Aneta Żurek RODN „WOM” Częstochowa „Doradztwo zawodowe” Aneta Żurek RODN „WOM” Częstochowa
Przygotowanie młodego pokolenia do pracy zawodowej to podstawowe zadanie wychowania. Jego realizacja należy we współczesnym społeczeństwie przede wszystkim do szkoły.
Akty prawne regulujące działania w zakresie orientacji i poradnictwa zawodowego Ustawa z dnia 19 marca 2009r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Rozporządzenie z dnia 3 stycznia 2003 roku, w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzenie MENiS z dnia 11 grudnia 2002r w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych w tym publicznych poradni specjalistycznych
Znowelizowana Ustawa o Systemie Oświaty z 19 marca 2009roku: Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności. Art. 1: System oświaty zapewnia w szczególności: 13) dostosowywanie kierunków i treści kształcenia do wymogów rynku pracy, 13a)kształtowanie u uczniów postaw przedsiębiorczości, sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym 14)Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia,
Rozporządzenie z dnia 7 stycznia 2003 r Rozporządzenie z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach §2.1 Pomoc psychologiczno-pedagogiczna polega w szczególności na : 8) wspieraniu uczniów, metodami aktywnymi, w dokonywaniu wyboru kierunku dalszego kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej, oraz udzielaniu informacji w tym zakresie; 9) wspieraniu nauczycieli w organizowaniu wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
……. §12.1. Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu organizuje się w celu wspomagania uczniów w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych, przy wykorzystaniu aktywnych metod pracy. 2. Zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzone są w grupach odpowiadających liczbie uczniów w oddziale. 3. Zajęcia, o których mowa w ust.1, prowadzą: doradca zawodowy lub nauczyciel, wychowawca, psycholog, albo pedagog, posiadający przygotowanie do prowadzenia zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu.
…… §15.2. W przedszkolu, szkole i placówce mogą być zatrudnieni pedagog, psycholog, logopeda. W szkole i placówce może być zatrudniony również doradca zawodowy. 3. Do zadań pedagoga należy w szczególności: 6) planowanie i koordynowanie zadań realizowanych przez szkołę na rzecz uczniów, rodziców i nauczycieli w zakresie wyboru przez uczniów kierunku kształcenia i zawodu, w przypadku gdy w szkole nie jest zatrudniony doradca zawodowy;
……. 6. Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności: 1) systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe, oraz na pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej; 2) gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia; 3) wskazywanie uczniom, rodzicom i nauczycielom dodatkowych źródeł informacji na poziomie regionalnym, ogólnokrajowym, europejskim i światowym dotyczących: a) rynku pracy b) trendów rozwojowych w świecie zawodów i zatrudnienia, c) wykorzystania posiadanych uzdolnień i talentów przy wykonywaniu przyszłych zadań zawodowych d) instytucji i organizacji wspierających funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w życiu codziennym i zawodowym
……. 4) udzielania indywidualnych porad uczniom i rodzicom; 5) prowadzenia grupowych zajęć aktywizujących, przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej; 6) koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę 7) Wspieranie w działaniach doradczych rodziców i nauczycieli poprzez organizowanie spotkań szkoleniowo-informacyjnych, udostępnianie informacji i materiałów do pracy z uczniami;
……….. 8)współpraca z radą pedagogiczną w zakresie tworzenia i zapewnienia ciągłości działań wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego, realizacji działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej , zawartych w programie wychowawczym szkoły i programie profilaktyki, o których mowa w odrębnych przepisach; 9)współpraca z instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego, w szczególności z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną pomoc uczniom i rodzicom.
Do zadań poradni należy w szczególności: …………… Rozporządzenie MENiS z dnia 11 grudnia 2002r. W sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. Nr z 2003r. Nr 5 poz.46). §1 ust.2 Do zadań poradni należy w szczególności: …………… 4) Pomoc uczniom w dokonywaniu wyboru kierunku kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej.
Preorientacja zawodowa: To wszystkie działania podejmowane przez rodziców, nauczycieli, pedagogów i inne osoby do 10 roku życia dziecka, mające na celu stopniowe wprowadzanie dziecka w zagadnienia pracy zawodowej poprzez zapoznawanie się z możliwie dużą ilością zawodów i budzeniem szacunku dla wszystkich zawodów i ludzi pracujących
Orientacja zawodowa: To długotrwały proces wychowawczy i kształcący. Masowy ogarniający wszystkie dzieci. W procesie tym kształtuje się określone umiejętności, zainteresowania, motywację, postawę wobec pracy zawodowej. Orientacją zawodową obejmuje się ludzi w wieku około 11 do 17 roku życia i kończy się z chwilą podjęcia decyzji o wyborze zawodu.
Orientacja szkolna: To proces uświadamiania młodzieży w zakresie wyboru jednej z wielu rodzajów czy typów szkół. Inaczej mówiąc jest to zapoznanie uczniów z różnymi drogami dochodzenia do zawodu, wymaganiami stawianymi przez szkoły ponadpodstawowe i wyższe, z przedmiotami zawodowymi.
Trzy podstawowe okresy w procesie wyboru zawodu według Eli Ginzberg: 1. Okres wyboru na podstawie fantazji 2. Okres wyboru próbnego 3. Okres wyboru realistycznego.
Okres wyboru na podstawie fantazji: Trwa od 3 do 10 r. ż., chociaż pozostałości niektórych zachowań z tego wieku pozostają nawet do wczesnej dojrzałości. Okres ten charakteryzuje się tym, że dziecko dokonuje wyboru zawodów w oparciu o marzenia zawodowe, nie biorąc pod uwagę swoich zdolności, ani konieczności ukończenia określonej szkoły.
Okres wyboru próbnego: Trwa od 11 do 17 r.ż. Młodzi ludzie kierują się przy wyborze zawodu przede wszystkim tym, co im się podoba i co lubią robić, lecz także zaczynają uwzględniać już swoje zdolności.
Okres wyboru realistycznego: U młodzieży 17-24 letniej stopień realizmu w ocenie swoich możliwości zawodowych i uzdolnień jest już większy. Młodzież dokonuje wyboru kierując się również takimi czynnikami jak: zatrudnienie czy zarobki.
Poradnictwo zawodowe i szkolne: To proces dostosowany do jednostkowego planu życiowego, szkolnych i pozaszkolnych losów, mający na celu pomaganie w podejmowaniu odpowiednich decyzji poprzez dostarczanie przydatnej wiedzy i zaznajamianie z trudnościami różnych dróg zawodowych. Poradnictwo kończy się z chwilą podjęcia decyzji o wyborze zawodu i drogi kształcenia z tym związanej. Coraz częściej zdarza się jednak, że zachodzi konieczność zmiany zawodu lub kierunku nauki, w szkole ponadpodstawowej, wyższej, a w ostatnim czasie nawet po podjęciu pracy w wybranym zawodzie, wówczas mamy do czynienia z reorientacją zawodową i szkolną.
Dziękuję za uwagę.