Czyli co warto wiedzieć, aby „łapać byki za rogi”! Ortografia na wesoło Czyli co warto wiedzieć, aby „łapać byki za rogi”! Opracowała: Agata Trochimiak - Przewoźnik
Człowieku ! Niniejszą prezentację wykorzystaj, gdy : chcesz zapoznać się z określoną trudnością ortograficzną, potrzebujesz materiału do powtórki. Powodzenia z odrobiną uśmiechu !
Nikną wszelkie niepokoje, kiedy stwierdzę: dwójka - dwoje. Nie drży także ma stalówka pisząc: - ówna, - ów, i -ówka. Zaokrąglam ó w dwu słowach: ósmy, ów, bo: osiem, owa.
Zasady pisowni wyrazów z „ó”: pisz ó, gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na -o, a, e, pisz ó w końcówkach -ów, -ówka, -ówna, wiele wyrazów musisz wkuć na pamięć.
ó - o, a, e dół - doły ogród - ogrody wrócę - wracam siódmy - siedem ściółka - ścielę
-ów, -ówka, -ówna Kraków Piotrków chłopców Nowakówna aptekarzówna pocztówka kryjówka
Zapamiętaj, zawsze tu pisz otwarte, zwykłe u w słowach: skuwka i zasuwka, gdyż wyjątkiem są te słówka; W cząstkach: -unka, -un i -unek: opiekunka, zdun, pakunek. Pisz je także: w cząstce -ulec, więc: budulec i hamulec; W ulu, dwu, gdzie u litera wyraz kończy lub otwiera. Wreszcie - niech nikt nie kreskuje w czasowniku cząstki - uje.
Zasady pisowni wyrazów z u. Pisz u: w zakończeniach wyrazów: -un, -unka, -unek, -uchna, -utki, - uszka, - uszek, -uch, - ula, - ulka, -ulec, -us, w zakończeniach czasowników -uje.
u - w zakończeniach wyrazów opiekun zwiastun rachunek rysunek piastunka opiekunka córuchna matuchna milutki skromniutki pieluszka poduszka staruszek kożuszek leniuch maluch babula matula brzydulka babulka budulec hamulec dzikus wiarus
u w końcówkach czasowników -uje rysuje buduje obserwuje maluje gotuje
Brzeg, brzask, brzoza ma ten znak, chrzest, chrzan, chrząszcz też piszcie tak. Ma go drzazga, drzemka, drzwi, w grządce, w grzybie także tkwi. Do spojrzenia również wbiegł. Wcisnął się w krzak, krzyk i skrzek. Poprzez przetak przelazł w prztyk. W pszczole i w pszenicy znikł. Wścibił się w trzask, strzemię, trzos, we wrzeciono, wrzawę, wrzos. Co za znak? To jedno wiem: Nie ma go dżdżownica, dżem. Dżokej, dżungla, dżinsy, dżaz. Pomyśl, nim odpowiedź dasz!
Zasady pisowni wyrazów z „rz”: pisz wtedy, gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na r, pisz po spółgłoskach: b, ch, d, g, j, k, p, t, w - od tej reguły są wyjątki, pozostałe wyrazy wkuj na pamięć.
Temu kto ma utrapienie z tą pisownią ż - rz, polecamy dla ćwiczenia wierszyk, gdzie jest samo ż. Żółte żabki żałośliwie żalą się żółwiowi, że żółtodzioby żuraw z Żywca zamiast żyta, żaby żre.
Zasady pisowni wyrazów z ż: literę ż pisz,gdy w różnych formach tego samego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na g, z, ź, dz, s, h, po spółgłoskach l, ł, r pisz ż, sporą część wkuwasz na pamięć.
Nieodzowna jestem w haku, ciągle huśtam się w hamaku. Przy wytopach bywam w hutach, lecz nie chodzę nigdy w butach. Harcerz bierze mnie na zbiórki, Obce mi są piątki, czwórki. Lubię jeździć hulajnogą i hamować lewą nogą. Wciąż w hałasie się odzywam. Powiedz, jak ja się nazywam?
Zasady pisowni wyrazów z ch: zawsze na końcu wyrazów, po spółgłosce s, gdy wymienia się na sz.
Wierszyki zostały zaczerpnięte z: „Ortografii na wesoło” Witolda Gawdzika, Instytut Wydawniczy Pax 1971, „Vademecum nauczania ortografii” M..Kalety-Sawickiej i I. Skalskiej, „Mac” 1993