Prezentacja stworzona na Plus Camerimage Forum 2010
1. Czy wszystkie zdjęcia podlegają ochronie prawnoautorskiej ? Co to oznacza, że zdjęcie podlega ochronie? 2. Co i kto może znaleźć się w kadrze zdjęcia? Czy fotograf może swobodnie dysponować własnym zdjęciem? 3. Jak się bronić a jak atakować? Zasady dozwolonego korzystania z cudzych utworów.
- zasadą naczelną jest monopol twórcy na korzystanie z własnych prac – użycie fotografii w filmie wymaga co do zasady uzyskania odpowiedniej zgody jej twórcy, - według prawa autorskiego nie każde zdjęcie jest utworem fotograficznym. - tylko przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci podlega ochronie, - wartość, przeznaczenie lub sposób wyrażenia nie mają wpływu na ochronę prawnoautorską, - ochrona przysługuje uprawnionemu niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności.
Emancypacja fotografa - od odtwórcy i wyrobnika na szczyty sztuk wizualnych, - (tylko ?) "rysowanie światłem", - zarzucany brak oryginalności, - rozpoczęcie dyskusji o możliwości prawnej ochrony zdjęć, - wybór jako element chroniony, - nie ma zdjęć nieoryginalnych – zatem wszyscy tworzymy utwory.
Bob Marley Photographer: unknown, source: Wikipedia X. gegen Y. AG, decision of the Swiss Federal Supreme Court of September ; BGE 130 III 168September 5BGE 130 III 168 Christoph Meili Photographer: unknown, source: Wikipedia Blau Guggenheim gegen British Broadcasting Corporation BBC, decision of the Swiss Federal Supreme Court of April ; BGE 130 III 714April 19BGE 130 III 714
Status prawny fotografii zależy w dużej mierze od rodzaju obiektu fotografowanego widocznego na zdjęciu.
Mona Lisa Painter: Leonardo Da Vinci Photographer: unknown Source: Wikipedia "Zasada Mona Lisy" - wierne reprodukcje fotograficzne nie podlegają ochronie prawa autorskiego
Co do zasady fotografie obiektów 3-D podlegają ochronie.
Jeśli w kadrze zdjęcia znajdują się cudze utwory – co do zasady – fotograf musi zwrócić się do ich twórcy o zgodę na ich wykorzystanie.
Jeśli w kadrze zdjęcia nie ma cudzych utworów (np. natura, fauna, flora, krajobraz) fotograf jest sobiepankiem.
ZASADA. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. WYJĄTKI. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku: osoby, która otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie, osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych, osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.
Art. 23 prawa autorskiego Bez zgody twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Art. 26 prawa autorskiego SPRAWOZDANIA Wolno w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach przytaczać utwory udostępnione podczas tych wydarzeń, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji. Art. 33 prawa autorskiego OBIEKTY NA WOLNYM POWIETRZU. Wolno rozpowszechniać utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku.
Art. 29 prawa autorskiego CYTAT Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistna całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnieniem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości. Prawem gatunku twórczości tłumaczy się legalność tworzenia kolaży czy sampli. Problematyka product placement.
Art. 29 prawa autorskiego TZW. PRAWO TWORZENIA ANTOLOGII Wolno w celach dydaktycznych lub naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach, wypisach i antologiach. W takim wypadku twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Art.. 34 prawa autorskiego. PRAWA TWÓRCY Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródła. Podanie twórcy i źródła powinno uwzględniać istniejące możliwości. Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Art. 35 prawa autorskiego. GRANICE DOZWOLONEGO UŻYTKU Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.
Życzę Państwu kreatywnego dnia ! Dziękuję za uwagę.