RODZAJE, OBJAWY, LECZENIE BÓLE GŁOWY RODZAJE, OBJAWY, LECZENIE

Co to jest ból głowy i czym się charakteryzuje? (łac. cephalgia, cephalea) jest to niespecyficzny, subiektywny objaw charakteryzujący się występowaniem bólu zlokalizowanego w obrębie głowy.

Ból głowy może być wywołany poprzez przeziębienie, skutki urazu głowy, poważne zaburzenia naczyniowe, ból zęba, guzy mózgu itp. Ogólnie bóle głowy można podzielić na: Bóle objawowe – wywołane przez jakąś chorobę: Zapalenie zatok Zapalenie opon mózgowych Góz mózgu Zatrucia chemiczne Bóle samoistne: Migrena Pochodzenia napięciowego Ból klasterowy Wywołany wysiłkiem, zimnem itp.

Bóle głowy należą do najczęstszych dolegliwości.

SAMOISTNE BÓLE GŁOWY

Migrena (łac. migraena s. hemicrania; ang. migraine) Charakteryzuje się napadami bólu głowy z różnym stopniem nasilenia Między napadami chory nie ma dolegliwości bólowych Bóle nasilają się pod wpływem emocji lub wysiłku fizycznego Występuje światłowstręt, nadmierna na dźwięki i zapachy Mogą występować nudności i wymioty

Migrena występuje znacznie częściej u kobiet (3:1), zaczyna się przeważnie przed 30 rokiem życia. Ponad połowa zachorowuje w dzieciństwie lub okresie dojrzewania. Napady występują z różną częstością – od pojedynczych w życiu do dwu w tygodniu. Bóle migrenowe trwają od 4 – 72 godzin

Migrenę dzielimy na: Migrenę bez aury (ok. 80% przypadków) Migrenę z aurą (ok. 15% przypadków)

W migrenie bez aury można wyróżnić trzy fazy: Objawy zwiastunowe – są bardzo różnorodne i wyprzedzają fazę bólowa o kilkanaście godzin lub nawet dni. Dzieli się je na: Psychiczne – zmiana nastroju, lęk, niepokój Zmysłowe – zaburzenia wzroku lub słuchu Autonomiczne – pragnienie, utrata apetytu, Narządowe – ślinotok, biegunka, zaparcia.

Faza bólowa napad bólowy może wystąpić o różnych porach. Najczęściej chorzy budzą się z bólem głowy. Ból głowy potęguje się stopniowo. Najczęściej jest to ból pulsujący. Czasami tępy lub rozsadzający. W wielu przypadkach ból jest jednostronny. Ból obejmuje czoło i skroń a także otoczenie oczodołu Pojawiają się objawy osiowe: nudności i wymioty czasami wstręt do jedzenia. Pojawia się fotofobia (światłowstręt), fonofobia (złe znoszenie hałasu). Dolegliwości nasilają się pod wpływem wysiłku fizycznego. Pojawiają się objawy autonomiczne: Dreszcze, biegunka, poty, kołatanie serca, duszność. Często pojawiają się zawroty głowy. Może dochodzić do omdleń.

Okres ponapadowy Dochodzi do zakończenia fazy bólowej Chory może zapaść w sen z którego budzi się bez dolegliwości W niektórych przypadkach po zakończeniu fazy bólowej utrzymują się przez wiele godzin niezbyt silne, rozlane, tępe bóle głowy

Migrena z aurą Różni się od migreny bez aury występowaniem określonych zaburzeń neurologicznych wskazujących na korowe umiejscowienie. Aura występuje po okresie zwiastunów, trwa zazwyczaj kilka lub kilkanaście minut i jest całkowicie odwracalna. Ból pojawia się przeważnie po ustąpieniu aury.

Wyróżnia się następujące rodzaje aury: wzrokowa. W postaci jednostronnych paresetezji. Z niedowładem połowiczym. Z zaburzeniami mowy.

Migrena z aurą wzrokową: Inaczej zwana klasyczną. Znamionuje się pojawieniem migoczącego mroczka w postaci szybko rozszerzającego się drgającego punktu. Mogą występować ubytki w polu widzenia a nawet całkowite zaślepienie. Bardzo rzadko mogą pojawiać się iluzje w postaci zniekształceń lub zmiany barwy otoczenia.

Migrena parestetyczna: Występuje najczęściej w formie jednostronnych drętwień lub mrowienia: Ust i rąk – tzw. zespół cheiro – oralny. Palców i języka – tzw. zespół digito – lingwalny Niekiedy parestezje mogą objąć całą połowę ciała.

Migrena z niedowładem połowiczym Dawniej nazywana migreną hemiplegiczną lub połowiczoporaźną. W okresie aury występuje krótko trwały niedowład lub porażenie połowicze z towarzyszącym bólem głowy najczęściej po stronie przeciwnej do strony porażonej.

Warianty migreny – oprócz ogólnych rodzajów migren wyróżnia się jeszcze inne rzadkie formy napadów które ujmuje się jako warianty migreny. Zalicza się do nich: Migrena sporadyczna – bardzo rzadkie napady migrenowe charakteryzujące się bardzo silnym bardzo ciężkim przebiegiem. Migrena miesiączkowa – występuje tylko w okresie miesiączki (zwykle 2 dni przed). Migrena okoporaźna – po napadzie migrenowym pojawia się porażenie mięśni gałki ocznej lub zwieracza źrenicy. Migrena podstawna – występują objawy w obszarze unaczynienia tętnicy podstawnej – dwojenie, oślepnięcie, ataksja. Może pojawiać się krótkotrwała utrata przytomności. Udar migrenowy – podczas napadu dochodzi do nieodwracalnego ogniskowego niedokrwienia mózgu. Migrena siatkówkowa – polega na napadowych zaburzeniach wzroku bez towarzyszących bólów głowy. Migrena hiperpiretyczna – występuje wysoka gorączka w okresie napadu. Stan migrenowy – napady trwające 72 godziny lub więcej. Migrena wysiłkowa – występuje tylko po wysiłkach fizycznych. Migrena cykliczna – okresowe występowanie napadów.

Leczenie migreny Najbardziej rozpowszechnione jest farmakologiczne zwalczanie napadów. Swoiste dla doraźnego leczenia migreny są środki selektywne pobudzające receptory 5-HT czyli triptany. Towarzyszące napadowi dolegliwości (wymioty, nudności) również powinny być energicznie zwalczane farmakologicznie.

Bóle napięciowe. Statystycznie 8 na 10 pacjentów ma bóle napięciowe. Przyczyną bólu najczęściej jest stres, negatywne emocje, brak snu, przemęczenie, nadużycie alkoholu. Bóle mają charakter obręczy zaciskającej się wokół głowy, sztywnienia karku i szyi. Bóle nasilają się pod wpływem pobudzenia emocjonalnego. Bóle mają charakter krótkotrwały, mogą jednak występować w postaci chronicznej trwające kilka godzin a nawet lat.

Ból klasterowy Ból ma charakter napadowy. Napady występują w wiązkach. Najczęściej zaczynają się one w okolicy oka następnie promieniują na połowę twarzy a potem szybko narastają. Częste objawy towarzyszące to zatkany nos i łzawienie oka. Najczęściej bóle trwają ok. 30 min lecz mogą mieć charakter przewlekły. Ten rodzaj bólu zwykle dotyczy mężczyzn między 20 a 40 rokiem życia.

Wywołane przez jakąś chorobę Bóle objawowe Wywołane przez jakąś chorobę

Ból głowy jako objaw towarzyszący. Miejscowe infekcje w obrębie czaszki. Bóle głowy w następstwie zmian zwyrodnieniowych w obrębie kręgosłupa szyjnego. Nadciśnienie tętnicze. Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych. Nerwobóle czaszkowe. Bóle po urazowe w obrębie czaszki. Guzy mózgu. Choroby oczu.

Zapalenie zatok: Po przemarznięciu, przemoknięciu pojawia się katar, któremu zaczyna towarzyszyć uporczywy ból w obrębie zatok. Przyczyną bólu są infekcje wirusowe lub bakteryjne powodujące zapalenie błon śluzowych zatok. Objawem jest tępy ból głowy z charakterystycznym uciskiem; nasilający się przy pochyleniu głowy.

Zapalenie okostnej: Przyczyną jest stan zapalny zęba, okostnej. Bóle głowy są wynikiem promieniowania bólu z ogniska zapalnego

Reumatyczne bóle głowy: Spowodowane są zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie kręgosłupa szyjnego. Bólom tym towarzyszą bóle karku i zawroty głowy. Ból opisywany jest jako promieniujący do potylicy.

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych: Choroba zaczyna się od silnego bólu głowy z towarzyszącym objawem sztywnego karku. W chorobie występuje też wysoka gorączka, dreszcze, nudności i wymioty.

Nerwobóle nerwów czaszkowych: Neuralgia nerwu twarzowego: Napadowe bóle jednej strony twarzy w zakresie unerwienia poszczególnych gałązek. Bóle trwają 1-2 min, powtarzają się kilka razy dziennie, nasilają się na skutek mówienia lub jedzenia. Neuralgia nerwu podpotylicznego: Ból przypomina krótkie wyładowania elektryczne występujące na tle trwałego bólu. Zaczyna się na karku z prawej lub lewej strony, biegnie przez okolicę ciemieniową aż do przody w kierunku czoła.

Ból pourazowy: Nie zawsze pojawia się bezpośrednio po urazie. Może pojawić się po kilku tygodniach od urazu powodując utrudnienie w zdiagnozowaniu.

Bóle głowy wynikające z zatruć chemicznych: Nadużycie papierosów, alkoholu. Zatrucie toksynami tj.: farby, lakiery.

Przypadkowe urazy głowy u dzieci. Bóle głowy jako objaw towarzyszący urazom i chorobom w obrębie czaszki.

Przypadki urazów głowy u dzieci: Przemoc w stosunku do dzieci – zespół dziecka maltretowanego. Wypadki komunikacyjne: Złe zabezpieczenie transportu dziecka. Potrącenia pieszych. Upadki na rowerze, deskorolkach, łyżworolkach itp. Urazy sportowe.

Uszkodzenie powłok czaszki – bardzo częsty uraz głowy u małych dzieci. Złamania kości czaszki – najczęściej złamania liniowe. Powikłaniem może być przepuklina opon miękkich. Wstrząśnienie mózgu – najczęstsze następstwo urazu głowy. Charakteryzuje się zaburzeniem orientacji i niepamięcią wsteczną.

Stłuczenie mózgu – zniszczenie tkanki mózgowej w wyniku rozerwania i wynaczynienia krwi. Krwotoki wewnątrzczaszkowe – nadtwardówkowe, podtwardówkowe, podpajęczynówkowe i śródmózgowe.

Dysfunkcje stawów skroniowo - żuchwowych BRUKSIZM Dysfunkcje stawów skroniowo - żuchwowych

Bruksizm: Jest to choroba polegającą na nieświadomym zaciskaniu lub zgrzytaniu zębami. Według teorii Grabera człowiek współczesny ciągle musi przezwyciężać trudności życia codziennego, które rodzą coraz to nowe konflikty i napięcia.

Organizm wyładowuje tłumione agresje nie drogą naturalną, lecz w postaci czynności zastępczych – parafunkcjonalnych. Koncentrują się one głównie na narządzie żucia. Oprócz bruksizmu rolę destrukcyjną w narządzie żucia pełnią parafunkcje niezwarciowe, czyli nawyki ruchowe odbywające się bez kontaktu zębów, do których można zaliczyć parafunkcję języka (szukanie i dotykanie koniuszkiem języka ostrych krawędzi koron zębowych), nagryzanie warg, błony śluzowej policzków, ogryzanie paznokci czy skórek wokół paznokci oraz nawykowe nagryzanie obcych przedmiotów np. ołówka, oprawek od okularów, długotrwałe żucie gumy itp.

Jedne i drugie parafunkcje powodują zaburzenia czynności mięśni żwaczowych, mięśni kręgosłupa szyjnego i górnej obręczy barkowej. Utrzymujący się i nie leczony bruksizm jest powodem zmian napięciowych całego kręgosłupa. Doprowadza to do różnego rodzaju objawów, a w konsekwencji do organicznych zmian w układzie ruchowym narządu żucia i kręgosłupa oraz przewlekłych bólów głowy, karku i kręgosłupa.

Objawy bruksizmu: Objawy ogólnoustrojowe: Bóle głowy. Bóle karku i pleców. Bóle ucha i zaburzenia słuchu. Zaburzenia w produkcji śliny.

Objawy ze strony mięśni twarzy i obręczy barkowej: przerost mięśni żwacza i skroniowego bolesność w okolicy przyczepów mięśni żwacza i skroniowego wzrost napięcia mięśni obręczy barkowej, szczególnie mięśnia mostkowo – obojczykowo – sutkowego bóle obręczy barkowej i ręki

Objawy ze strony jamy ustnej: tarczki wytarcia-efekt ścierania się zębów maceracja i anemizacja śluzówki policzków i języka w linii zgryzu zaniki przyzębia częste krwawienie przy myciu zębów ubytki klinowe

Leki dostępne bez recepty Leczenie bólu głowy Leki dostępne bez recepty

IBUPROFEN – specjalista w leczeniu bólu i zapalenia Działa silnie przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo, dzięki czemu dobrze sprawdza się w leczeniu różnorodnych bólów w tym bólów głowy. Jest w pełni efektywny leczniczo już po niecałej godzinie po podaniu tabletki. Działanie przeciwbólowe występuje po około 30 min. i utrzymuje się przez 4-6 godz. Lek eliminowany jest całkowicie z krwi 24 h po podaniu ostatniej dawki.

PARACETAMOL – bezpieczny środek przeciwbólowy Jego dobroczynny wpływ odczuwa się po 30–60 minutach od podania. Efekt przeciwbólowy utrzymuje się około 4-5 godzin. Dodatek kodeiny i kofeiny do preparatu z paracetamolem wzmaga jego działanie przeciwbólowe i poprawia samopoczucie chorego. Stosowany szczególnie w bólach migrenowych, bólach zębów, nerwobólach, bólach mięśniowo-powięziowych, kostnych.

DIKLOFENAK – lek o szybkim działaniu Diklofenak potasu wchłania się z przewodu pokarmowego w ciągu 15-30 min. Lek szybko zwalcza różnorodne bóle, a jego działanie trwa od 4-6 godzin. Stosowany jest w leczeniu napadów migreny z aurą lub bez aury.

NAPROKSEN – lek o długim działaniu Lek działa 12 godzin, więc wystarczy go przyjmować dwa razy dziennie. Naproksen podobnie jak ibuprofen efektywnie zwalcza objawy stanu zapalnego i ból. Główne wskazania tego leku to: grypa, przeziębienie oraz migreny, urazy i bóle zębów.

Człowiek bez bólu głowy człowiekiem szczęśliwym