Procesy poznawcze cd Uczenie się

Procesy uczenia się Uczenie się to proces oparty na doświadczeniu, który prowadzi do względnie trwałej zmiany zachowania lub możliwości zachowania Uczenie się zakłada konieczność istnienia pamięci., czyli zdolności układu nerwowego do tworzenia się i magazynowania śladów uprzednich doznań i reakcji.

Formy uczenia się Proste formy uczenia się (behawioryzm) Warunkowanie klasyczne (Pawłow) Warunkowanie instrumentalne (Thorndike, Skinner) Złożone formy uczenia się (p. poznawcza) Uczenie się przez obserwację (modelowanie) Uczenie się reguł Mapy poznawcze Wyuczona bezradność

Warunkowanie klasyczne: Bodziec warunkowy Bodziec pierwotny Reakcja warunkowa Reakcja bezwarunkowa dzwonek Wydzielanie śliny pokarm

Przestrzeń warunkowania klasycznego Prawdopodobieństwo pojawienia się bodźca bezwarunkowego bez wystąpienia bodźca warunkowego Prawdopodobieństwo pojawienia się bodźca bezwarunkowego po wystąpieniu bodźca warunkowego

Warunkowanie instrumentalne: klatka bodziec pierwotny Reakcje bezwarunkowe chaotyczne Nagroda (uwolnienie się) Naciśnięcie dźwigni wygaszenie wzmocnienie Reakcja instrumentalna

Przestrzeń zależności instrumentalnych Prawdopodobieństwo otrzymania nagrody bez wykonania reakcji instrumentalnej Prawdopodobieństwo otrzymania nagrody po wykonaniu reakcji instrumentalnej

Wzmocnienie – utrwalenie między bodźcem warunkowym a reakcją warunkową przez pojawienie się bodźca bezwarunkowego. Powtarzanie – jest warunkiem koniecznym dla wytworzenia się reakcji warunkowej czy instrumentalnej. Wygasanie – „zapominanie” gdy nie ma powtórzeń. Generalizacja bodźca i reakcji – rozszerzenie na inne, podobne bodźce, podobne reakcje, podobieństwo może być sensoryczne lub treściowe, Różnicowanie – odwrotność generalizacji, występuje przy wzmacnianiu jedynie reakcji na podstawowy bodziec. Wzmocnienia regularne i nieregularne: - regularne stosowanie wzmocnień nie przyśpiesza uczenia się nowej reakcji. - wzmocnienia nieregularne powodują większą odporność na wygaszanie.

Rozkłady wzmocnień Zasady określające jak często i w jakich warunkach zachowanie jednostki będzie wzmocnione Rozkład ciągły Rozkład o stałych odstępach czasowych Rozkład o zmiennych odstępach czasowych Rozkład o stałych proporcjach Rozkład o zmiennych proporcjach Dodatkowo: Wzmacnianie wysokiej częstości reakcji Wzmacnianie niskiej częstości reakcji Wzmacnianie innych reakcji

Uczenie się przez obserwację: Wykorzystywanie obserwacji zachowania innej osoby i ich konsekwencji do kierowania swoimi przyszłymi zachowaniami. Modelowanie będzie najsilniejsze gdy: widać nagradzające konsekwencje obserwowanego zachowania model jest oceniany pozytywnie (lubiany i szanowany) istnieje jakieś podobieństwo między modelem i obserwatorem obserwator nagradzany jest za zwracanie uwagi na model zachowanie modela jest widoczne i wyróżniające się naśladowanie zachowania mieści się w zakresie umiejętności obserwatora

Uczenie się reguł: Mapy poznawcze: Reguły to wytyczne, które dotyczą zachowania w różnych sytuacjach i są wyrażane słownie (instrukcje, sugestie, rozkazy, wskazówki, przysłowia, opowieści z morałem) Mapy poznawcze: Mapa poznawcza to wewnętrzna reprezentacja sytuacji uczenia się jako całości

Wyuczona bezradność: Bezradność – prawdopodobieństwo zajścia wzmocnienia jest takie samo bez względu na to czy podejmujemy jakieś działania czy nie. Skutki treningu wyuczonej bezradności: deficyt motywacyjny (obniżenie się motywacji, brak inicjatywy) deficyt emocjonalny (stres, frustracja) deficyt poznawczy (przeświadczenie, że działanie nie przyniesie skutku, trudności w nauczeniu się skutecznego działania)