Co to jest rodzina zastępcza?

Rodziną zastępczą są ludzie, którzy decydują się zaopiekować i wychowywać dziecko, którego nie są biologicznymi rodzicami. Mogą to być wspólnie zamieszkali małżonkowie, a także osoba samotna - niezamężna lub rozwiedziona. Rodzice zastępczy mogą być bezdzietni lub mieć własne dzieci, być spokrewnieni z przyjmowanym do domu dzieckiem albo dla niego obcy.

O ustanowieniu rodziny zastępczej dla dziecka decyduje każdorazowo sąd rodzinny, który bada czy spełnia ona wszystkie konieczne wymogi.

Osoby niespokrewnione z dzieckiem muszą przejść specjalistyczne szkolenie i uzyskać opinię potwierdzającą ich kwalifikacje do roli zastępczego rodzica.

Rodzicielstwo zastępcze adopcja

Utworzenie rodziny zastępczej (w przeciwieństwie do adopcji inaczej zwanej przysposobieniem) nie powoduje powstania więzi rodzinno - prawnej pomiędzy opiekunami a dzieckiem. Dziecko przyjęte do rodziny nie staje się dzieckiem tej rodziny, nie powstają też obowiązki i uprawnienia alimentacyjne czy dotyczące dziedziczenia (ani opiekunów wobec dziecka ani dziecka wobec opiekunów).

Stan cywilny dziecka nie ulega zmianie, dziecko nie przyjmuje nazwiska opiekunów, a rodzina zastępcza nie przyjmuje pełni władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. Formalnie pełnienie funkcji rodziny zastępczej ustaje z dniem uzyskania przez dziecko pełnoletności chyba, że wcześniej powróci do rodziny biologicznej lub zostanie ono umieszczone w rodzinie adopcyjnej.

to te, które decydują się adoptować dziecko i uznają je za własne. Rodziny adopcyjne to te, które decydują się adoptować dziecko i uznają je za własne. Staje się ono wówczas pełnoprawnym członkiem rodziny, m.in. zyskuje prawo do dziedziczenia po przybranych rodzicach. Sądowne orzeczenie adopcji (przysposobienia) sprawia, że w świetle prawa dziecko przestaje być sierotą.

Adoptowane może być tylko dziecko z uregulowaną sytuacją prawną, czyli takie, którego rodzice biologiczni nie żyją, bądź są mocą postanowienia sądu pozbawieni władzy rodzicielskiej. Nie wystarczy, tak jak w przypadku rodziny zastępczej, że jest ona ograniczona. W Polskim systemie adopcyjnym są trzy rodzaje adopcji:

1. Przysposobienie pełne rodzaj adopcji, który polega na tym, że dziecko opuszcza swoją dotychczasową rodzinę i w pełni zostaje włączony do rodziny przysposabiającej. Ustają wszelkiego rodzaju związki z rodziną biologiczną a powstają relacje rodzinne z nową rodziną i ich krewnymi.

2. Przysposobienie niepełne polega na przyjęciu dziecka przez nową rodzinę bez zerwania więzi prawnych z rodziną biologiczną. W praktyce ta forma przysposobienia jest przez sąd orzekana rzadko i tylko wówczas, gdy ma na celu wyraźne dobro dziecka.

3. Przysposobieni całkowite (anonimowe) najbardziej wiąże dziecko adoptowane z nową rodziną. Dotychczasowe więzi zostają zerwane, a dziecko wchodzi do rodziny adopcyjnej na prawach dziecka biologicznego. Dzieje się tak w przypadku dzieci, których rodzice tuż po urodzeniu wyrażają zgodę na adopcje i zrzekają się tym samym na zawsze praw rodzicielskich. Przysposobienie całkowite jest nieodwracalne.

Rodzinne domy dziecka to placówki rodzinne funkcjonujące podobnie jak rodziny wielodzietne. Prowadzone są zwykle przez małżeństwa odpowiednio przygotowane do pełnienia tej funkcji. Kierowane są do nich dzieci w różnym wieku, zwłaszcza rodzeństwa, dzieci starsze, dla których trudno jest znaleźć rodzinę adopcyjną lub zastępczą.

Jakie są rodzaje rodzin zastępczych?

Rodzina zastępcza spokrewniona niespokrewniona dziecko mieszka i wychowuje się w rodzinie zastępczej do czasu kiedy ustaną powody dla których rodzicom biologicznym została ograniczona władza rodzicielska i są w stanie zapewnić dziecku potrzebną opiekę i wychowanie lub do czasu osiągnięcia pełnoletności bądź usamodzielnienia.

Zawodowa rodzina zastępcza

Zawodowa rodzina zastępcza: Wielodzietna przygotowana do objęcia opieką i wychowaniem od trojga do sześciorga dzieci.

Zawodowa rodzina zastępcza: Specjalistyczna przygotowana do wychowania dzieci niedostosowanych społecznie, dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji.

Zawodowa rodzina zastępcza: pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego przygotowana do objęcia opieką dzieci pozbawionych nagle opieki rodziców lub wymagających natychmiastowego umieszczenia poza własną rodziną. W pogotowiu dzieci przebywają nie dłużej niż rok, do czasu unormowania ich sytuacji życiowej i prawnej.

Rodzina zaprzyjaźniona - to rodzina, która na okres świąt, wakacji lub ferii zabiera dziecko z domu dziecka do swojej rodziny. Często rodziny te nie poprzestają na jednorazowym zaproszeniu dziecka, lecz kontaktują się wielokrotnie, pomagają w załatwieniu spraw życiowych, niekiedy decydują się na jego adopcję lub przyjęcie do rodziny zastępczej.

ZASADY FUNKCJONOWANIA RODZIN ZASTĘPCZYCH PRECYZUJĄ: Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (J.T. 2009r Dz. U. nr 175 poz. 1362) Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 18 października 2004 r. w sprawie rodzin zastępczych (Dz. U. nr 233 poz. 2344)

Kto może zostać rodzicem zastępczym?

Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobie niepozostającej w związku małżeńskim, jeżeli osoby te spełniają następujące warunki:

Dają rękojmię należytego wykonywania zadań rodziny zastępczej Mają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej Korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich Nie są lub nie były pozbawione władzy rodzicielskiej Nie są ograniczone we władzy rodzicielskiej ani też władza rodzicielska nie została im zawieszona

Mają odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania Wywiązują się z obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby, gdy ciąży na nich taki obowiązek z mocy prawa lub orzeczenia sądu Nie są chore na chorobę uniemożliwiającą właściwą opiekę nad dzieckiem, co zostało stwierdzone zaświadczeniem lekarskim Mają odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania Uzyskały pozytywna opinię ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. art. 73.1 Ustawy o pomocy społecznej z 12 marca 2004r. J.T. 2009r.Dz.U. nr 175 poz. 1362

Czy Ty możesz pomóc ?

Czy lubisz przebywać z dziećmi? Czy jesteś cierpliwy i wyrozumiały dla dziecięcych problemów? Czy masz czas i energię, którą mógłbyś spożytkować na opiekę nad dziećmi?

Czy jesteś w stanie zaakceptować rodziców biologicznych dziecka i nawiązać z nimi współpracę, wiedząc, że ponoszą oni odpowiedzialność za sytuację, w jakiej oni i ich dziecko się znaleźli? Czy jesteś gotów zająć się dzieckiem, być może zaniedbanym, chorym, niepełnosprawnym fizycznie lub umysłowo, niedostosowanym społecznie, z problemami emocjonalnymi?

Czy przeznaczysz w razie potrzeby swoje pieniądze na jego utrzymanie, bo kwota, którą otrzymasz zakłada pokrycie tych kosztów tylko częściowo? Czy potrafisz współpracować z instytucjami i specjalistami zajmującymi się problematyką rodzicielstwa zastępczego?

Jak zostać rodzicem zastępczym?

Zgłoś się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie Weź udział w bezpłatnym szkoleniu dla kandydatów na rodzica zastępczego, prowadzonym przez PCPR, dotyczyć ono będzie m.in. psychologii, zdrowia dziecka, metod wychowawczych, a także zasad funkcjonowania rodzin zastępczych - współpracy z biologicznymi rodzicami dziecka i pracownikami powiatowego centrum pomocy rodzinie.

Będziesz musiał udokumentować, że spełniasz wszystkie wymagania, ważne jest m. in. stałe źródło utrzymania (wysokość zarobków nie jest istotna), mieszkasz na stałe w Polsce, nie jesteś poważnie chory i nie zaniedbujesz swoich własnych dzieci i bliskich. Przejdziesz badania psychologiczno-pedagogiczne. Jeśli zostaniesz zakwalifikowany do pełnienia roli rodzica zastępczego, pracownicy PCPR skontaktują Cię z placówką opiekuńczo – wychowawczą w celu nawiązania więzi z dzieckiem. Wtedy wspólnie z dzieckiem podejmiecie decyzję, czy chcecie być rodziną

Otrzymasz pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka. Gdy dziecko będzie już w Twojej rodzinie nie zostaniesz sam – Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie nadal będzie z Tobą współpracowało i służyło pomocą.