Historia astronomii.

Astronomia Astronomia – nauka o ciałach niebieskich, ich budowie, ruchach, pochodzeniu i ewolucji oraz o materii rozproszonej w przestrzeni kosmicznej. Astronomię można inaczej określić jako naukę o wszelkich obiektach i zjawiskach znajdujących się poza Ziemią

Astronomia starożytnej Grecji Astronomia starożytnej Grecji stworzyła model uprawiania nauki, który łączył dwa elementy: teorię, wykorzystującą do opisu zjawisk niebieskich geometrię, i przewidywania położeń ciał niebieskich, mające postać danych liczbowych . Jej kulminacją był system geocentryczny Klaudiusza Ptolemeusza (II w.), opisany w "Almageście".                                                                   Oryginaly tytul „Almagestu” Klaudiusz Ptolemeusz

Mapa wszechświata Ptolemeusza według Andreasa Cellariusa

Geocentryczny układ Ptolemeusza.

Platon Platon, który w swej kosmologii przyjmował, że Wszechświat jest urządzony harmonijnie, sformułował program rozwoju greckiej astronomii starożytnej, żądając, by przyjęła ona, iż ruchy ciał niebieskich są jednostajne i kołowe. Platon.

Arystarch z Samos Arystarch z Samos (ok. 310-230 p.n.e.) opracował metodę pomiaru odległości do Księżyca i Słońca, stwierdzając, że Słońce znajduje się około 19 razy dalej od Ziemi niż Księżyc (co jest wielkością blisko 20 razy za małą). Uczony ten jako pierwszy wysunął również tezę, że Ziemia wykonuje dwa ruchy: obrotowy wokół swej osi i roczny dokoła Słońca. Arystach. Metoda pomiaru odległości do Księżyca i Słońca

Apoloniusz z Pergi Apoloniusz z Pergi (ok. 262-ok. 190 p.n.e.) wprowadził dwa geometryczne modele orbit planet. W pierwszym z nich planeta krążyła wokół Ziemi ruchem jednostajnym po okręgu, ale Ziemia nie leżała w jego środku, lecz była od niego nieco odsunięta. W drugim modelu planeta poruszała się ruchem jednostajnym po małym okręgu, zwanym epicyklem, którego środek wędrował z kolei - również ruchem jednostajnym - po dużym okręgu, środek deferentu pokrywał się z Ziemią. Modele te były sobie równoważne.

Hipparch. Hipparchos jest uważany za współtwórcę naukowych podstaw astronomii. Pracował w Aleksandrii i na Rodos, stworzył podstawy teorii planet, która następnie została rozwinięta przez Ptolemeusza (koła mimośrodowe i epicykle).

Orbita Słońca według modelu Hipparcha

Trzy geocentryczne modele orbity planety

Średniowieczna astronomia islamu W wiekach średnich największy wpływ na rozwój astronomii miały dokonania astronomów islamu i prowadzone przez uczonych europejskich poszukiwania doskonalszej wersji systemu Ptolemeusza, które zaowocowały ostatecznie modelem heliocentrycznym Mikołaja Kopernika.

Astronomia sferyczna Uczeni islamu wnieśli duży wkład w rozwój astronomii sferycznej (rozwiązywanie trójkątów na sferze), co odzwierciedla terminologia przejęta z języka arabskiego: zenit, nadir, azymut. Świadectwem zainteresowania uczonych islamu katalogiem 1022 gwiazd z "Almagestu" jest jego krytyczna rewizja, opracowana w X w. przez Abd al-Rahmana al-Sufiego (903-986). Wraz z rozprzestrzenianiem się w Europie arabskiej wersji astrolabium płaskiego - upowszechniały się arabskie nazwy najjaśniejszych gwiazd.

Średniowieczny system sfer planetarnych, otaczających Ziemię…   …został przedstawiony na obrazie "Wygnanie z raju" Giovanniego di Paolo (ok. 1445 r.). Bóg wprawia w ruch najbardziej zewnętrzną sferę układu geocentrycznego.

Astrolabium [gr.] - przyrząd astronomiczny do wyznaczania położenia ciał na sferze niebieskiej; używany do XVIII wieku. Wynalezienie astrolabium przypisuje się Hipparchowi.

Astronomia średniowieczna i renesansowa w Europie W Europie po powstaniu "Almagestu" uprawianie astronomii zgodnie z tradycją nauki greckiej uległo zahamowaniu. W następnych wiekach niewiele prac napisanych na Zachodzie nawiązywało do osiągnięć astronomii starożytnej. Chalcydiusz (IV lub V w.) przełożył na łacinę kosmologiczny mit Platona - "Timajosa" - i opatrzył go obszernym komentarzem. Dzięki rzymskiemu pisarzowi Martianusowi Kapelli (ok. 365-440) zachowała się informacja o odkryciu Heraklidesa z Pontu (IV w. p.n.e.), który przypuszczał, iż Merkury i Wenus krążą wokół Słońca i dopiero z nim - dokoła Ziemi. Inny rzymski pisarz, Makrobiusz (IV/V w.), napisał komentarz do "Snu Scypiona" Cycerona, zawierający popularny wykład kosmologii sfer planetarnych i podstawowych wiadomości z astronomii.

Mikołaj Kopernik Jego najważniejszym dziełem jest De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich), w którym opisał heliocentryczną wizję świata .Ogłoszona przez niego teoria heliocentryzmu była najważniejszą rewolucją naukową w dziejach ludzkości od czasów starożytnych.

"De revolutionibus" De revolutionibus było przede wszystkim pracą wielkiego teoretyka, który potrafił skonstruować nowy model świata, posługując się nielicznymi, niezbędnymi obserwacjami - w równej mierze swoich poprzedników, co własnymi. W drugiej połowie XVI w. inny astronom, Duńczyk Tycho Brahe (1546-1601) sprawił, że o dalszych losach modeli astronomicznych zaczęły decydować coraz dokładniejsze obserwacje. W 1576 r. Tycho rozpoczął budowę dużego obserwatorium na wyspie Hven, gdzie do 1597 r. z wielką dokładnością rejestrował położenia planet i gwiazd. Obserwując w 1577 r. kometę, odkrył, że porusza się ona w obszarze zastrzeżonym przez model Ptolemeusza dla planet, a zatem wątpliwe stało się istnienie sfer, unoszących planety.

..obserwowana przez Tycho Brahe. Supernowa… ..obserwowana przez Tycho Brahe. Pozostałość po "Gwieździe Keplera"

Sekstant astronomiczny Tychona Brahego Optyczny przyrząd nawigacyjny stosowany niegdyś w żeglarstwie i astronomii, służący do mierzenia wysokości ciał niebieskich nad horyzontem, a także kątów poziomych i pionowych pomiędzy obiektami widocznymi na Ziemi.

Układ planet.

Gwiazdy. Gwiazda to ciało niebieskie będące skupiskiem związanej grawitacyjnie materii, w której zachodzą reakcje syntezy jądrowej. Wyzwolona w nich energia jest emitowana w postaci promieniowania elektromagnetycznego, a w szczególności pod postacią światła widzialnego. Gwiazdy mają kształt zbliżony do kuli, zbudowane są głównie z wodoru i helu.

Gwiazdy w kierunku centrum Drogi Mlecznej.

„Sumerowskie” gwiazdy. Sumerowie również wnieśli swój wkład do astronomii, nadając gwiazdozbiorom nazwy, z których część dotrwała do czasów współczesnych, na przykład Byk, Lew czy Skorpion Najwcześniejsze babilońskie teksty astronomiczne pochodzą z przełomu XVIII/XVII w. p.n.e. - najstarszym zabytkiem jest astrologiczne kompendium "Enuma Anu Enlil", zawierające informacje o położeniach i okresach widoczności Wenus. Odrys babilońskiej tabliczki klinowej (VII-V w. p.n.e.) zwierającej listę gwiazd.

Astronomia i astrofizyka XX wieku. Przełom XIX/XX w. zaznaczył się w historii astronomii istotną zmianą w dotychczasowych kierunkach badawczych. Zamiast szeroko zakrojonych obserwacji astrometrycznych, których celem było wyznaczanie pozycji ciał niebieskich, na plan pierwszy wysuwają się badania o charakterze astrofizycznym: rozwinęła się spektroskopia i fotometria.

Spektroskopia. Nauka o powstawaniu i interpretacji widm powstających w wyniku oddziaływań wszelkich rodzajów promieniowania na materię rozumianą jako zbiorowisko atomów i cząsteczek.

Fotometria. Dział optyki zajmujący się pomiarem światła tak jak jest ono postrzegane przez ludzkie oko. Fotometria jest zainteresowana wrażeniem jakie jest percypowane przez ludzie oko na skutek stymulacji falą elektromagnetyczną, punktem wyjścia fotometrii jest więc charakter oka jako wybiórczego detektora widma elektromagnetycznego. Wykres czułości spektralnej dla oka lub wykres skuteczności oświetlenia. Może nie widać tego wyraźnie, ale ludzkie oko jest najczulsze na fale o długości 555 nm (zielono-żółte)

Anna Radziwanowska Adrianna Szymczak Ewelina Maciejczyk Z klasy 1 LA Przygotowały: Anna Radziwanowska Adrianna Szymczak Ewelina Maciejczyk Z klasy 1 LA