„Bądź wolnym i szanuj wolność” 11 listopada Święto Niepodległości

„Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani nie ma prawa do przyszłości” Józef Piłsudski

W 1914 roku wybucha I wojna światowa Zaborcy ziem polskich w 1914 roku stanęli przeciwko sobie, Rosja należąca do ententy walczyła przeciw Prusom i Austro-Węgrom, które wchodziły w skład trójprzymierza Polacy wykorzystali ten moment, aby odzyskać niepodległość

W sierpniu 1914 roku wybuchła I wojna światowa W sierpniu 1914 roku wybuchła I wojna światowa. Pod broń powołano prawie 65 milionów ludzi. Ogółem straty w niej wyniosły ok. 12 mln osób, w tym ok. 9 mln żołnierzy. Za formalne zakończenie wojny uznaje się traktat wersalski z 28 VI 1919 roku. Po wojnie odrodziły się i powstały nowe państwa: Polska, Czechosłowacja, Jugosławia, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia. Polska odzyskuje niepodległość.

W sierpniu 1914 roku utworzono Legion Wschodni i Legion Zachodni, połączone jesienią 1914 roku pod nazwą Legiony Polskie. W grudniu powołano I Brygadę, w maju 1915 roku powołano II Brygadę, w tymże miesiącu powołano III Brygadę.

27 sierpnia 1914 roku po nieudanej próbie rozpoczęcia powstania w Królestwie Polskim, powstają dwa Legiony Polskie, które mają walczyć u boku Austro-Węgier przeciwko Rosji Józef Piłsudski staje na czele I Brygady Legionów

12 sierpnia 1914, wjazd Komendanta Piłsudskiego do Kielc

Julian Smajda „Ważne wypadki i przygody mego życia pisanego prostym żołnierskim językiem”

wrzesień 1915 r. „Z dwoma kolegami Kasprzykiem i Kortą zgłosiłem się do biura werbunkowego w Krakowie, skąd odsyłają mnie do Królestwa Polskiego, do miasteczka Rozpszy. Tu zostaję przyjęty do 6 pułku i przydzielony do ósmej kompanii. Podczas poświęcenia sztandaru składam w Piotrkowie przysięgę i przez Radom, Dęblin, Lublin, Chełm jadę do Kowla. Wszędzie widać ślady wojny. Kraj zniszczony bardzo. Z Kowla idziemy forsownymi marszami na wschód, do tego bez jedzenia, co nam humor psuje. Był to obszar poprzecinany wieloma rzekami dopływami, zabagniony i dość gęsto zalesiony, a biedne wioski były niemal ogołocone z zapasów.”

Julian Smajda

Julian Smajda urodził się 22 grudnia 1898 r. w Bochni Julian Smajda urodził się 22 grudnia 1898 r. w Bochni. W chwili wybuchu wojny nie miał jeszcze ukończonych 16 lat. Wobec zdecydowanego sprzeciwu rodziców nie mógł wstąpić do formującego się w Bochni batalionu Legionów Polskich i pozostać musiał w domu. Zgłosił się więc do władz cesarsko-królewskiej kolei żelaznej w Płaszowie i tam przez kilka miesięcy pracował. Cały czas marzył o udziale w walce o niepodległość. 2 września 1915 roku bez pożegnania z rodzicami wyszedł z domu, aby dołączyć do swoich kolegów w legionach.

Legioniści I Brygady na froncie wschodnim, Wołyń 1916 r.

Raport poranny, walki na froncie wschodnim 1916 r.

Legioniści II Brygady

Ofensywa na Kowel 1916 r. „4 czerwca rozpoczęcie wielkiej ofensywy rosyjskiej. Moskale atakują bezskutecznie. Nasza kompania idzie jako osłona komendy brygady. Mieszkamy w lesie pod namiotami, którą urządzamy sobie z polowym komfortem. Przez dzień budujemy okopy rezerwowe, wieczorami śpiewamy przy ogniskach. Wciąż na prawo słychać kanonadę. U nas spokój panuje. Moskale ataku nie ponawiają. Koło nas przechodzi 2 Brygada. Dnia 3 lipca idziemy na linię, zmieniamy drugą kompanię. Widzę się z krajanami kolegami szkolnymi: Lizakiem, Wydrą, Hamudą i Cirpichem. 6 lipca ogień huraganowy i atak rosyjski, który odpieramy, lecz na drugi dzień musimy się wycofać, gdyż na prawo linie przerwano. Baon nasz osłania odwrót. Pod Czerewachą wstrzymujemy nieprzyjaciela na jeden dzień. Kompania nasza osłania dalej odwrót. Pod Trojanówką dopędzają nas Kozacy i musimy ich powstrzymać.”

Litania Narodu Polskiego

Orzeł legionowy

Legioniści nad Styrem, 1916 r.

9 lipca 1917 roku część legionistów odmawia złożenia przysięgi wierności Niemcom i Austro-Węgrom za co zostają internowani w Beniaminowie i Szczypiornie Aresztowany zostaje sam Piłsudski, który do końca wojny przebywa w więzieniu w Magdeburgu

Kryzys przysięgowy 1917 r. „Kompania moja zmienia nazwę na 9. Komendę przejmuje porucznik Radoński. 12 lipca przyjeżdża członek Rady Stanu Drzewiecki i bryg. Januszajtis. Chcą naszych nawrócić, lecz im się to nie udaje, gdyż przysięgi nikt nie złożył. Oficerowie rzucili szable pod nogi Januszajtisowi, a ten przy naszych szyderczych i groźnych okrzykach zawiał. Natomiast wieczorem robimy owacyę kapitanowi Zasikowi po powrocie z Warszawy, gdzie był aresztowany, a która się zmienia w demonstracyę przeciw Niemcom. Cywilna lidność bierze to za wybuch rewolucji, widząc nas tak podnieconych i spodziewając się starć z Niemcami. Rozrzucają między nami mnóstwo odzew rozmaitych partyi politycznych, nawołują żebyśmy się nie dali rozbroić i żebyśmy wytrwali. Oficerowie królewiacy, którzy nie złożyli przysięgi zostali internowani. Na Niemców wszystko wre i prze do rewolucyi. 14 lipca legioniści każą likwidować napisy niemieckie ze sklepów, grożąc użyciem przemocy”.

„22 lipca przychodzi wiadomość o aresztowaniu i wywiezieniu do Niemiec Komendanta Piłsudskiego i szefa Sosnkowskiego i zwolnieniu pułkownika Śmigłego, Roji i Norwida. Jeszcze nigdy nie byliśmy w takim położeniu ….”

Józef Piłsudski

Józef Piłsudski

Legioniści II Brygady w okopach

Józef Piłsudski uwolniony z Twierdzy Magdeburskiej