CHROMATOGRAFIA KOLUMNOWA Ekstrakcja i osuszanie CHROMATOGRAFIA KOLUMNOWA Kolejne slajdy przedstawiają poprawny sposób postępowania podczas rozdzielania mieszaniny związków organicznych przy zastosowaniu techniki chromatografii kolumnowej (CC). A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski - Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

Ekstrakcja i osuszanie CC Krok 1 Umocowanie czystej i suchej kolumny chromatograficznej na statywie. Przygotowanie: odpowiedniego adsorbenta (tu wykorzystano żel krzemionkowy), właściwego rozpuszczalnika (eluenta), waty (gdy kolumna nie posiada w dolnej części płytki ze spieku szklanego), czystego i suchego piasku, zestawu odbieralników, długiego pręcika, lejka, pipety Pasteura z kapturkiem A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski - Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

Ekstrakcja i osuszanie CC Krok 2 Wprowadzenie do kolumny kilku cm3 rozpuszczalnika i umieszczenie w dolnym przewężeniu kolumny zwitka waty. Przy użyciu długiego pręcika z watki usuwa się banieczki powietrza. UWAGA: Slajdy 3 – 5 (kroki 2 – 4) pokazują napełnianie kolumny techniką „na mokro”. Rzadziej stosuje się sposób przygotowywania kolumny „na sucho”. A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski - Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

Ekstrakcja i osuszanie CC Krok 3 Adsorbent rozciera się z odpowiednim rozpuszczalnikiem w zlewce, doprowadzając do powstania rzadkiej papki. Zawiesinę tę miesza się tak długo, aż zostaną z niej usunięte wszystkie banieczki powietrza. Otrzymaną papkę wlewa się przez lejek do kolumny chromatograficznej, wypłukując resztki adsorbenta ze zlewki czystym rozpuszczalnikiem. A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski - Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

Ekstrakcja i osuszanie CC Krok 4 Gdy adsorbent osiądzie w kolumnie, na jego górną powierzchnię wsypuje się ostrożnie kilkumilimetrową warstwę piasku. Otwierając kranik spuszcza się następnie nadmiar rozpuszczalnika, tak by nad warstwą piasku pozostała 2 – 3 milimetrowa warstwa eluenta. UWAGA: Nie wolno dopuścić, aby poziom eluenta obniżył się poniżej górnej warstwy piasku! Takie „zapowietrzenie” kolumny uniemożliwi przeprowadzenie efektywnego rozdziału próbki! A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski - Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

Ekstrakcja i osuszanie CC Krok 5 Pipetką Pasteura wprowadza się roztwór przeznaczony do rozdziału, a następnie otwiera kranik, aby próbka zaadsorbowała w górnej części kolumny. Jednocześnie dodaje się małe porcje rozpuszczalnika, aby nie doszło do „zapowietrzenia” kolumny. A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski - Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

Ekstrakcja i osuszanie CC Krok 6 Gdy badana substancja zostanie zaadsorbowana w górnej części kolumny, wprowadza się większą porcję eluenta i otwiera kranik. Następuje tzw. rozwijanie kolumny, podczas którego poszczególne składniki próbki wędrują z różną szybkością w dół kolumny. A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski - Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

Ekstrakcja i osuszanie CC Krok 7 Gdy pierwszy (najmniej polarny) składnik mieszaniny zbliży się do wylotu kolumny, podstawia się odbieralnik przeznaczony do odbierania pierwszej frakcji. W podobny sposób zbiera się następne, wypływające z kolumny składniki, każdy do osobnego odbieralnika. Często w celu wyeluowania kolejnego składnika istnieje konieczność zmiany stosowanego eluenta na bardziej polarny. A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski - Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej