SZTUKA I ARCHITEKTURA W STAROŻYTNOŚCI CYWILIZACJE STAROŻYTNEGO WSCHODU

CYWILIZACJE STAROŻYTNEGO WSCHODU EGIPT MEZOPOTAMIA

EGIPT Architektura Malarstwo Rzeźba Pismo Rzemiosło

EGIPT - MAPA

EGIPT - ARCHITEKTURA CECHY: Architektura o charakterze sakralnym – poświęcona kultowi Budulcem kamień – piaskowiec, granit Świątynie monumentalne – olbrzymie U wejścia do świątyni dwa pylony – wieże Kolumny z głowicami w kształcie papirusa lub lotosu Ściany zdobiono malowidłami Budowle ozdabiano posągami i sfinksami

EGIPT - ARCHITEKTURA Piramida schodkowa Dżosera pierwsza piramida egipska

Posąg sfinksa i piramida Cheopsa w Gizie EGIPT ARCHITEKTURA Posąg sfinksa i piramida Cheopsa w Gizie

EGIPT - ARCHITEKTURA Piramidy Mykerinosa, Chefrena i Cheopsa w miejscowości Giza pod Kairem

Luksor – świątynia poświęcona Amonowi EGIPT - ARCHITEKTURA Luksor – świątynia poświęcona Amonowi

Luksor – dziedziniec Ramzesa II EGIPT - ARCHITEKTURA Luksor – dziedziniec Ramzesa II

Świątynia Nefertari w Abu - Simbel EGIPT - ARCHITEKTURA Świątynia Nefertari w Abu - Simbel

Pylony świątynii Horusa w Edfu EGIPT - ARCHITEKTURA Pylony świątynii Horusa w Edfu

Świątynia królowej Hatszepsut EGIPT - ARCHITEKTURA Świątynia królowej Hatszepsut

EGIPT - ARCHITEKTURA Kapitel kolumny egipskiej Droga sfinksów w świątyni w Karnaku

EGIPT - MALARSTWO CECHY Malarstwo pasmowe Malarstwo naścienne Przedstawiało sceny z życia codziennego (uczty, polowania, sceny religijne, sceny batalistyczne ) Malarstwu towarzyszyły hieroglify Funkcje – dekoracyjna i ideologiczna Kanon sztuki: wielkość postaci zależała od miejsca jakie zajmowała w hierarchii społecznej na pierwszym planie ukazywano postaci bogów i faraona twarze i stopy pokazywano z profilu podczas gdy resztę ciała z przodu

Królowa ofiarowuje wazy bogini Hathor EGIPT – MALARSTWO Królowa ofiarowuje wazy bogini Hathor

Bogini Izyda rozkładająca uskrzydlone ramiona EGIPT - MALARSTWO Bogini Izyda rozkładająca uskrzydlone ramiona

EGIPT – MALARSTWO Faraon Amenhotep I

EGIPT - MALARSTWO Fragment malowideł z grobowca Wezyra Rechmire (XVIII dynastia) w Dolinie Królów

EGIPT - MALARSTWO Tancerki - fragment malowideł z grobowca dostojnika w Dolinie Królów (XVIII dynastia)

Malowidła ścienne z komory grobowej oraz hieroglify EGIPT - MALARSTWO Malowidła ścienne z komory grobowej oraz hieroglify

Papirus przedstawiający życie po śmierci EGIPT - MALARSTWO Papirus przedstawiający życie po śmierci

EGIPT - MALARSTWO Faraon na łowach

Malowidła z komory grobowej EGIPT - MALARSTWO Malowidła z komory grobowej

EGIPT – RZEŹBA CECHY Rzeźba monumentalna przedstawiająca postacie faraonów czy bogów wykonane w granicie lub bazalcie W grobowcach umieszczano postacie osób tam pochowanych w formie rzeźby lub malowidła Postacie przedstawiano statycznie – osoba albo stała z rękami wyciągniętymi wzdłuż ciała albo siedziała z rękoma na kolanach Statyka, dostojeństwo, prostota W reliefach zachowano kanon dotyczący sposobu przedstawiania postaci Reliefom towarzyszyły hieroglify

EGIPT – RZEŹBA Sfinks: Mały, jedna z figur leżących wzdłuż drogi prowadzącej do świątyni Sfinks z twarzą faraona Chefrena

EGIPT - RZEŹBA Faraon wraz z małżonką Ramzes II z żoną

EGIPT - RZEŹBA Urzędnik egipski i jego żona Nofret

EGIPT - RZEŹBA Pisarz Armia egipska

EGIPT - RZEŹBA Płaskorzeźba przedstawiająca faraona wśród bogów Faraon wśród poddanych (zwróć na uwagę na wielkość postaci)

Portret Nefretete (Nefertiti), żony Tutenchamona EGIPT - RZEŹBA Portret Nefretete (Nefertiti), żony Tutenchamona

EGIPT - PISMO Kartusz z wypisanym imieniem faraona

EGIPT - RZEMIOSŁO Dwie strony palety Narmera, ukazujace zjednoczenie Egiptu przez Narmera (Menesa)

EGIPT - RZEMIOSŁO Złoty tron

EGIPT- RZEMIOSŁO Malowana skrzynia

EGIPT - RZEMIOSŁO Maski pośmiertne mężczyzny i kobiety

EGIPT - RZEMIOSŁO Srebrne lustro Łyżeczka do

EGIPT – RZEMIOSŁO - KANOPY

MEZOPOTAMIA SUMER BABILONIA ASYRIA

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE ASYRIA BABILONIA SUMER

SUMER Najstarsza cywilizacja, która powstała około 3200 lat p.n.e. Szereg miast państw, z których najważniejsze to Ur, Uruk, Umma, Lagasz, Kisz, Larsa. Centrum miasta stanowiła świątynia. Ludność zajmowała się rolnictwem. Władca miał nieograniczoną władzę.

SUMER Architektura Budulcem była cegła, suszona na słońcu lub wypalana; mogła być pokryta polichromią. Najpiękniejsze budowle to świątynie oraz pałace. Świątynia sumeryjska to zikkurat – piramida schodkowa. Pismo Sumerowie wynaleźli pismo w celach handlowych. To najstarsze pismo na świecie – pismo klinowe. Rzemiosło Wyroby rzemieślnicze świadczą o wysokim stopniu rozwoju cywilizacyjnego. Precyzyjnie wykonane przedmioty ze złota z inkrustacją z kamieni takich jak lapis-lazuli, można oglądać w grobowcu IX dynastii z Ur.

MEZOPOTAMIA - SUMER Zikkurat – piramida schodkowa współczesna rekonstrukcja

SUMER Zikkurat z Ur – kompleks świątynny - rekonstrukcja

SUMER Schody zikkuratu z Ur rekonstrukcja. Na szczycie znajdowało się pomieszczenie, w którym trzymano posąg bóstwa

Dwie figurki kapłana w charakterystycznej wełnianej spódniczce SUMER Dwie figurki kapłana w charakterystycznej wełnianej spódniczce

SUMER – PISMO KLINOWE Gliniana tabliczka

Pieczęcie cylindryczne SUMER – PISMO Pieczęcie cylindryczne

SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca dynastii z Ur – lira królowej

SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca dynastii z Ur – dwie liry : drewniana z okuciami ze złota i zdobieniami z lapis lazuli oraz srebrna

Zabytki z grobowca dynastii z Ur – sztandar SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca dynastii z Ur – sztandar z trzech stron

WOJNA

POKÓJ

SUMER - RZEMIOSŁO Zabytki z grobowca z Ur: plansza do gry i plakietka

SUMER - RZEMIOSŁO Kielich z elektronu Złota lampka

Kamienny kielich ofiarny i statuetka kobiety SUMER - RZEMIOSŁO Kamienny kielich ofiarny i statuetka kobiety

SUMER - RZEMIOSŁO Naszyjnik ze złotych liści Złoty hełm

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Ruiny miasta Babilon – stolicy Babilonii. Wszystkie budowle wznoszone były z cegły. Ulice przecinały się pod kątem prostym. Wykopaliska archeologiczne.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA BABILON – rekonstrukcja pałacu południowego. Zwróć uwagę na plan przestrzenny.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Po raz pierwszy Mezopotamię zjednoczył władca Babilonu Sargon, w III tys. p.n.e.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Hammurabi otrzymuje prawa od boga Marduka Obelisk z kodeksem Hammurabiego najstarszy kodeks prawa z ok. 1750 r. p.n.e. Wprowadzał zasadę talionu – „oko za oko, ząb za ząb”

MEZOPOTAMIA - BABILONIA „Królowa Nocy” – stella kamienna i jej rekonstrukcja pokryta farbami.

MEZOPOTAMIA – BABILONIA Najważniejszym miejscem była świątynia boga Marduka.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Rekonstrukcja Babilonu. Miasto położone było nad Eufratem, jedną z dwóch wielkich rzek Mezopotamii. Rozwój cywilizacji był możliwy dzięki budowie systemu irygacyjnego.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Brama Isztar w Babilonie rekonstrukcja. Początek drogi wotywnej do świątyni.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Brama bogini Isztar – rekonstrukcja w Babilonie. Fragment drogi wotywnej w Muzeum Pergamon w Berlinie, gdzie znajdują się oryginalne fragmenty bramy.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Złote lwy, byki i smoki zdobią bramę Isztar. Są wykonane z polichromowanej cegły.

MEZPOTAMIA - BABILONIA Wiszące ogrody Semiramidy składały się z siedmiu oddzielnych tarasów, które razem tworzyły jedną całość. Zewnętrzne krawędzie tarasów porośnięte były pnączami, które wiły się ku niższym tarasom, tworząc zieloną, stromą górę z drzewami, żywopłotami, krzewami i kwiatami. Były tam źródełka, wodospady i baseniki, w których pływały kaczki, skakały żaby, latały pszczoły i motyle. Ogrody Semiramidy zostały cudem świata.

MEZOPOTAMIA - BABILONIA Wiszące ogrody Semiramidy - rekonstrukcje

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Asyria miała trzy stolice: Aszur, Niniwę i Nimrud czyli Kalchu. Wszystkie miasta asyryjskie były budowane w podobny sposób. W każdym z nich znajdowały się cytadele, w których budowano pałace królewskie i świątynie. Cechą miast były olbrzymie fortyfikacje. Pałace były zdobione kamiennymi stellami ukazującymi życie władcy – polowania, podboje, biesiady. Wejścia do każdego pałacu strzegły skrzydlate byki

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Plan miasta Dur- Szarukin, twierdzy Sargona II oraz plan pałacu Sargona (koniec VIII w.p.n.e)

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Niniwa – rekonstrukcja bramy i kamiennych murów obronnych Niniwa była stolicą Asyrii za panowania Sanheriba na przełomie VIII/VII w.p.n.e. Za jego panowania do miasta wiodło 15 kamiennych bram. W Niniwie znajdowały się wspaniałe pałace Sanheriba i Aszurbanipala. Miasto zostało zdobyte i zniszczone w 612 r.p.n.e. przez Babilończyków.

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Asyryjczycy byli znakomitymi żołnierzami. W okresie nowoasyryjskim podbili znaczne obszary tworząc imperium asyryjskie. Swoje zwycięstwa uwieczniali na kamiennych reliefach. Niniwa – pałac Sennaheriba – żołnierze gwardii królewskiej. Sennaherib na czele swojej armii.

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Reliefy z pałacu Sanneheriba: oblężenie miasta Lachish i więźniowie z Palestyny lub Fenicji grający na lirach.

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Niniwa – rekonstrukcja pałacu Aszurbanipala oraz bramy wejściowej, której strzegły skrzydlate byki.

podczas bankietu w ogrodzie MEZOPOTAMIA ASYRIA Relief z pałacu Aszurbanipala w Niniwie przedstawiający króla i królową podczas bankietu w ogrodzie British Museum

ściany pałacu Aszurbanipala w Niniwie – British Museum MEZOPOTAMIA - ASYRIA Jednym z najsławniejszych cykli reliefów asyryjskich jest cykl przedstawiających sceny z polowania na lwy, który zdobił ściany pałacu Aszurbanipala w Niniwie – British Museum

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Armia Aszurbanipala Tabliczka z biblioteki króla Aszurbanipala – Britsh Museum

Opiekunem miasta był bóg Ninurta. MEZOPOTAMIA - ASYRIA Nimrud, inaczej Kalchu, było ostatnią stolicą Asyrii, którą wybrał Aszurnasirpal II. Opiekunem miasta był bóg Ninurta.

Rekonstrukcja wnętrz pałacu Szamsziadada V MEZOPOTAMIA - ASYRIA Rekonstrukcja wnętrz pałacu Szamsziadada V w Kalchu

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Stella z pałacu Aszurnasirpala II w Kalchu – żołnierze asyryjscy atakujący wrogie miasto – British Museum

Duch opiekuńczy – pałac Aszurnasirpala w Kalchu MEZOPOTAMIA - ASYRIA Terrakota z pałacu w Kalchu – między stellami kamiennymi ściany zdobiono terrakotą Duch opiekuńczy – pałac Aszurnasirpala w Kalchu

MEZOPOTAMIA - ASYRIA Uskrzydlony byk stał u wejścia do pałacu Aszurnasirpala II w Kalchu, a kamienny lew strzegł bram świątyni Isztar w tym mieście

Prezentację opracowała Helena Tomaszewska w oparciu o bogate zbiory z Internetu. Żródła www.pl.wikipedia.org www.thebritishmuseum.ac.uk/compass www.urnammu.republika.pl/babilonia1.htm www.franciscobrowne.tripod.com/ www.historia.org.pl/index.php?id=babilonia www.cab.u-szeged.hu/stats/2000january.html sp3key.com/dx/yi9kt/index.html jhistory.nfurman.com/maps/babilon_imp01.htm www.wsp.krakow.pl/whk/Mezopot.html vsebine.svarog.org/?page_id=35 www.ma.krakow.pl/x/zdjecie/1776 www.muzarp.poznan.pl/.../Irak/fot1.html karmaszutra.freeblog.hu/archives/2005/12/ www.mkidn.gov.pl/kolekcje/material.php?strona...