INFORMATYKA BUDOWA KOMPUTERA Agata Józefowicz Gimnazjum w Skórzewie

Informatyka dyscyplina naukowo-techniczna zajmująca się przetwarzaniem informacji za pomocą komputera

Budowa komputera

karta graficzna, dźwiękowa, sieciowa czy telewizyjna Płyta główna płyta z tworzywa sztucznego na której znajdują się najważniejsze układy elektroniczne odpowiedzialne za właściwą pracę komputera: procesor, pamięci oraz karty rozszerzeń: karta graficzna, dźwiękowa, sieciowa czy telewizyjna

Procesor układ elektroniczny, będący najważniejszą częścią komputera. Zarządza pozostałymi elementami komputera. Szybkość działania procesora wpływa na szybkość pracy całego zestawu komputerowego

Pamięć komputera Najmniejszą jednostką informacji jest bit, określający zawartość pojedynczej komórki pamięci. 1 bajt [B] = 8 bitów [b] 1 kilobajt [KB] = 1024 bajty [B] 1 megabajt [MB} = 1024 kilobajty [KB] 1 gigabajt [GB] = 1024 megabajty [MB] Komputer gromadzi informacje w pamięci wewnętrznej i zewnętrznej

Pamięć wewnętrzna

Pamięć wewnętrzna specjalne układy elektroniczne zamontowane na płycie głównej komputera. Zalicza się do nich pamięć ROM - Read Only Memory - pamięć tylko do odczytu RAM - Random Access Memory – pamięć o swobodnym dostępie

Pamięć ROM Read Only Memory - pamięć tylko do odczytu. Zapisane są tu informacje które można tylko odczytywać, nie ma natomiast sposobu ich modyfikowania. Znajdują się tutaj programy, wpisane przez producenta, służące do uruchomienia komputera i umożliwiające współpracę procesora z elementami zestawu komputerowego. Pamięć ROM nie ginie po wyłączeniu komputera

Random Access Memory – pamięć o swobodnym dostępie. Pamięć RAM Random Access Memory – pamięć o swobodnym dostępie. Nazywana pamięcią operacyjną, służy do zapisu i odczytu informacji. To właśnie do pamięci operacyjnej komputer wczytuje programy i dane, z którymi w danej chwili pracuje. RAM jest pamięcią nietrwałą, co oznacza że po wyłączeniu komputera pamięć bezpowrotnie ginie. Rozmiar pamięci operacyjnej ma duży wpływ na szybkość działania komputera, im większa pamięć operacyjna, tym szybciej procesor dociera do potrzebnych mu informacji, co znacznie przyspiesza wszystkie czynności wykonane przez komputer.

Moduł pamięci RAM (typu SDR SDRAM)

Pamięć zewnętrzna .

Twardy dysk Dla dysków twardych najważniejsze są następujące parametry: pojemność, szybkość transmisji danych, czas dostępu do danych, prędkość obrotowa dysków magnetycznych (obr/min.) średni czas bezawaryjnej pracy

Twardy dysk widziany z góry (lewa strona) i od dołu (prawa strona)

Dysk twardy po zdjęciu hermetycznej pokrywy

Płyta kompaktowa Dzięki dużej pojemności, niezawodności i niskiej cenie, CD-ROM stał się najbardziej popularnym medium do zapisywania danych. Płyta kompaktowa została opracowana przez koncerny Sony i Philips pod koniec lat 70., a jej premiera odbyła się w 1982. Jej pierwotnym zastosowaniem był zapis dźwięku, adaptacja do innych zastosowań nastąpiła później.

Płyta DVD pozwala przechowywać na jednym krążku kilkanaście razy więcej informacji niż tradycyjna płyta CD-ROM.

Karty rozszerzające płytki z zamontowanymi układami elektronicznymi zwiększające możliwości komputera. Pozwalają dodawać nowe urządzenia, które nie wchodzą w skład podstawowego zestawu komputerowego oraz nadzorują ich pracę.

Podzespół ten jest też nazywany kartą VGA. Karta graficzna Podzespół ten jest też nazywany kartą VGA. Odpowiedzialna za wyświetlanie obrazu na ekranie monitora. Zamienia cyfrowe dane przekazywane jej przez procesor na elektryczne sygnały, przesyłane następnie do monitora sterujące jego pracą. Układ ten ma duży wpływ na wydajność całego zestawu komputerowego. Od rodzaju karty graficznej i monitora zależą parametry wyświetlanego obrazu; są to: rozdzielczość obrazu, liczba jednocześnie wyświetlanych kolorów, częstotliwość odświeżania obrazu

Umożliwia nagrywanie i odtwarzanie muzyki, mowy Karta dźwiękowa Umożliwia nagrywanie i odtwarzanie muzyki, mowy i innych dźwięków za pomocą komputera. Dzięki niej można podłączyć do komputera m.in. głośniki, mikrofon, słuchawki.

Karta sieciowa Pozwala połączyć komputery w sieć komputerową. Zadaniem tego urządzenia jest przyjmowanie informacji i wysyłanie ich przez kabel łączący komputery. Karta sieciowa umożliwia również uruchamianie i wykorzystywanie programów zainstalowanych na dyskach innych komputerów, a także korzystanie z zasobów sprzętowych innego komputera, np. drukarki.

Urządzenia zewnętrzne

Urządzenia zewnętrzne wejściowe

Klawiatura uporządkowany zestaw klawiszy służący do ręcznego sterowania urządzeniem lub ręcznego wprowadzania danych. W zależności od spełnianej funkcji klawiatura zawiera różnego rodzaju klawisze – alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji specjalnych, o znaczeniu definiowanym przez użytkownika. Klawiatury występują w najróżniejszych urządzeniach – maszynach do pisania, kalkulatorach, telefonach komórkowych; w szczególności jest to jeden z podzespołów wejściowych komputera. Aktualnie używane modele klawiatur komputerowych mają około 100 klawiszy. Coraz częściej w klawiatury komputerowe wbudowuje się dodatkowe elementy sterujące (dodatkowe przyciski) i kontrolne (diody świecące) - najczęściej dla obsługi multimediów.

Mysz komputerowa z ang. mouse – urządzenie wskazujące używane podczas pracy z interfejsem graficznym systemu komputerowego. Wynaleziona przez Douglasa Engelbarta w 1963 r. Mysz umożliwia poruszanie kursorem po ekranie komputera poprzez przesuwanie jej po powierzchni płaskiej. Mysz odczytuje zmianę swojego położenia względem podłoża, a po jego zamianie na postać cyfrową komputer dokonuje zmiany położenia kursora myszy na ekranie

Skaner Skaner płaski (ang. desktop scanner) - peryferyjne urządzenie wejściowe komputera służące do przetwarzania rzeczywistego obrazu do postaci cyfrowej. Tym obrazem może być zarówno ilustracja jak i tekst. W przypadku rozpoznawania tekstu stosowane jest specjalne oprogramowanie OCR, które umożliwia odczytanie obrazu jako tekstu

Skaner optyczny w komputerach to peryferyjne urządzenie wejściowe umożliwiające przetworzenie statycznego obrazu rzeczywistego obiektu (np. kartka papieru, powierzchnia ziemi, siatkówka ludzkiego oka) do postaci cyfrowej, w celu dalszej obróbki komputerowej. Skanery optyczne stosuje się w celu przygotowania do obróbki graficznej obrazu, rozpoznawania pisma (patrz: OCR), w systemach zabezpieczeń i kontroli dostępu, badaniach naukowych, medycznych itd. Rodzaje skanerów: skaner ręczny skaner płaski skaner bębnowy skaner do slajdów skaner do filmów fotograficznych skaner kodów kreskowych skaner przestrzenny - 3D ręczny skaner kodów kreskowych

Urządzenia zewnętrzne wyjściowe

Monitor jedno z urządzenia do bezpośredniej komunikacji operatora z komputerem. Zadaniem monitora jest natychmiastowa wizualizacja wyników pracy komputera. Podział: Monitor CRT - Przypomina zasadą działania i po części wyglądem telewizor. Głównym elementem monitora CRT jest kineskop. Monitor LCD - inaczej panel ciekłokrystaliczny. Jest znacznie bardziej płaski od monitorów CRT. Zasada generowania obrazu jest odmienna niż w monitorach CRT

Drukarka urządzenie współpracujące z komputerem, służące do drukowania tekstu i obrazu. Niektóre drukarki potrafią również pracować bez komputera, np. drukować zdjęcia wykonane cyfrowym aparatem fotograficznym (po podłączeniu go do drukarki lub po włożeniu karty pamięci z zapisanymi zdjęciami do wbudowanego w drukarkę slotu Drukarka atramentowa Drukarka laserowa

Modem od ang. MOdulator-DEModulator - urządzenie elektroniczne, którego zadaniem jest zamiana danych cyfrowych na analogowe sygnały elektryczne (modulacja) i na odwrót (demodulacja) tak, aby mogły być przesyłane i odbierane poprzez linię telefoniczną (a także łącze telewizji kablowej lub fale radiowe). Dzięki modemowi można łączyć ze sobą komputery i urządzenia, które dzieli znaczna odległość. Modem pracujący w technologii DSL Modem kablowy

Ploter ang. plotter - komputerowe urządzenie peryferyjne, służące do pracy z dużymi płaskimi powierzchniami, mogące nanosić obrazy, wycinać wzory, grawerować itp. Czynność jaką wykonują plotery nazywa się plotowaniem, a wydruki z ploterów noszą gwarową nazwę wyplotów

Głośniki Urządzenie elektryczne (odbiornik energii elektrycznej) przekształcające sygnał elektryczny w falę akustyczną Najważniejszymi parametrami technicznymi głośnika są: sposób działania pasmo przenoszenia wymiary maksymalna przenoszona moc sinusoidalna i muzyczna. impedancja (opór) cewki głośnika Głośniki oznacza się kodem literowo cyfrowym określajacym powyższe parametry.

Słuchawki przetwornik elektroakustyczny, mający za zadanie przekształcenie sygnału elektrycznego w słyszalną falę dźwiękową podobnie, jak czyni to głośnik; od głośnika jednak odróżnia słuchawkę sposób, w jaki jest wykorzystywana: najczęściej słuchawkę umieszcza się w bezpośredniej bliskości (jednego centymetra lub nawet mniej) od ludzkiego ucha, a czasem umieszcza się ją nawet wewnątrz ucha

System operacyjny pierwszy program instalowany na komputerze, który: zarządza komputerem, m.in. pamięcią operacyjną i zgromadzonym na dysku oprogramowaniem; umożliwia łatwą komunikacje pomiędzy użytkownikiem, komputerem oraz programami użytkowymi, nadzoruje instalowanie, uruchamianie i wykonywanie innych programów umożliwia wykonywanie operacji na dokumentach, które tworzy się w programach komputerowych, ich nazywanie, zapisywanie, kopiowanie, drukowanie umożliwia obsługę urządzeń zewnętrznych podłączonych do komputera, np. drukarki, skanera.

System operacyjny Za uruchomienie systemu operacyjnego odpowiada program BIOS, który jest zapisany w pamięci BIOS. Pamięć BIOS-u znajduje się w jednostce centralnej na płycie głównej i jest pamięcią stałą. W pamięci tej zapisany jest na stałe podstawowy program uruchamiający komputer i inicjujący uruchamianie systemu operacyjnego.

Komputer a prawo

Prawo autorskie – prawo chroniące twórcę programów przed ich rozpowszechnianiem i używaniem bez jego zgody. Licencja- dokument będący umową między producentem a nabywcą programu, określająca szczegółowe warunki jego użytkowania Piractwo komputerowe – łamanie praw autorskich, nielegalne posługiwanie się programem komputerowym bez z gody autora lub producenta i bez uiszczenia odpowiedniej opłaty

Upgrade – program (czasami zestaw), który producent lub dostawca oprogramowania przekazuje użytkownikowi zarejestrowanego programu w celu zastąpienia starszej wersji nowszą. Freeware i public domain – bezpłatne oprogramowanie, którego można używać bez żadnych ograniczeń. Czasami autor oczekuje zarejestrowania się w gronie użytkowników programu i prosi o informacje na temat jego funkcjonowania .

określony przez autora Shareware – program przeznaczony do przetestowania, rozpowszechniany bezpłatnie na okres próbny, określony przez autora Program demonstracyjny (demo) – wersje pokazowe prezentujące możliwości programów, lecz nie pozwalające na ich pełne wykorzystanie. Najczęściej jest w nich niedostępna większość przydatnych funkcji. Najczęściej są one bezpłatne, rozprowadzane w celach reklamowych.

Bibliografia 1. M. Mordaka „Informatyka 2000 – podręcznik dla gimnazjum” Wydawnictwo Czarny Kruk Bydgoszcz 2000 2. Grażyna Koba „Informatyka –podstawowe tematy” Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Wrocław 2005r. 3. A. Rathbone Windows dla opornych” Oficyna Wydawnicza READ ME, Warszawa 2000r. 4. P. Broda, D. Smołucha „Informatyla” Wydawnictwo Wydawnictwo Operon, Gdynia 2006r. 5. G. Hermanowska, W. Hermanowski „Technologia Informacyjna” Wydawnictwo Operon, Gdynia 2006r 6. Internet