Pomiar postaw. Zgodność postaw z zachowaniami Wykład 10

Pomiar postaw Skale Likerta Skala Thurstone’a Skalogram Guttmana

Skale Likerta Skale porządkowe Każda skala złożona z kilku do kilkunastu pozycji Trafność pozycji ustalona niezależnie Skala odpowiedzi wielokategorialna, kategorie wyróżnione opisane słownie (zdecydowanie się zgadzam – zdecydowanie się nie zgadzam, zdecydowanie pasuje – zdecydowanie nie pasuje itd.) Opracowanie psychometryczne narzędzia (analiza rzetelności skali, moc dyskryminacyjna pozycji, struktura czynnikowa całego narzędzia, trafność zewnętrzna narzędzia itd.)

Obliczanie wyników ze skali Badany odpowiada na każde twierdzenie skali Wynik (postawa) = średnia lub suma wszystkich odpowiedzi

Skala Thurstone’a Skala interwałowa (poszczególne pozycje skali oddalone od siebie w równych interwałach Każą pozycja skali opisana dwoma parametrami; Wartością skalową (miejscem na wymiarze pozytywności – negatywności względem przedmiotu postawy Wielkością wariancji (stopień zgody na to, jak pozytywny stosunek wyraża dane twierdzenie)

Konstrukcja skali Thurstone’a Przygotowanie zestawu opinii na jakiś temat (około 300) Wyeliminowanie Opinii stwierdzający fakty Opinii niezrozumiałych Podwójnych przeczeń itd. Zebranie grona sędziów kompetentnych (minimum 50) 11 kategorii odpowiedzi od „1” – opinia bardzo pozytywna wobec danej kwestii „11” – opinia bardzo negatywna wobec danej kwestii „6” – opinia ani nie pozytywna ani nie negatywna bądź i jedno i drugie.

Ustalanie wartości skalowych twierdzeń skali Liczba sędziów Opinia 215 Opinia 24 Opinia 13 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Me=9.8 Me=2,6 Me=6.2

Ustalanie wartości skalowych i wariancji dla poszczególnych twierdzeń Wartość skalowa = mediana (ew. średnia) Wariancja = odchylenie kwartylowe (ew. standardowe)

Dobór twierdzeń do ostatecznej wersji skali Opinie równomiernie pokrywające skalę (1,2,3,4...11 lub 1.0, 1.5, 2.0, 2.5.......10.5, 11.0 itp.) Opinie o najniższych wariancjach

Wypełnianie skali i obliczanie wyników Badany zakreśla tylko te opinie, z którymi się zgadza Wynik ostateczny (postawa) = średnia wartości skalowych zakreślonych pozycji

Thurstone a Sherif Krytyka skalowania thurstone’owskiego przez Sherifa Sędziowie kompetentni nie są kompetentni Sędziowie kompetentni mają swoje własne postawy Postawy służą jako punkty zakotwiczenia Efekty kontrastu Efekty asymilacji

Skalogram Guttmana Warunek kumulatywności Wysokość, stopnie naukowe jednowymiarowość Wysokość, stopnie naukowe Skala dystansu społecznego Bogardusa jako przykład skalogramu Guttmana 100 cm 150 cm 180 cm magister doktor doktor hab. profesor

Skala dystansu społecznego Zgodziłbym się, żeby Murzyn ożenił się z moją córką Podałbym rękę Murzynowi Zgodziłbym się, żeby Murzyn zamieszkał w moim domu Zgodziłbym się, żeby Murzyn pracował ze mną w jednym biurze Zgodziłbym się, żeby Murzyn zamieszkał w moim mieście itd.

Konstrukcja skalogramu Guttmana Dobór postawy (możliwie jednowymiarowa) Dobór twierdzeń (pokrywających jeden aspekt – wymiar) Ustalenie stopnia w jakim twierdzenia spełniają wymóg kumulatywności

Konstrukcja skalogramu Badani odpowiadają „tak – nie” na każde stwierdzenie Porządkowanie wstępne twierdzeń według liczby odpowiedzi „tak”, od najmniejszej do największej Dla każdego twierdzenia obliczanie sumy odpowiedzi w „polach zerowych”

Pole zerowe TAK NIE TAK Pole zerowe NIE Zgodziłbym się na małżeństwo 1 2 TAK Podałbym rękę Pole zerowe NIE

Współczynnik odtwarzalności Miara tego, na ile na podstawie odpowiedzi na pytanie „wyższe” da się odtworzyć odpowiedzi na pytania „niższe”

Zgodność postaw z zachowaniami Eksperyment LaPierre’a

Skąd bierze się rozbieżność między deklaracjami a zachowaniem? Względy metodologiczne Sposób pomiaru postawy Co mierzymy Ile wskaźników Względy teoretyczne Wyznaczniki zachowania inne niż postawy Kiedy postawy wpływają na zachowanie? Rola samoświadomości (Robert Wicklund) Różnice indywidualne Obserwacyjna samokontrola (Mark Snyder)