Alkoholowe choroby wątroby Paulina Surowiec II WL, 6 rok

Alkohol etylowy ADH CYP2E1 Katalaza Nabłonek żołądka i jelit

Uszkodzenie wątroby Alkoholowe stłuszczenie Alkoholowe zapalenie Alkoholowa marskość Bezpieczna dawka tygodniowa – mężczyźni: 21 dawek po 8g – 4l piwa, 1,75l wina, 0,5l wysokoprocentowych - kobiety: 7-14 porcji

Patogeneza Nadmiar zredukowanych substancji → synteza WKT → estryfikacja do TG → krople tłuszczu → hamowanie b-oksydacji Peroksydacja lipidów → uszkodzenie kom. , włóknienie, zmiejszenie poziomu p/utleniaczy Rodniki tlenowe → uszkodzenie lipidów, mDNA

Co ma wpływ? Predyspozycja genetyczna Przewlekłe nadużywanie ( > 80g/d) Płeć Dieta (gorsze odżywianie lub nadmiar pokarmu, niedobór wit. A i E) Współistniejące choroby wątroby (gł. WZW C)

Etapy uszkodzenia wątroby Alkoholowe stłuszczenie wątroby – przewlekłe nagromadzenie kropli tłuszczu w hepatocytach Alkoholowe zapalenie wątroby – zmiany martwiczo-zapalne Alkoholowa marskość wątroby

Przebieg kliniczny Alkoholowe stłuszczenie wątroby – bez objawów, pobolewanie w prawym podżebrzu lub nadbrzuszu, powiększenie wątroby – niebolesna; po 3-6 tyg. abstynencji ustępuje.

Przyczyny stłuszczenia wątroby Alkohol Substancje hepatotoksyczne – cytostatyki, antybiotyki, witaminy, amiodaron, estrogeny, gks, sole baru, fosfor, toksyny grzybicze Przekarmienie i otyłość, cukrzycza, nadczynność kory nadnerczy, hiperlipidemie Zaburzenia trawienia i wchłaniania Wrodzone zaburzenia metabolizmu Choroby infekcyjne Powikłania ciąży

Alkoholowe zapalenie wątroby zmęczenie, nudności, wymioty, utrata łaknienia, powiększenie i tkliwość narządu, wodobrzusze, żółtaczka, obj. encefalopatii, gorączka. Abstynencja – 70% ustępuje. Wskaźnik zaawansowania choroby DF DF = 4,6 x APTT [s] + c bilirubiny [mg/dl] ciężki przebieg DF > 32

Marskość wątroby Stan, w którym w następstwie uogólnionego uszkodzenia miąższu dochodzi do włóknienia i przemiany architektury narządu w nieprawidłowe guzki regeneracyjne → zaburzenie czynności wątroby, dezorganizacja układu naczyniowego → nadciśnienie wrotne - drobnoguzkowa – do 3 mm - wielkoguzkowa - powyżej 3 mm, zróżnicowanie - mieszana

Marskość Zaburzona homeostaza między tworzeniem i odkładaniem macierzy pozakomórkowej a jej degradacją i usuwaniem. Stan zapalny – kom. Ito – miofibroblasty – włóknienie okołozatokowe – kapilaryzacja zatok Nadciśnienie wrotne >12 mmHg → krążenie oboczne, powiększenie śledziony, hipersplenizm, wodobrzusze, gastropatia wrotna

Marskość wątroby - objawy Bez upośledzenia czynności metabolicznej i powikłań NW – wyrównana. 1. Ogólne: osłabienie, łatwe męczenie się, stan podgorączkowy, utrata łaknienia, spadek masy ciała, „kasztanowy ludzik”, bolesne kurcze mięśni, świąd. 2. Zmiany skórne: żółtaczka, pajączki, teleangiektazje, rumień dłoniowy, kępki żółte, hirsutyzm, głowa Meduzy, wybroczyny, choroba Dupuytrena 3. PP: wzdęcie, nudności, wymioty, wygładzenie języka, powiększenie śledziony, pobolewanie ślinianek, powiększenie wątroby – rzadko, wodobrzusze. 4. Uk. Rozrodczy: hipogonadyzm – zanik jąder, utrata libido, impotencja, zab.miesiączkowania, feminizacja – ginekomastia, zmiana char. owłosienia

Przebieg Klasyfikacja Childa niewydolności wątroby Parametr 1 2 3 encefalopatia Nie ma st. 1-2 st. 3-4 wodobrzusze umiarkowane napięte bilirubina[mg/dl] <2 <4 2-3 4-10 >3 >10 Albumina [g/dl] >3,5 2,8-3,5 <2,8 PT [s > N] 1-4 5-10 Punktacja ogółem 5-6 7-9 10-15 wynik A B C

Badania pomocnicze Laboratoryjne: wzrost GGTP, AST/ALT>2, wzrost ALP, wzrost c Fe, ferrytyny, hiperbilirubinemia, wydłużenie PT, HipoNa, K, Mg, P, zasadowica oddechowa; makrocytoza, małopłytkowość, leukocytoza z NEU hipergammaglobulinemia, hiperglikemia, zaburzenia lipidowe- hiperTG, wzrost c AFP (gł. zapalna) Niewyrównana: hipoalbuminemia, hipo lub hiperkaliemia, zwiększenie c amoniaku

Badania obrazowe: USG wątroby: wzrost echogeniczności, powiększenie śledziony TK, arteriografia, endoskopia Hist-pat.: stłuszczenie wielkokropelkowe hepatocytów, zwyrodnienie balonowate, ciałka Mallory'ego, zmiany zapalno-martwicze i marskie (naciek NEU w przestrzeniach i zrazikach), guzki regeneracyjne, włóknienie (w marskości – 4 st.)

Kryteria rozpoznania Stłuszczenie: wywiad alkoholowy + wzrost GGTP + wzrost echogeniczności wątroby Zapalenie: jw + AST/ALT >2 + wykluczona inna etiologia + naciek zapalny i martwica ogniskowa w hist-pat. Marskość: obraz kliniczny/ rzadko biopsja

Rozpoznanie różnicowe Stłuszczenie: NASH, NAFLD Zapalenie: ostre zap. Wątroby, przewlekłe WZW typu B, C lub D autoimm. Zap wątroby, pierwotna marskość żółciowa, pierwotne stwardniające zap. Dróg Żółciowych polekowe uszkodzenia choroba Wilsona, hemohromatoza

Marskość: zakrzepica żyły wrotnej, wrodzone włóknienie wątroby, schistosomatoza, ogniskowy rozrost guzkowy zespół Budda i Chiariego, zespół niedrożności zatokowej wątroby, zaciskające zapalenie osierdzia.

Powikłania Wodobrzusze Bakteryjne samoistne zapalenie otrzewnej Krwawienie z pp. Encefalopatia wątrobowa Zespół wątrobowo-nerkowy Zespół wątrobowo-płucny Hipersplenizm

Leczenie 1. Bezwzględna abstynencja alkoholowa 2. Wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych 3. Ciężki przebieg – prednizon 40mg/d p.o./ 4 tyg., spadek dawki w 2-4 tyg. [pentoksyfilina] 4. Leczenie powikłań 5. Dieta ubogotłuszczowa/ leczenie niedożywienia białkowo-kalorycznego 6. Zaburzenia glikemii 7. Przeszczep – podstawa w marskości

Monitorowanie Co 3-12 m-cy kontrola biochemicznych wskaźników czynności wątroby, w marskości co 3-6mcy: ALT, ASP, ALP, GGTP, PT, c albuminy, bilirubiny i AFP; USG, endoskopia Obserwacja pod kątem objawów nadciśnienia wrotnego i innych powikłań niewydolności wątroby Kryterium wyleczenia: normalizacja ALT, ASP, ustąpienie zmian zapalnych w hist-pat.

Dziękuję za uwagę