Loreto

Loreto leży na jednym z łagodnych wzgórz regionu Marche we Włoszech, w odległości około 30 km od Ankony. To małe, niepozorne miasteczko kryje prawdziwy skarb: Domek Rodziny z Nazaretu, Domek Maryi.

Sanktuarium w Loreto Historia Litania loretańska Domek Maryi Bazylika Źródła

„Święty Dom w Loreto, pierwsze sanktuarium o znaczeniu międzynarodowym poświęcone Najświętszej Maryi Pannie, przez wiele wieków prawdziwe serce Maryjne chrześcijaństwa” (Jan Paweł II)…

…według starej tradycji, współcześnie potwierdzonej przez odkrycia historyczno - archeologiczne przechowuje dom nazaretański Niepokalanej. Na zdj. PLAC MADONNY

Ziemskie mieszkanie Maryi składało się dwóch pomieszczeń: groty wykutej w skale (czczonej do dzisiaj w bazylice Zwiastowania w Nazarecie - na zdj. po lewej) i części dobudowanej z kamienia, przylegającej do skalnej ściany (na rys. po prawej zaznaczonej na żółto).

Według tradycji w 1291 r., kiedy krzyżowcy zostali ostatecznie wyparci z Palestyny i utracili ostatnią twierdzę - port Akkon, domurowana część domu Maryi została przeniesiona przez Aniołów najpierw do Trsatu (dzisiejsza Chorwacja), a następnie, 10 grudnia 1294 r., do Loreto. Obecnie, na podstawie dokumentów archiwalnych, wnikliwych studiów i wykopalisk dokonanych w Nazarecie i pod św. Domkiem w Loreto, coraz bardziej potwierdza się hipoteza, że kamienie, z których zbudowany jest Domek Maryi, zostały przywiezione do Loreto statkiem przez rodzinę De Angelis, rządców Epiru. To za sprawą nazwiska tej rodziny miała powstać legenda o tym, że to Aniołowie przenieśli Domek Maryi z Nazaretu.

Sanktuarium w Loreto Historia Litania loretańska Domek Maryi Bazylika Źródła

Domek Maryi Odnaleziony niedawno dokument z września 1294 roku podaje, że Nicefor Anioł, despota Epiru, dał w posagu swojej córce Ithamar, wychodzącej za mąż za Filipa z Taranto, syna Karola II, króla Neapolu, oprócz wielu różnych dóbr także: "Święte kamienie wyniesione z Domu Naszej Pani, Dziewicy, Matki Bożej".

Porównanie techniczne Świętego Domku (obok) z Grotą w Nazarecie (poniżej) wykazały, że stanowiły one kiedyś jedną całość. Potwierdza tradycję, także współczesne studium o sposobie obróbki kamieni z których jest zbudowany Święty Domek, tj. na sposób Nabatejczyków, rozpowszechniony w Galilei w czasach Chrystusa.

Jest faktem, że Święty Domek, tak ze względu na swoją strukturę jak i materiał budowlany (kamień), jest zjawiskiem obcym dla tutejszej kultury i miejscowych zwyczajów budowlanych. Wielkie znaczenie mają także znaki znajdujące się na kamieniach a wyryte, zdaniem ekspertów, przez chrześcijan pochodzenia żydowskiego i bardzo podobne do znajdujących się w Nazarecie.

Powyżej 3 m dołożono cegły, aby Domek dostosować lepiej do kultu. Święty Domek składa się z trzech ścian. Ścianę wschodnią, teraz zastąpioną ołtarzem, stanowiła skała z grotą. Ściany mają około 3 m wysokości, postawione są na starożytnej drodze i nie mają fundamentów. Powyżej 3 m dołożono cegły, aby Domek dostosować lepiej do kultu.

Freski pochodzą z XIV-XV w Freski pochodzą z XIV-XV w. i przypisuje się je malarzom ze szkoły umbryjskiej. Malowany krzyż na ścianie zachodniej pochodzi z XIII w; Ikonostas jest dziełem G. Cirillego (1922 r.)

Figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem wykonał z drzewa cedru libańskiego rosnącego w ogrodach watykańskich L. Cellani w 1922 r. według modelu E. Quattriniego. Zastąpiła ona figurę zniszczoną przez pożar, który wybuchł w Domku w 1921 r.

Marmurowa obudowa Świętego Domku została wykonana na rozkaz Juliusza II (1507 r.) według projektu Bramantego. Stanowi ona jedno z arcydzieł sztuki włoskiego Odrodzenia. Rzeźby przedstawiają m.in. Narodzenie Maryi wykonane przez Bandinellego i Raffaelle da Montelupo, Zaślubiny Maryi z Józefem - dzieło Sansovina i Tribolo, Zwiastowanie - wykonane przez Sansovino.

Na świecie jest obecnie wiele „domków loretańskich” – jak nazywane są małe budowle wzniesione we wnętrzu kościoła lub w jego pobliżu na wzór "Świętego Domku" - Santa Casa w Loreto. Domki loretańskie w Polsce Głogów - w kościele pw. św. Mikołaja Głogówek - z l. 1630-1634 w kościele franciszkanów Gołąb - z 1640 r. przy kościele pw. św. Katarzyny i św. Floriana Kraków - przy klasztorze kapucynów z 1719 r. Modlił się w nim Tadeusz Kościuszko ze współpracownikami przed podjęciem decyzji o wszczęciu Insurekcji. Piotrkowice - przy Kościele Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny Warszawa - w kościele Matki Bożej Loretańskiej z 1645 r.

Sanktuarium w Loreto Historia Litania loretańska Domek Maryi Bazylika Źródła

Bazylika Święty Domek został najpierw otoczony solidnym murem. Ale szybko zdano sobie sprawę, że tak cenny skarb zasługuje na godną "oprawę". W ten sposób (w 1469 r.) rozpoczęto budowę Bazyliki w Loreto według projektu nieznanego autora w stylu późno-gotyckim. Prace nad nią trwały trzy wieki. Powstała wspaniała budowla, jedna z największych we Włoszech.

Zbudowana jest na planie krzyża łacińskiego o 93 m długości i 60 m szerokości. Absydy, które zostały wzniesione według projektu Giuliano da Maiano nadają bazylice kształt kościoła-twierdzy.

Front bazyliki zaprojektował G Front bazyliki zaprojektował G. Boccalini a ozdobiony został według projektów G.B. Gioldiego i L. Venturiego w 1587 r.

Znakiem rozpoznawczym loretańskiego sanktuarium jest piękna kopuła wykonana w ostatnich latach XIV w. Kopułę zdobią freski przedstawiające symbolicznie niektóre wezwania z litanii loretańskiej oraz historię dogmatu Niepokalanego Poczęcia Maryi.

z Najświętszym Sercem Jezusowym (1939). W bocznych nawach znajduje się 12 kaplic, w tym kaplica polska z freskami A. Gattiego przedstawiającymi religijno-patriotyczne epizody z historii Polski (m.in. „Cud nad Wisłą”) oraz w centrum ołtarz z Najświętszym Sercem Jezusowym (1939).

W Loreto są i inne ślady polskości W Loreto są i inne ślady polskości. Przechodząc przez bramę - Porta Marina - wchodzi się na mały plac z balkonem. U podnóża tego placu znajduje się cmentarz polskich żołnierzy z II Korpusu Gen. Andersa, którzy wyzwalali Ankonę i Loreto, a obok znajduje się klasztor sióstr nazaretanek.

Sanktuarium w Loreto Historia Litania loretańska Domek Maryi Bazylika Źródła

Skąd się wzięła Litania loretańska? Litania loretańska nazywana jest także litanią do Najświętszej Maryi Panny. Przymiotnik „loretańska” w nazwie litanii pochodzi właśnie od Loreto. Litania do Najświętszej Maryi Panny była tam szczególnie propagowana i odmawiana. Nie narodziła się jednak w tym miejscu. Źródła podają, że powstała już w XII wieku we Francji, lecz pierwsza wersja nie zachowała się. Pośród licznych schematów litanii maryjnych utrwalił się właśnie ten, który był używany od pierwszej połowy XVI wieku w Loreto. W 1581 roku papież Sykstus V nadał za jej odmawianie przywilej odpustu. Określenie litania loretańska stosowane było częściej od 1575 roku, kiedy to dyrygent chóru w Loreto Constanzo Porta skomponował do niej melodię.

Litania Loretańska Kyrie, eleison. Christe, eleison. Kyrie, eleison. Christe, audi nos. Christe, exaudi nos. Pater de caelis, Deus,  miserere nobis Fili, Redemptor mundi, Deus, miserere nobis Spiritus Sancte, Deus, miserere nobis Sancta Trinitas, unus Deus miserere nobis Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison. Chryste, usłysz nas. Chryste, wysłuchaj nas. Ojcze z nieba, Boże,  zmiłuj się nad nami Synu, Odkupicielu świata, Boże zmiłuj się nad nami Duchu Święty, Boże zmiłuj się nad nami Święta Trójco, Jedyny Boże

Sancta Maria, ora pro nobis Sancta Dei Genetrix, Sancta Virgo virginum, Mater Christi, Mater divinae gratiae, Mater purissima, Mater castissima, Mater inviolata, Mater intemerata, Mater amabilis, Mater admirabilis, Mater boni consilii, Mater Creatoris, Mater Salvatoris, Mater Ecclesiae, Święta Maryjo, módl się za nami Święta Boża Rodzicielko Święta Panno nad pannami Matko Chrystusowa Matko łaski Bożej Matko nieskalana Matko najczystsza Matko dziewicza Matko nienaruszona Matko najmilsza Matko przedziwna Matko dobrej rady Matko Stworzyciela Matko Zbawiciela Matko Kościoła

Virgo prudentissima, ora pro nobis Virgo veneranda, Virgo praedicanda, Virgo potens, Virgo clemens, Virgo fidelis, Speculum iustitiae, Sedes sapientiae, Causa nostrae laetitiae, Vas spirituale, Vas honorabile, Vas insigne devotionis, Rosa mystica, Turris Davidica, Turris eburnea, Panno roztropna, módl się za nami Panno czcigodna Panno wsławiona Panno można Panno łaskawa Panno wierna Zwierciadło sprawiedliwości Stolico mądrości Przyczyno naszej radości Przybytku Ducha Świętego Przybytku chwalebny Przybytku sławny pobożności Różo duchowna Wieżo Dawidowa Wieżo z kości słoniowej

Domus aurea, ora pro nobis Foederis arca, Ianua caeli, Stella matutina, Salus infirmorum, Refugium peccatorum, Consolatrix afflictorum, Auxilium Christianorum, Regina Angelorum, Regina Patriarcharum, Regina Prophetarum, Regina Apostolorum, Regina Martyrum, Regina Confessorum, Regina Virginum, Domie złoty, módl się za nami Arko przymierza Bramo niebieska Gwiazdo zaranna Uzdrowienie chorych Ucieczko grzesznych Pocieszycielko strapionych Wspomożenie wiernych Królowo Aniołów Królowo Patriarchów Królowo Proroków Królowo Apostołów Królowo Męczenników Królowo Wyznawców Królowo Dziewic

Regina Sanctorum omnium, ora pro nobis Regina sine labe originali concepta, Regina in caelum assumpta, Regina sacratissimi Rosarii, Regina familiarum, Regina pacis, Regina Poloniae, Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, parce nobis, Domine Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, exaudi nos, Domine miserere nobis Królowo wszystkich Świętych módl się za nami Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta Królowo wniebowzięta Królowo Różańca świętego Królowo rodzin Królowo pokoju Królowo Polski Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami

V. Ora pro nobis, sancta Dei Genetrix. R. Ut digni efficiamur promissionibus Christi. V. Oremus. Concede nos famulos tuos, quaesumus, Domine Deus, perpetua mentis et corporis sanitate gaudere, et gloriosae beatae Mariae semper Virginis intercessione, a praesenti liberari tristitia, et aeterna perfrui laetitia. Per Christum Dominum nostrum. R. Amen. Módl się za nami święta Boża Rodzicielko Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych Módlmy się. Prosimy Cię, Panie Boże, dozwól nam, sługom swoim, cieszyć się trwałym zdrowiem duszy i ciała, a za przyczyną Najświętszej Maryi zawsze Dziewicy, racz nas uwolnić od doczesnych utrapień i obdarzyć wieczną radością. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

Źródła Santuario Loreto http://www.santuarioloreto.it/default_eng.htm?home=Home Loreto (Włochy) - Wikipedia, wolna encyklopedia http://pl.wikipedia.org/wiki/Loreto_%28W%C5%82ochy%29 Mapy Google. Włochy http://maps.google.pl/ Loreto - Sanktuarium Świętego Domku - O. Roman Tomanek OMI Misyjne Drogi nr 108 (6/2004) Listopad - Grudzień. http://www.misyjnedrogi.pl/artykuly.php?tresc,33 Holy House of Loreto - Loreto, Italy. http://www.sacred-destinations.com/italy/loreto-holy-house Nazareth and Loreto - Twin Shrines. The Grotto and the House of the Madonna by Fr Guiseppe Santarelli http://www.loretonh.nsw.edu.au/faith/ourheritage/nazareth.html "Loreto" artykuł w ave-maria.informator katolicki http://www.ave-maria.pl/component/content/article/272

Źródła - cd Loreto - Sanktuarium - obiezyswiat.org - podróżuj palcem po mapie. http://obiezyswiat.org/index.php?gallery=9495 Translation of the Holy House to Loreto - December 10 - Prof. Plinio Correa de Oliveira commentary on the Saint of the Day http://www.traditioninaction.org/SOD/j255sd_Loreto_12_10.html Skąd się wzieła Litania Loretańska? Forum Pomocy Katolika http://zadane.pl/zadanie/1100031 Polskie Zamki - Włochy Loreto - Sanktuarium Maryjne http://www.rotmanka.com/zamki/index.php?option=com_content&task=view&id=935&Itemid=51 Photo: Inside the Holy House, Holy House of Loreto, Italy http://www.sacred-destinations.com/italy/loreto-photos/slides/loreto-holy-house-blessedmother

Koniec ?... …a może powrót do „Menu”