Geneza, przedmiot i funkcje filozofii 2010

Konspekt Człowiek w poszukiwaniu sensu swego istnienia i celów działania. Pytanie o naturę człowieka, życia i rzeczywistości materialnej, biologicznej i społecznej. Wiedza a działanie. Filozofia a światopogląd i ideologia. Filozofia w strukturze ludzkiego myślenia i działania

Istota filozofii Filozofia jest: refleksją nad sensem ludzkiego życia oraz nad sposobami działania i myślenia o działaniu – ujęcie procesowe – rozumiana jako proces odkrywania celów działania (życia) nauką o najogólniejszych prawach rozwoju rzeczywistości przyrodniczej, społecznej i poznania ludzkiego. Odbija się w światopoglądach i ideologiach społeczeństwa

Narodziny problematyki filozoficznej Poglądy filozoficzne a rozwój ludzkiego poznania i stosunków społecznych Narodziny refleksji filozoficznej a religijna i mitologiczna oraz potoczna interpretacja rzeczywistości Przedmiot filozofii a przedmiot nauki

Główne etapy rozwoju filozofii Protofilozofia Starożytność Średniowiecze Czasy nowożytne Czasy współczesne Mechanizm przejścia

Starożytność Filozofia jako nauka uniwersalna Nurt kosmologiczno-ontologiczny – filozofia przyrody (VI-IV w. p.n.e.). Tales, Demokryt, Heraklit Nurt antropologiczny (Sokrates – IV w. p.n.e.). Platon, Arystoteles Teistyczne pojmowanie filozofii w sensie „wiedzy spraw boskich i ludzkich”.

Średniowiecze Zawężenie i ograniczenie przedmiotu filozofii Dominacja chrześcijaństwa i kościoła nad całokształtem duchowego życia społecznego; Podporządkowanie rozumu wierze, nauki dogmatom wiary. Służebna rola filozofii wobec teologii. Scholastyka.

Czasy nowożytne Geneza nowej filozofii człowieka (humanizm) i przyrody oraz metodologii nauk przyrodniczych. Emancypacja nauk szczegółowych od filozofii przyrody i filozofii człowieka. Czołowe miejsce problematyki teoriopoznawczej. Rozwój nauk szczegółowych oraz ich wpływ na zmiany w technice i gospodarowaniu.

Geneza społeczeństwa industrialnego i masowego Rozdźwięk między systemami filozofii spekulatywnej XVIII i połowy XIX w. a procesem rozwoju nauk szczegółowych. Oświeceniowy scientyzm i progresizm. Nowe zadania filozofii w społeczeństwie globalnym.

Przedmiot filozofii i jej struktura Tradycyjne dyscypliny wewnątrz filozofii: ontologia (teoria bytu), gnozeologia (teoria poznania), etyka (teoria ludzkiego działania), teoria rozwoju społecznego, teoria człowieka...

Poznawcze i społeczne funkcje filozofii Dwie funkcje wszelkiej nauki Warunki określające naukowy charakter filozofii Poznawcze funkcje filozofii: Gnozeologiczna metodologiczna Światopoglądowa Tradycja uprawiania problematyki gnozeologicznej na gruncie filozofii Funkcja gnozeologiczna filozofii: analiza charakteru i dróg poznania Inspirująca i integracyjna rola filozofii w płaszczyźnie metodologicznej Filozofia jako zespół informacji o świecie podstawą światopoglądu

Istota, treść i funkcje światopoglądu Światopogląd jako motywacyjno-poznawcza struktura myślenia jednostki Poglądy dotyczące powstania i struktury świata Poglądy dotyczące miejsca człowieka w świecie Normy postępowania człowieka

Filozofia a światopogląd Pozanaukowe i nienaukowe typy światopoglądu Światopogląd religijny Światopogląd jako wynik badań opartych na zasadach poznania naukowego Światopogląd idealistyczny Kryteria weryfikacji podstawowych twierdzeń światopoglądu pozanaukowego

Ideologiczne funkcje filozofii Istota i struktura ideologii: Poglądy stanowiące opis i ocenę rzeczywistości społecznej Poglądy dotyczące kierunku rozwoju społecznego Dyrektywy działania określające sposób realizacji założonych celów społecznych Ideologia a położenie ekonomiczne i społeczne klas i grup społecznych Klasowy charakter ideologii: dążenia i interesy klas i grup społecznych determinantą poglądów ideologicznych Apologetyczna i rewolucyjna funkcja ideologii w przekształcaniu stosunków społecznych oraz ekonomicznych Dyskurs instytucjonalny społeczeństwa Polityka

Aktualne kierunki badań filozoficznych Filozoficzne interpretacje rezultatów nauk przyrodniczych, antropologii filozoficznej, cybernetyki, współczesnych procesów społecznych Rozwój etyki i estetyki oraz metodologii nauk Miejsce filozofii w dyskursach instytucjonalnych współczesności: między utopią a ideologią Problemy wysoko rozwiniętych społeczeństw rynkowych Walki klasowe a poszukiwanie celów i kierunków rozwoju społecznego Problem społeczeństwa globalnego