajstopowym dzidziusiem smyk powtarzał sylaby: ga-ga-ga, go-go-go, ge-ge-ge, gu-gu-gu.
Bibliografia: Skorek Ewa- Oblicza wad wymowy Gałkowski Tadeusz, Szeląg Elżbieta, Jastrzębowska Grażyna- Podstawy neurologopedii Anna Sołtys- Chmielowicz - Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka - rozdział VI i VII Jastrzębowska Grażyna- Podstawy teorii i diagnozy logopedycznej Demel Genowefa - Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola