14. Zjazd Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego 30 września – 3 października 2010 r. Ocena wpływu wybranych czynników morfologicznych na powstawanie recesji w wadach zgryzu III klasy. Justyna Warmuz, Piotr Puszkiel, Joanna Śliwa, Jolanta Kardasz-Pawlik Centrum Dentystyczno-Ortodontyczne ORTHO.PL we Wrocławiu Katarzyna Łagowska Zakład Anatomii Stomatologicznej AM we Wrocławiu Marzena Dominiak Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej AM we Wrocławiu

Czynniki etiologiczne recesji przyzębia Czynniki morfologiczne pierwotne Uwarunkowania kostne - budowa kości wyrostka zębodołowego- proporcja kości gąbczastej do zbitej- klasa D1-D4 wg Misha - budowa spojenia żuchwy - gęstość kości - kształt i wielkość kości wyrostka zebodołowego szczęki i/lub żuchwy (m.in. pierwotne zwężenie łuku zębowego spowodowane niedoliczbowoscią zębów) - pierwotne fenestracje, dehiscencje blaszki zewnętrznej wyrostka zębodołowego związane z wyrzynaniem zębów poza szczytem wyrostka zaburzenia wzajemnego stosunku podstaw kostnych szczęki i żuchwy

Uwarunkowania śluzówkowe - grubość dziąsła zrogowaciałego - położenie wędzidełek warg, języka i mięśnia policzkowego - głębokość przedsionka jamy ustnej Uwarunkowania zębowe - kształt i wielkość zębów - zaburzenia topografii zębów

Czynniki etiologiczne recesji przyzębia 2) Uwarunkowania czynnościowe Endogenne- pierwotne - Dyskinezy ustno-twarzowe - Wady zgryzu - Parafunkcje zwarciowe i niezwarciowe - Zaburzenia postawy ciała

2) Uwarunkowania czynnościowe Egzogenne (wtórne)-urazowe - Szczotkowanie zębów (uraz mechaniczny) - Zaburzenia zwarcia centrycznego i ekscentrycznego (uraz mechaniczny) - Jatrogenia stomatologiczna (uraz mechaniczny lub chemiczny) - Oral pircing (mechaniczny) - Nikotynizm (chemiczny) 3) Uwarunkowania zapalne (czynniki wtórne) Zła higiena jamy ustnej Zapalenie przyzębia 4) Wiek, płeć (czynniki wtórne)

Cel pracy ocena wpływu wybranych czynników mięśniowych, zębowych i kostnych podczas leczenia ortodontycznego na powstawanie recesji u osób z wadą zgryzu III klasy

Materiał i metoda badań 21 pacjentów, w tym 14 kobiet, z III klasą szkieletową lub zębową w wieku od 11 do 36 lat (średnia wieku: 20,43) pacjenci leczeni byli zachowawczo techniką bioprogresywną lub łuku prostego u wszystkich pacjentów przed i po leczeniu wykonano zdjęcie cefalometryczne metodą cyfrową, w sumie wykonano 42 zdjęcia Metoda badań przy użyciu programu komputerowego Orto-Studio 1.1 dokonano pomiarów cefalometrycznych wg analizy Rickettsa oraz Björka z modyfikacją wg Dominiak klinicznie oceniono średnią wysokość i liczbę recesji

Materiał i metoda badań Pomiary cefalometryczne wg Dominiak: parametry kostne kąt szerokości wargowej kości w wymiarze strzałkowym w przednim odcinku żuchwy API-CEJ2-B[°] < 16° wzrasta ryzyko rozwoju recesji API-B [mm] CEJ2-B [mm] wysokość dehiscencji kostnej CEJ2-ID [mm] > 1,4mm wzrasta ryzyko rozwoju recesji parametry mięśniowe odległość punktu B od punktu autorskiego D, wyznaczającego szerokość mięśnia bródkowego B-D [mm]

Materiał i metoda badań parametry zębowe Dla oceny położenia zęba siecznego żuchwy posłużono się: Analizą Rickettsa, z której wykorzystano: ii/A-Pog [mm] ILi-API/NB [°] ii [°]- kąt międzysieczny Analizą Björka, z której wykorzystano: ii/N-B [mm] ILi-API/ML[°] ILi-API- Me [°] ocena relacji pionowych szczęk (Analiza Björka) NL/ML [°] Pog/NB [mm] wskaźnik N-Sp’/Sp’-Gn

Wyniki badań Parametr Przed leczeniem Po leczeniu p Kąt API-CEJ2-B [°] 16,66  4,90 13,97  5,44 0,033 Odległość API-B [mm] 4,44  1,72 3,62  1,33 0,034 Odległość CEJ2-ID [mm] 1,69  1,30 2,50  1,75 0,011 Odległość CEJ2-B [mm] 8,43  2,36 8,94  2,43 0,321 Szerokość B-D [mm] 14,07  1,93 14,38  1,88 0,297 Reguła Holdoweya (x 100) 940  1742 1751  5808 0,540 Odlegość ii/NB [mm] 19,30  7,33 17,86  9,23 0,369 Kąt inklinacji Steinera [°] 20,40  7,04 19,47  9,28 0,613 Odległość ii/A-Pog [mm] 2,65  2,02 2,51  2,07 0,743 Kąt międzysieczny [°] 137,5  10,3 136,5  11,5 0,680 Kąt ILi-ML [°] 89,18  7,48 88,15  10,23 0,520 Kąt Me-API-II [°] 12,96  10,29 9,77  11,75 0,102 Kąt NL/ML [°] 21,79  6,29 21,97  6,82 0,693 Odległość Pog-NB [mm] 2,14  1,43 2,31  1,57 0,259 wskaźnik N-Sp’/Sp’-Gn 79,2  7,7 77,8  6,8 0,188 Liczba recesji 0,57  2,04 0,86  1,80 0,148 W wyniku przeprowadzonego leczenia stwierdzono istotne zwiększenie wysokości dehiscencji kostnej (CEJ2-ID) do wartości 2,50 ± 1,75 mm, zmniejszenie kąta API-CEJ2-B (13,97  5,44º) i odległości API-B (3,62  1,33mm). Średnia liczba recesji uległa niestotnemu zwiększeniu. Nie zaobserwowano istotnych zmian w parametrach opisujących położenie zębów w wyrostku zębodołowym oraz szerokości mięśnia bródkowego.

Opis przypadku Pacjentka A.B. lat 16

Ryzyko rozwoju recesji: kąt API-CEJ2-B < 16o wysokość dehiscencji kostnej CEJ2-ID > 1,4mm 0,31mm 14,18o

Opis przypadku

Ryzyko rozwoju recesji: kąt API-CEJ2-B < 16o wysokość dehiscencji kostnej CEJ2-ID > 1,4mm 0,58mm 18,8o

Wnioski U pacjentów z III klasą szkieletową lub zębową, leczonych zachowawczo, stwierdzono istotne zmniejszenie wysokości i szerokości wyrostka zębodołowego w przednim odcinku żuchwy. Nie odnotowano istotnych zmian w położeniu liniowym i kątowym zęba siecznego żuchwy. Średnia liczba recesji uległa nieistotnemu zwiększeniu. Parametry opisujące strukturę kostną wyrostka zębodołowego mają duże znaczenie diagnostyczne. Umożliwiają wybór odpowiedniej techniki leczenia ortodontycznego co pozwala uniknąć powikłania w postaci recesji przyzębia.

Dziękujemy za uwagę!