Wojny XVII wieku

KONFLIKTY RZECZYPOSPOLITEJ ZA PANOWANIA WAZÓW Konflikty ze Szwecją *1605 rok- klęska Szwedów w bitwie pod Kircholmem; umocnienie dostępu Polski do Bałtyku. *1627 rok- sukces w bitwie morskiej pod Oliwą- wzrost znaczenia Rzeczypospolitej na Bałtyku. *1655 rok- Najazd, tzw. Potop szwedzki; obrona jasnej Góry- początek ogólnonarodowego zrywu przeciw Szwedom. Konflikty ze Szwecją *1657 rok- utrata przez Polskę lennych Prus Książęcych na rzecz Brandenburgii (sojusznika Szwecji). *1660 rok- Pokój w Oliwie kończący wojny polsko-szwedzkie; podział Inflant między obydwa państwa.

Bitwa pod Kircholmem Bitwa pod Kircholmem (obecnie miejscowość Salaspils na Łotwie, 25 km na południowy wschód od Rygi) – bitwa stoczona 27 września 1605 w czasie polsko-szwedzkiej wojny o Inflanty w latach 1600-1611. Przyczyną bitwy były zmagania o dominację na morzu Bałtyckim. Obok znajduje się obraz przedstawiający przebieg bitwy.

Morska bitwa pod Oliwą Walcząca strona: Rzeczpospolita Dowódcy: Arend Dickmann, Jan Storch, Herman Witte Siły: 4 galeony, 2 pinki, 3 fluity Straty: nieznane Walcząca strona: Szwecja Dowódcy: Nils Stiernköld Siły: 5 galeonów, 1 pinasa Straty: 1 galeon zdobyty, 1 galeon zatopiony

Morska bitwa pod Oliwą Bitwa pod Oliwą - bitwa morska pomiędzy flotą polską, a eskadrą okrętów szwedzkich, stoczona 28 listopada 1627 roku na redzie Gdańska. Nazwa ta jest nazwą tradycyjnie przypisywaną tej bitwie. Była to pierwsza i jedyna większa bitwa morska młodej polskiej floty, mimo to zakończona zwycięstwem nad słabszą liczebnie, lecz porównywalną jakościowo i bardziej doświadczoną eskadrą szwedzką. Admirałem polskiej floty był wówczas Wilhelm Appelman, lecz z powodu choroby nie mógł wziąć udziału w bitwie i komisarze królewscy wyznaczyli przed bitwą nowe kolektywne dowództwo nad polskimi siłami. Dowództwo nad okrętami i funkcję admirała otrzymał Arend Dickmann, dowódcą piechoty morskiej został kapitan Jan Storch, a dowódcą artylerii okrętowej kapitan Herman Witte. Tym trzem dowódcom dodano radę wojenną, z którą mieli wspólnie opracować plan bitwy i podjąć decyzję o ataku. Okrętem admiralskim był galeon "Święty Jerzy".

Morska bitwa pod Oliwą (przebieg)

Polska a Szwecja „Potop” Skutkiem okupacji szwedzkiej („potop” - -1655-1660) oraz wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą była ruina gospodarcza kraju. Znaczne obszary naszego państwa wyludniły się z powodu wojen, chorób i głodu. Zniszczeniu uległo wiele dział architektury, wywieziono nieocenione dobra sztuki i kultury narodowej.

Pokój w Oliwie Pokój oliwski, traktat pokojowy pomiędzy Szwecją a Polską podpisany 3 maja 1660 r. w Oliwie kończący potop szwedzki. Traktat zawarty po negocjacjach, które ze strony polskiej prowadził wojewoda poznański Jan Leszczyński. Szwecję reprezentowali kanclerz Bengt Oxenstierna i Magnus de la Gardie. Na łagodnym stylu negocjacji zaważył wpływ, jaki na Polaków miała przychylna Szwedom dyplomacja francuska. Układ ten nie wprowadzał istotnych zmian granicznych w stosunku do linii rozejmowej sprzed walk: Polska zrezygnowała z większej części Inflant wraz z Rygą zachowując tylko ich część (Łatgalię - południowo-wschodnią część Inflant) oraz uznała suwerenność Prus potwierdzając traktaty welawsko-bydgoskie. Król Jan II Kazimierz zrzekł się pretensji do tronu szwedzkiego w imieniu swoim i swych następców. Szwecja zobowiązała się dotrzymywać wolności handlu na Bałtyku oraz zwrócić (czego później nie dopełniła) zrabowane archiwa i biblioteki. Protestantom w Prusach Królewskich miano zapewnić tolerancję religijną, co z czasem Brandenburgia wykorzystała do mieszania się we sprawy wewnętrzne Rzeczypospolitej. Ze strony polskiej pokój podpisał podkanclerzy koronny Mikołaj Prażmowski. W tym samym czasie Szwecja walczyła z Rosją w Inflantach oraz z Danią w Norwegii i Bornholmie. Pierwszą wojnę zakończył pokój w Kardis; drugą - pokój w Kopenhadze.

KONFLIKTY RZECZYPOSPOLITEJ ZA PANOWANIA WAZÓW Konflikty z Rosją 1610 rok- zwycięstwo wojsk polskich pod Kłuszynem; otwarcie dostępu do Moskwy. 1636 rok- odsiecz króla Władysława IV dla oblężonej przez Rosjan załogi Smoleńska. 1654 rok- niepowodzenie Polaków, między innymi utrata Wilna.

Bitwa pod Kłuszynem Bitwa pod Kłuszynem rozegrała się 4 lipca 1610 roku między wojskami polskimi pod dowództwem hetmana Stanisława Żółkiewskiego, a armią moskiewską pod dowództwem kniazia Dymitra Szujskiego oraz szwedzkich posiłków dowodzonych przez Jakuba Pontussona de la Gardie. Atak wojsk Żółkiewskiego rozbił wojska moskiewskie a następnie skłonił do zaprzestania walki posiłkujących Szujskiego cudzoziemców. Bitwa zakończyła się paniczną ucieczką Szujskiego i ocalałych Rosjan. Pociągnęło to za sobą kapitulację zablokowanej armii Grzegorza Wałujewa w Carewo Zajmiszczu (ok. 8000 ludzi). W obliczu klęski bojarzy zdetronizowali cara Wasyla Szujskiego, i obwołali carem królewicza polskiego Władysława.

Bitwa pod Kłuszynem Walcząca strona: Rzeczpospolita Dowódcy: Stanisław Żółkiewski Siły: 5556 kawalerii, 200 piechoty Straty: 220 Walcząca strona: Rosja Dowódcy: Dymitr Szujski, Jacob Pontusson De la Gardie Siły: 40 000 Straty: ponad 2 000

KONFLIKTY RZECZYPOSPOLITEJ ZA PANOWANIA WAZÓW Konflikty z Kozakami 1648 rok- klęski wojsk polskich pod Żółtymi Wodami, Korsuniem i Piławcami. 1649 rok- Obrona twierdzy Zbaraż. 1651 rok- rozgromienie sił kozacko-tatarskich w bitwie pod Beresteczkiem. 1667 rok- rozejm w Andruszowie dotyczący podziału ziem ukraińskich między Rzeczpospolitą a Rosję.

Bitwa pod Żółtymi Wodami Walcząca strona: Rzeczpospolita Dowódcy: Stefan Potocki, Stefan Czarniecki 3 000, 1 500 przeszło na stronę wroga, artyleria Walcząca strona: Kozacy, Chamat Krymski Dowódcy: Bohdan Chmielnicki, Tuhaj Bej Siły: 8 000 – 15 000

Bitwa pod Beresteczkiem Strona walcząca: Rzeczpospolita Dowódcy: król polski Jan II Kazimierz Siły: 63 000 Straty: około 700 Strony walczące: Kozacy, Tatarzy Dowódcy: hetman kozacki, Bohdan Chmielnicki Siły: 110 000 Straty: 40 000 do 80 000

Bitwa pod Beresteczkiem Bitwa pod Beresteczkiem – największa bitwa lądowa XVII-wiecznej Europy, miała miejsce w dniach 28-30 czerwca 1651 r. w trakcie powstania Chmielnickiego między wojskami polskimi pod dowództwem Jana Kazimierza a siłami tatarsko-kozackimi. Bitwa zakończyła się zwycięstwem strony polskiej. Wygrana jest zasługą dowodzącego wojskami polskimi Jana Kazimierza, który zastosował skuteczną taktykę szachownicową. Polegała ona na ustawieniu oddziałów piechoty na przemian z jazdą. W decydującej fazie bitwy ważne okazało się też wykorzystanie przez znajdującą się w centrum ugrupowania polskiego piechotę siły ognia muszkietów i artylerii.

KONFLIKTY RZECZYPOSPOLITEJ ZA PANOWANIA WAZÓW Konflikty z Turcją 1620 rok- wojna polsko-turecka; klęska wojsk polskich pod Cecorą. 1621 rok- obrona Chocimia, zawarcie korzystnego dla Polski układu pokojowego.

Bitwa pod Cecorą

Bitwa pod Cecorą Bitwa pod Cecorą rozegrała się we wrześniu 1620 roku między wojskami polskimi dowodzonymi przez hetmana wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego a wojskami turecko-tatarskimi. Właściwa bitwa miała miejsce w Mołdawii nad rzeką Prut. W walkach 19 września i 20 września mimo pięciokrotnej przewagi tureckiej polskie oddziały wytrzymały napór wroga. Hetman nie dostał wsparcia wojsk od Rzeczypospolitej. Zarządził odwrót sam zaś pozostał na polu walki. Stracił rękę, a potem zginął stratowany przez walczących. Turcy odcięli mu głowę i wysłali sułtanowi.

Bitwa pod Chocimiem 10 listopada 1673 roku doszło do zwycięskiej bitwy wojsk hetmana Jana Sobieskiego z Turkami pod Chocimiem- starym zamkiem, strzegącym południowo-wschodnich rubieży kraju. W czasie walki zdobyto 400 sztandarów i 40 armat wroga. Od tego czasu postać Jana Sobieskiego budziła wielki szacunek wśród Turków.

POLSCY WŁADCY XVII WIEKU 1587-1632: Zygmunt III Waza 1632-1648: Władysław IV Waza 1648-1668: Jan II Kazimierz 1669-1673: Michał Korybut Wiśniowiecki 1674-1696: Jan III Sobieski 1697-1706: August II Mocny

Pokaz slajdów przygotowała Monika Kaleta z klasy 6d