STREFY KLIMATYCZNE

Klimaty kuli ziemskiej układają się strefowo, w przybliżeniu — równoleżnikowo. Są to strefy klimatyczne. Lp. Stery klimatyczne Ziemi Charakterystyka stref klimatycznych 1. równikowa - gorąca, małe roczne amplitudy temperatur, wilgotna, z zaznaczającą się porą suchą na północy i południe od równika, opady maksymalne przy zenitalnym położeniu Słońca 2. zwrotnikowa - bardzo gorąca latem, ciepła zimą, okresowo lub stale sucha z dużymi dobowymi amplitudami temperatur, 3. podzwrotnikowa - ciepła, o zróżnicowanej ilości opadów i czasie ich występowania 4. umiarkowana - o znacznym zróżnicowaniu temperatury i opadów 5. okołobiegunowa - zimna i sucha

W każdej strefie istnieją różne typy klimatów, uwarunkowane wzniesieniem terenu,      odległością od oceanów i położeniem w stosunku do nich. Są to klimaty: Lp. Typy klimatów Ogólna charakterystyka typu klimatu 1. górski - chłodny, zwykle bardziej wilgotny niż na nizinach, z piętrami klimatycznymi 2. morski - o niewielkich wahaniach temperatury i dość wysokich opadach, z maksimum w zimie; typowy głównie dla strefy umiarkowanej 3. kontynentalny - o dużych rocznych wahaniach temperatury — bardzo niska zimą, i niewielkich opadach, z maksimum w lecie ; występuje głównie w strefie umiarkowanej 4. śródziemnomorski - ciepły, z suchym latem i deszczową zimą; charakterystyczny dla strefy podzwrotnikowej 5. monsunowy -ciepły, z suchą zimą i deszczowym latem; występuje w strefie podzwrotnikowej i umiarkowanej 6. klimat pustyń skrajnie suchy, zwłaszcza w strefie zwrotnikowej, lecz także w głębi kontynentów strefy podzwrotnikowej i umiarkowanej

Czynniki klimatotwórcze: szerokość geograficzna (różny kąt padania promieni słonecznych, zmienia wielkość otrzymywanej energii słonecznej) wysokość n.p.m. (zmienia się temperatura i ciśnienie) rozkład lądów i mórz (powstają masy powietrza kontynentalnego suchego i oceanicznego wilgotnego) prądy morskie (wpływają na temperaturę obszarów nadbrzeżnych) ukształtowanie powierzchni (wysokość i kierunek przebiegu łańcuchów górskich modyfikuje warunki przepływu mas powietrza) szata roślinna (lasy poprawiają bilans wodny i wpływają na zmianę amplitudy dobowej temperatury powietrza) rodzaj podłoża (w zależności od rodzaju podłoża zmienia się ilość energii cieplnej w środowisku ( śnieg odbija promieniowanie i zmniejsza przychód energii)

Klimat równikowy

W strefie tej średnia temperatura wszystkich miesięcy przekracza 20°C (zwykle waha się w granicach 24-28°C). Wysoka wilgotność powietrza i zachmurzenie utrudniają utratę ciepła przez powierzchnię ziemi, dlatego też dobowe i roczne amplitudy temperatur nie przekraczają kilku stopni. Wysokie opady nasilają się przy zenitalnym położeniu Słońca (deszcze zenitalne). Występują one w godzinach popołudniowych. Większe opady (do 3 000 mm) występują nad lądami. Związane jest to z wysokim parowaniem i łatwiejszym tworzeniem się chmur deszczowych. Układ pór roku jest zależny od rozkładu opadów. W strefie tej wyróżnia się klimat równikowy wilgotny oraz podrównikowy z jedną (w okolicach zwrotników) lub dwiema porami deszczowymi.

Mandryl Goryl

Figowiec Kakaowiec

Klimat zwrotnikowy

Pogoda tej strefy jest kształtowana przez suche i gorące masy powietrza zwrotnikowego. Średnia roczna temperatura wynosi powyżej 20°C, ale w najchłodniejszym miesiącu waha się od 10°C do około 25-35°C. W ciągu doby obserwuje się duże dobowe wahania temperatury, zwłaszcza w klimacie suchym. Spowodowane jest to brakiem zachmurzenia i brakiem pokrywy roślinnej. W ciągu dnia powierzchnia nagrzewa się szybko, nocą następuje silne wypromieniowanie ciepła i spadek temperatury. Notowane są tu najwyższe temperatury na Ziemi, powyżej 60°C. Opady przeważają w półroczu letnim i są szczególnie wysokie w klimacie monsunowym, a w odmianach skrajnie suchych są sporadyczne lub wcale nie występują.

Dikdik Kirka Lampart

Geranium - Pelargonium Graveolens Rosiczka

Klimat podzwrotnikowy

W tej strefie występuje wyraźny sezonowy obieg temperatury i opadów W tej strefie występuje wyraźny sezonowy obieg temperatury i opadów. Latam pogoda kształtuje się pod wpływem powietrza zwrotnikowego, zimą pod wpływem powietrza polarnego. Średnia roczna temperatura waha się od 10 do 20°C, a najchłodniejszego miesiąca w klimatach morskich wynosi około 10°C, a w klimatach kontynentalnych nie przekracza 0°C. W okresie lata w klimatach suchych temperatury są bardzo wysokie. Przebieg temperatur i oparów wyznacza układ pór roku. Najbardziej charakterystycznymi klimatami tej strefy są: klimat śródziemnomorski zaliczany do grupy klimatów morskich z przewagą opadów w okresie zimowym o gorącym i suchym lecie; klimat monsunowy z opadami przypadającymi na porę letnią oraz klimat kontynentalny suchy o bardzo gorących latach (około 30°C), chłodnych zimach i bardzo małych rocznych opadach (poniżej 500 mm).

Pokrzewka Muflon

Oleander Drzewo oliwne

Klimat umiarkowany

Klimat strefy umiarkowanej jest kształtowany pod wpływem powietrza polarnego, a także, okresowo wkraczającego, powietrza zwrotnikowego i arktycznego (antarktycznego). W tej strefie można wyróżnić dwa główne typy klimatów: morski i kontynentalny. Średnia roczna temperatura wynosi od 0 do 10°C, w najcieplejszym miesiącu przekracza 10°C. Temperatury wyznaczają układ pór roku. Opady występują w różnych porach roku. W klimatach morskich i przejściowych roczna amplituda roczna nie przekracza 25°C, zimy są stosunkowo ciepłe, a lata chłodne. W klimatach kontynentalnych amplituda wynosi ponad 25°C, a w skrajnie kontynentalnych może wynosić około 50°C; zimy są mroźne i suche (średnia temperatura stycznia wynosi -40°C), a lata gorące (średnia temperatura lata wynosi około 20-24°C). Klimaty morskie mają stosunkowo równomierny rozkład oparów (powyżej 700 mm), z nieznaczną przewagą w półroczu zimowym. W pozostałych odmianach ilość opadów (przeważają wiosną i latem) zmniejsza się w kierunku wnętrz kontynentów. W grupie klimatów ciepłych średnia temperatura lata przekracza 15°C, a w grupie klimatów chłodnych temperatura dwóch miesięcy letnich waha się od 10 do 15°C. Klimat umiarkowany na półkuli północnej jest nieco cieplejszy i bardziej zróżnicowany niż na półkuli południowej.

Niedźwiedź Piesek preriowy

Brzoza Borówki

Klimat okołobiegunowy

      Średnia roczna temperatura wynosi poniżej 0°C, a w najcieplejszym miesiącu nie przekracza 10°C. Całoroczne opady (głównie śnieżne) z przewagą letnich nie przekraczają 500 mm. Rozkład temperatur oraz czas trwania dni i nocy polarnych wyznaczają układ pór roku. W polarnej odmianie klimatu okołobiegunowego temperatura najcieplejszego miesiąca nie przekracza 0°C. Zanotowano tu najniższe temperatury na Ziemi dochodzące do -90°C.

Niedźwiedź polarny Pingwiny

Świerk Jodła

Paulina Hes kl. II LOC