Bakterie mgr Ilona Marciniak

1. Systematyka 2. Charakterystyka bakterii 3. Budowa 4. Formy bakterii 5. Czynności życiowe bakterii 6. Choroby bakteryjne 7. Znaczenie dla człowieka

Systematyka bakterii Królestwo: Bezjądrowe (Prokaryota) Podkrólestwo: Archeany (Archea) Podkrólestwo: Eubacterie (Eubacteria) Typ: Sinice (Cyanobacteria) Typ: Promieniowce (Actinomycetes) Typ: Krętki (Spirochaeta) Typ: Firmicutes Typ: Proteobacterie

Charakterystyka bakterii: to organizmy kosmopolityczne są najmniejszymi znanymi organizmami zamiast jądra komórkowego posiadają nukleoid (zwiniętą nić nukleinową zwaną genoforem) ich wielkość waha się od 0,2 do 80 μm mogą tworzyć kolonie

Budowa bakterii:

nukleoid ściana komórkowa rzęska substancje zapasowe chromatofory cytoplazma otoczka nukleoid rybosomy błona komórkowa mezosom fimbrie

Otoczka bakterii: jest gruba i śluzowata niekiedy wspólna otoczka obejmuje kilka komórek składnikami otoczek są polisacharydy zabezpieczają niektóre bakterie wolnożyjące przed wysychaniem bakteriom chorobotwórczym umożliwia ochronę przed reakcją obronną organizmu żywiciela

Ściana komórkowa bakterie dzielimy na Gram (+) i Gram (-) ze względu na budowę ich ścian komórkowych

Błona komórkowa: budują ją białka i lipidy ma schemat płynnej mozaiki

Rzęski: ich liczba i rozmieszczenie zależy od gatunku Salmonella sp. ich liczba i rozmieszczenie zależy od gatunku składają się z cząsteczek białka o nazwie flagelina, ułożonych w ten sposób, że puste wnętrze rzęski tworzy kanał na całej długości

Fimbrie są to wyrostki białkowe są cieńsze i krótsze od rzęsek biorą one udział w przyczepianiu się komórek do różnych powierzchni fimbrie płciowe - biorą udział w rozpoznawaniu osobników przeciwnej „płci”

Ciałka chromatoforowe są odpowiednikami chloroplastów komórek roślinnych występują u samożywnych bakterii fotosyntezujących. mają strukturę o wiele prostszą niż chloroplasty są to kuliste, owalne lub bardzo wydłużone pęcherzyki, zawierające barwniki fotosyntetyczne i odpowiednie zestawy enzymów

Mezosomy odpowiadają za proces oddychania tlenowego są elementami błony komórkowej

Formy bakterii: kuliste wydłużone skręcone spiralnie rozgałęzione

Formy kuliste bakterii: ziarniaki (Coccus) dwoinki (Diplococus) paciorkowce (Streptococcus) pakietowce (Sarcina) gronkowce (Staphylococcus)

Formy wydłużone bakterii: pałeczka (Bacterium) laseczka (Bacillus) maczugowiec (Corynobacterium)

Formy skręcone spiralnie: przecinkowce (Vibrio), krętki (Spirochaeta) śrubowce (Spirillum),

Formy rozgałęzione bakterii: promieniowce (Actinomyces) prątki (Mycobacterium)

Czynności życiowe bakterii: odżywianie się oddychanie rozmnażanie

Odżywianie się: Samożywne (autotrofizm) Cudzożywne (heterotrofizm) FOTOAUTOTROFY fotosyntetyzujące CHEMOAUTOTROFY chemosyntetyzujące

Fotoautotrofy bakterie zielone 6CO2+12H2O C6H12O6 + 6O2 bakterie purpurowe

Chemoautotrofy bakterie nitryfikacyjne: Nitrosomonas i Nitrobacter bakterie żelaziste bakterie siarkowe wróć

Nitrosomonas Utleniają amoniak do soli kwasu azotowego (III) NH3 NO2 (azotyny)

Nitrobacter Utleniają sole kwasu azotowego (III) do soli kwasu azotowego (V) NO2 NO3 (azotany)

Odżywianie cudzożywne Saprofity np.promieniowce Pasożyty

Rozmnażanie Bezpłciowe: Płciowe: - podział komórki (mitoza!!!) - fragmentacja kolonii Płciowe: - koniugacja

Choroby bakteryjne: Salmonella (Salmonella sp. lub typhi) Gruźlica (prątki Kocha Mycobacterium tuberculosis) Zapalenie płuc (Diplococcus pneumoniae), (Klebsiella pneumoniae) Choroby przenoszone drogą płciową - kiła (Treponema pallidium) - rzeżączka (Neisseria gonorrhoeae)

Znaczenie bakterii dla człowieka bakterie przeprowadzają różne rodzaje fermentacji oczyszczanie wód i ścieków uczestniczą w procesach glebotwórczych- poprzez rozkład szczątków roślin i zwierząt powodują choroby bakterie produkują antybiotyki

Zadanie domowe Zad. 1. Podręcznik strona 37 zadanie 8. Zad. 2. Wymień bakterie żyjące w symbiozie z: człowiekiem, roślinami i termitami.

Koniec