Projekt Edukacyjny: „Szkodliwość palenia tytoniu”
Jak powstał tytoń ? Niektórzy uważają, że tytoń już dużo wcześniej uprawiali Chińczycy, jednak Europejczykom tę roślinę pokazali Indianie. Kolumb i jego hiszpańscy towarzysze byli zaintrygowani liśćmi rośliny, którą Indianie namiętnie żuli. Niektóre plemiona odnosiły się do tytoniu z czcią, sięgając po niego tylko w czasie rytuałów. Nieraz prawo do palenia suchych liści miał tylko szaman. Używał ich często do leczenia i zaklinania rozmaitych dolegliwości. Inne plemiona indiańskie traktowały tytoń użytkowo- żucie liści pomagało zachować siły i jasność umysłu podczas długich i męczących wypraw. Konkwistadorzy zobaczyli i przywieźli nasiona tej tajemniczej rośliny jako egzotyczną pamiątkę. Tytoń szybko przyjął się w Europie. Uznano go za roślinę leczniczą, wielu doceniało też walory estetyczne.
PROBLEM UZALEŻNIENIA O szkodliwości palenia mówi się naprawdę dużo, tymczasem odzew ze strony społeczeństwa nadal jest niewielki. Być może dzieje się tak dlatego, że wiedząc o silnym wpływie papierosów na ludzkie życie rzadko potrafimy odpowiedzieć na pytanie, dlaczego papierosy uzależniają?
Tak naprawdę za uzależnienie od papierosów odpowiada przede wszystkim nikotyna będąca bardzo silną substancją psychoaktywną. Charakterystyczne jest dla niej między innymi to, że przyczynia się do poprawy nastroju palacza. Naukowcy przyznają, że nikotyna poprawia nastrój znacznie szybciej niż alkohol i narkotyki, co trafia do przekonania początkującym palaczom. Uzależnieni nie mogą już mówić o tym, że nie są świadomi negatywnych skutków nałogu nikotynowego, przekonani są jednak o tym, że wspomniany nałóg wcale nie musi być aż tak groźny dla zdrowia, skoro do dobrego nastroju wystarcza zaledwie jeden papieros. Niestety, na jednym papierosie z reguły się nie kończy, uczucie zadowolenia zasługuje bowiem na to, aby doświadczać go często.
Palenie w Polsce i na świecie Od 30 lat Polska znajduje się w czołówce krajów o najwyższej konsumpcji tytoniu na świecie. Około 10 mln Polaków pali regularnie 15-20 sztuk papierosów dziennie. W Polsce codziennie zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i dziewcząt, a rocznie próbuje palenia około 180 tys. dzieci. Każdego roku 100 tys. zgonów w Polsce ma bezpośredni związek z paleniem tytoniu. 40% nałogowych palaczy umrze przed 65 rokiem życia, a spośród niepalących tylko 15%. Obecnie świat przestaje palić. Ameryka jest pierwsza. Moda na niepalenie zaczyna docierać do Polski.
Szkodliwość Lista chorób robi się coraz dłuższa. Obecnie wiadomo także, że uzależnienie od nikotyny może powodować kataraktę, zapalenie płuc i tętniaka aorty. Palenie w poważny sposób wpływa również na układ rozrodczy. Może powodować poronienia, przedwczesne porody, niską wagę dziecka, nagłą śmierć noworodka i niektóre choroby dziecięce, takie jak np. ADHD. Noworodki palących matek ważą średnio 200 gramów mniej niż dzieci matek niepalących. Co więcej, nie tylko osoby palące są narażone na zgubne skutki nikotyny. Miliony osób, w tym połowa dzieci na świecie, są narażone na dym papierosowy. Zjawisko to określa się jako bierne palenie. Istnieją badania, które dowodzą związki między paleniem biernym a wzrostem ryzyka chorób układu krwionośnego, raka płuc i innych nowotworów, astmy i innych chorób dróg oddechowych u osób dorosłych oraz astmy i innych chorób dróg oddechowych, zapalenia ucha i nagłej śmierci łóżeczkowej u dzieci.
Choroby Mózg- ryzyko udaru mózgu związanego z paleniem tytoniu jest proporcjonalne do ilości wypalanych papierosów. Palenie zwiększa ryzyko udaru prawie dwukrotnie. Rzucenie palenia w tym wypadku szybko przywraca organizm do normy. Oczy- dym papierosowy jest częstą przyczyną podrażnień oczu, zapalenia spojówek, problemów z nadmiernym łzawieniem itp. Inne skutki palenia to również pojawianie się katarakty i zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem. Jama ustna, krtań, gardło, przełyk- skutki palenia tytoniu pod każdą postacią, papierosów, fajek, cygar, a nawet wciąganie tabaki, mogą być bardzo poważne dla jamy ustnej i przewodu oddechowego. Najczęściej występują nowotwory języka, dziąseł i podniebienia. Inne skutki palenia to żółknięcie zębów, zmiana głosu, choroby dziąseł.
Tarczyca- palenie papierosów zaburza funkcjonowanie tarczycy Tarczyca- palenie papierosów zaburza funkcjonowanie tarczycy. U palaczy częściej występuje nadczynność tarczycy, jak również niedoczynność. Serce- palenie papierosów powoduje wzrost ciśnienia, pulsu i uszkodzenie arterii. Według badań ryzyko zawału serca jest sześciokrotnie wyższe u palących kobiet i trzykrotnie wyższe u palących mężczyzn. Płuca- palenie papierosów ma bardzo negatywny wpływ na płuca. Palenie tytoniu powoduje 90% nowotworów płuc, które są wciąż najbardziej śmiertelne ze wszystkich typów nowotworów. Trzustka- według Światowej Organizacji Zdrowia 30% nowotworów trzustki jest spowodowane paleniem papierosów. Rak trzustki należy do nowotworów o najwyższym odsetku śmiertelności.
Układ moczowy- palenie tytoniu może powodować raka pęcherza moczowego Układ moczowy- palenie tytoniu może powodować raka pęcherza moczowego. Ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu jest dwa do trzech razy większe u osób palących tytoń. Macica, jajniki- palenie tytoniu zwiększa ryzyko nowotworów szyjki macicy i jajników. Rak jajników jest najbardziej śmiertelnym nowotworem ginekologicznym. Impotencja i bezpłodność u mężczyzn- palenie papierosów zwiększa ryzyko impotencji seksualnej. Dym tytoniowy negatywnie wpływa również na jakość spermy, obniżając ilość i jakość zawartych w niej plemników. Ciąża- palenie w czasie ciąży powoduje liczne zagrożenia. Gwałtownie wzrasta ryzyko ciąży pozamacicznej, poronienia oraz przedwczesnych porodów. Skutkami palenia w ciąży są także częstsze zachorowania dzieci na astmę i inne choroby układu oddechowego.
Warto wiedzieć średnia różnica długości życia między osobami niepalącymi a palącymi wynosi 15 lat koncern papierosowy na reklamę jednej marki papierosów przeznacza ok. 5 mln dolarów dym tytoniowy zawiera ponad 50 związków chemicznych wywołujących raka papierosy znajdują się w drugiej klasie narkotyków, na równi z amfetaminą i podobnymi substancjami psychotropowymi nikotyna jest jedynym legalnym narkotykiem na świecie palenie papierosów w młodym wieku powoduje zburzenia wzrostu i rozwoju szarych komórek nie paląc przez rok można zaoszczędzić ok. 2 tys. zł
Mity o papierosach palenie zapobiega nadwadze… Nie jest to prawda. Twierdzą tak osoby, które próbując rzucić palenie czują się bez przerwy głodne. Sięgają po cukierki czy inne kaloryczne przekąski, a wtedy tyją. Nadmierny apetyt jest efektem głodu nikotynowego. Jeśli jednak zaspokajamy go pokarmami niskokalorycznymi, najlepiej surowymi warzywami, wcale nie musimy przytyć. Natomiast wśród palaczy zdarza się nadwaga czy wręcz otyłość, co jest dowodem, że nie samo palenie lub jego brak tu odgrywa rolę. mniej szkodzi fajka lub cygaro… Nieprawda. U palaczy fajki ryzyko nowotworów jest wprawdzie mniejsze niż u palaczy papierosów - ale i tak znacznie większe niż u osób niepalących. Natomiast przy paleniu fajki, jak i cygar najdłuższy kontakt z toksycznymi substancjami ma błona śluzowa jamy ustnej i gardła. Choć nieco mniejsze jest ryzyko raka płuc, nowotwory jamy ustnej i górnego odcinka dróg oddechowych występują częściej niż u palących papierosy i aż 20 razy częściej niż u niepalących. Papierosy light są zdrowsze… Niestety nie. Badania naukowe wykazały, że ryzyko wystąpienia zawału serca nie ma związku z gatunkiem palonych papierosów.
KONIEC Opracowanie: Joanna Serafin Aleksandra Bąk Aldona Brzezińska Karina Stykowska Opiekun: Hanna Dębska ROK SZKOLNY 2011/2012