Zarządzanie logistyką Wykład 2

Gospodarka zapasami

Zapas to zgromadzona, większa niż potrzebna w danej chwili ilość czegoś, mająca wystarczyć na pewien czas

System magazynowania i obsługi zapasów skoordynowana w czasie i przestrzeni działalność, polegająca na gromadzeniu, przechowywaniu i obsłudze zapasów, a prowadzona z wykorzystaniem zbioru budynków i budowli magazynowych wraz z ich infrastrukturą

Gospodarka magazynowa działalność techniczna, ekonomiczna i organizacyjna związana z magazynowaniem dóbr materialnych w celu zapewnienia właściwej działalności gospodarczej

Rodzaje usług magazynowych magazyny do składowania długookresowego magazyny ekspedycyjne do krótkookresowego składowania pośredniego magazyny ruchome (kontenery, naczepy) magazyny przeładunkowe w punktach węzłowych infrastruktury transportowej

Kontener urządzenie trwałe, o wytrzymałości pozwalającej na jego wielokrotne wykorzystanie zaprojektowany w sposób umożliwiający przewóz towarów jednym bądź wieloma środkami transportu bez przeładowywania towarów wyposażony w środki do manipulacji, w tym zwłaszcza do przeładunku z jednego środka transportu na drugi łatwy do napełniania i opróżniania o pojemności większej od 1 m³

Rodzaje magazynów otwarte, czyli wydzielone place półotwarte, to jest budowle częściowo wydzielone z powierzchni za pomocą przegród osłonowych, do których zalicza się podcienia, zadaszenia, wiaty zamknięte, pozwalające w pełni zabezpieczyć surowce i materiały przed szkodliwymi wpływami atmosferycznymi lub innymi szkodami materiałowymi; odpowiednia temperatura, wilgotność i wentylacja specjalne, przystosowane do przechowywania materiałów tylko jednego rodzaju lub zbudowane według specjalnej konstrukcji i wyposażone w specjalne urządzenia; spichrze zbożowe, silosy do materiałów sypkich, zbiorniki do cieczy i gazów, chłodnie, itp.

Rodzaje zapasów ze względu na miejsce powstawania Zapasy surowcowe Zapasy dystrybucyjne Zapasy produkcji w toku

Rodzaje zapasów surowcowych Standardowe: wynikają z określonej cykliczności produkcji i związanych z nią dostaw Bezpieczeństwa: specjalna rezerwa w przypadku zapotrzebowania ponadstandardowego, szczególnie w okresie realizacji zamówienia na dostawę oraz jako zabezpieczenie przed niepewnością wynikającą z braku informacji o dokładnych potrzebach materiałowych w przyszłych okresach, wielkościach dostaw, momentach wystąpienia zapotrzebowania, momentach dostawy, ubytkach magazynowych

Zapobiegawcze: gromadzone z wyprzedzeniem przed przewidywanym okresem istotnego wzrostu popytu lub przewidywaną zmianą cen, a także wynikające z chęci uzyskania upustu cenowego przy większym ilościowo zakupie Wymuszone: powstają w czasie radykalnego zmniejszenia produkcji, po jej nieplanowym zatrzymaniu lub z konieczności przyjęcia dostaw cyklicznych (np. płody rolne)

Powody tworzenia zapasów dystrybucyjnych wytworzenie zamówionych produktów przed przewidywanym terminem zapotrzebowania (np. ze względu na technologię lub ekonomikę produkcji) nieodebranie zamówionych produktów przez klientów wcześniejsze wytworzenie produktów na przewidywane zamówienia klientów na podstawie przyjętych założeń o gotowości realizacji dostawy w ramach określonej polityki obsługi klienta produkcja z myślą o potencjalnych, przyszłych klientach (wynika ze strategii marketingowej)

Koszty zapasów

Koszty tworzenia zapasów koszty zamawiania (analiza rynku, ocena i wybór dostawcy, negocjacje, złożenie zamówienia, zapłata, fizyczne przyjęcie dostawy) koszty przestawienia produkcji

Koszty utrzymywania zapasów koszty pracy i koszty rzeczowe związane z magazynowaniem (przyjęcie do magazynu i wydanie, liczenie, ważenie, transport wewnętrzny, ewidencja, amortyzacja magazynów, zużycie energii, koszty pracy) koszty zamrożenia środków obrotowych (koszty kredytu obrotowego, utracone przychody, utracone zyski) koszty ubytków (ubytki naturalne i nadzwyczajne zmiany fizyko-chemiczne składowanych rzeczy, koszty kradzieży i ubezpieczenia zapasów, moralne zużycie zapasów, ewentualne koszty utylizacji)

Koszty wyczerpania zapasów utracone zyski ze sprzedaży wyrobów gotowych straty wywołane przestojami w produkcji straty pośrednie – niezadowolenie klientów, utrata klientów, konieczność obniżki ceny

Przyczyny utrzymywania zapasów poprawa obsługi klienta wspieranie zarządzania produkcją umożliwienie osiągnięcia korzyści skali w sferze zaopatrzenia i transportu ochrona przed zmianami cen ochrona przed niespodziewanymi zmianami popytu i czasu realizacji zamówienia cykliczność w produkcji płodów rolnych zabezpieczenie przed następstwami klęsk żywiołowych i innych niebezpieczeństw

Automatyczna identyfikacja towarów jest znana od 1973 roku w Stanach Zjednoczonych i od 1976 w Europie Europejski System Kodowania Towarów (European Article Numer – EAN) ustalił układ symboli EAN-13 i skróconą wersję EAN-8

Elementy systemu EAN pierwsze trzy cyfry – prefix kraju następne cztery cyfry (lub pięć w przypadku krajów mających prefixy dwucyfrowe) – numery jednostek kodujących, to jest producentów lub dystrybutorów krajowych kolejnych pięć cyfr – numer indywidualny towaru, każdy wariant danego towaru musi mieć przyporządkowany osobny kod ostatni trzynasty znak – komputerowa cyfra kontrolna, służąca do sprawdzania poprawności odczytania kodu przez skaner

Wyjątki Książki – 978 (ISBN – International Standard Book Number) Czasopisma – 977 (ISSN – International Standard Serial Number)

Zalety systemu EAN jednoznaczna identyfikacja każdego oznakowanego artykułu, bez względu na jego pochodzenie czy przeznaczenie usprawnienie ewidencjonowania ruchu wyrobów w obrocie handlowym, również ponad granicami dokumentowanie transakcji handlowych ułatwienie rozliczeń finansowych, analiz statystycznych i bieżącej inwentaryzacji

możliwość uzyskiwania od odbiorców sprzedawanych towarów bieżącej, szczegółowej informacji na temat zbytu, w celu dostosowania produkcji do rzeczywistych potrzeb rynku przyspieszenie obrotu towarowego i zmniejszenie wydatków związanych z ruchem towarów oszczędność czasu pracy przeznaczonego na inwentaryzację towarów zwiększenie ochrony nabywców przez prawidłowe stosowanie cen

Logistyka transportu

Transport zespół czynności polegających na przemieszczaniu dóbr materialnych w czasie i przestrzeni przy użyciu odpowiednich środków technicznych

Elementy procesu transportowego proces przewozowy – załadunek, przewóz, przeładunek i wyładunek spedycja – poprzedza i kończy proces przewozowy; czynności: magazynowanie przejściowe, przygotowanie ładunku do transportu, organizacja transportu, czynności zdawczo-odbiorcze

Gałęzie transportu transport kolejowy transport samochodowy transport rurociągowy żegluga śródlądowa i morska transport lotniczy

Transport kolejowy Bezpieczny dla środowiska Najtańszy Wymaga zastosowania innych metod transportu dla zapewnienia kompleksowości obsługi Niezbędna jest infrastruktura kolejowa (tory, trakcja, bocznice, urządzenia do załadunku i wyładunku)

Transport samochodowy Umożliwia kompleksowość usługi Korzysta z ogólnodostępnej infrastruktury drogowej Duże zagrożenie dla środowiska naturalnego Zagrożenie dla pozostałych użytkowników dróg Rosnące koszty Malejąca przepustowość dróg oraz rosnące restrykcje w ruchu ciężarówek

Transport rurociągowy Wymaga stworzenia specjalistycznej infrastruktury Bardzo niskie koszty eksploatacji Brak zagrożeń dla środowiska i ludzi Wąski zakres zastosowania

Żegluga śródlądowa Stosunkowo tani środek transportu Dostępny tylko na terenach spławnych rzek Wymaga regulacji rzek – interwencja w naturę, zagrożenie powodziowe Stosunkowo wolny

Żegluga morska Najstarszy środek transportowy Umożliwia przewóz bardzo dużych ładunków Od czasu wynalezienia kontenera brak ograniczeń co do rodzaju transportowanych dóbr Stosunkowo wolny Bardzo tani – korzyści skali

Transport lotniczy Najszybszy rodzaj transportu Duże zagrożenie dla środowiska naturalnego Bardzo wysokie koszty Bariery rozwoju lotnisk

Outsourcing transportowy Transport samochodowy

Korzyści z posiadania własnych pojazdów Pojazdy mogą być przystosowane do przewozu konkretnego ładunku Kierowca może pełnić rolę „ambasadora” firmy po odpowiednim przeszkoleniu Kierowca może być motywowany również do sprzedaży towaru Pojazdy ze znakami firmowymi stanowią reklamę firmy Kierownictwo utrzymuje całkowitą kontrolę nad pojazdami i ich działaniami, choć wymaga to nakładów organizacyjnych i inwestycyjnych

Zalety korzystania z usług obcych przewoźników Firmy mogą się przystosowywać do dużej sezonowości popytu Możliwa jest łatwa obsługa zmiennych obciążeń i tras Przewoźnik może zapewnić skuteczniejszy i wszechstronniejszy serwis Z kierownictwa firmy zostaje zdjęta odpowiedzialność za administrowanie pojazdami i kierowcami Zmniejszenie nakładów inwestycyjnych na transport Łatwiejsze uzyskanie powiązań przemysłowych między uczestnikami systemu logistycznego

Dziękuję za uwagę