Okręgowa Izba Radców Prawnych w Poznaniu

W SKLEPIE JESTEŚMY KONSUMENTAMI i to… Z LICZNYMI PRAWAMI

7 letni Piotruś i 14 letni Paweł POSZLI NA ZAKUPY DO SKLEPU, w którym można kupić wiele rzeczy np. jedzenie, ubrania czy różne urządzenia. Piotruś ma swoją skarbonkę i chce KUPOWAĆ wszystko SAMODZIELNIE

ale Paweł NIE POZWALA mu twierdząc, że tylko on może robić takie zakupy, gdyż jest STARSZY i WYŁĄCZNIE on jest KONSUMENTEM. Który z chłopców ma rację?

KUPOWANIE w sklepie to CZYNNOŚĆ PRAWNA, czyli ZAWARCIE UMOWY SPRZEDAŻY. Aby móc kupować trzeba mieć ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH CZYLI ZDOLNOŚĆ DO ZAWIERANIA UMÓW.

KODEKS CYWILNY dzieli ludzi zwanych w nim osobami fizycznymi na TRZY GRUPY WIEKOWE: Od 0 do 13 lat NIE MOGĄ KUPOWAĆ SAMODZIELNIE Ale jeśli już dziecko coś drobnego kupiło (np. gazetkę, zabawkę, książkę) to umowa ta staje się ważna, chyba że dziecko zostało przy tej umowie Bardzo pokrzywdzone czy oszukane!

powyżej 18 lat MAJĄ PEŁNĄ ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH mogą wszystkie umowy zawierać SAMODZIELNIE i kupować o ile mają pieniądze! Od 13 do 18 lat mogą kupować drobne i w miarę tanie towary, ale do ważności zakupów towarów o wyższej wartości (np. PSP czy rower) potrzebują towarzystwa i zgody rodziców czy opiekunów prawnych. COŚ DLA NAJMŁODSZYCH! Jeśli dziecko kupi coś bez zgody rodziców czy opiekunów, to mogą oni iść do sklepu, oddać kupioną rzecz i żądać zwrotu zapłaconych przez dziecko pieniędzy.

KTO TO JEST KONSUMENT? Który z chłopców nim jest? Czy konsument jest związany z jedzeniem czyli konsumowaniem? SPRÓBUJ ODPOWIEDZIEĆ SAM …

KONSUMENT – to KAŻDA OSOBA, która KUPUJE lub SPRZEDAJE towar na WŁASNE POTRZEBY! np. KONSUMENTEM JEST mama, która prowadzi swój sklep ale W DANEJ SYTUACJI kupuje długopisy na własne potrzeby do pisania w domu! np. KONSUMENTEM JEST tata, który sprzedaje SWÓJ WŁASNY samochód a NIE PROWADZI salonu z samochodami!

NIE JEST KONSUMENTEM TEN, kto kupuje lub sprzedaje towary w związku z prowadzoną przez siebie DZIAŁALNOŚCIĄ GOSPODARCZĄ np. biurem, zakładem fotograficznym itp. TAKĄ OSOBĘ NAZYWAMY PRZEDSIEBIORCĄ. Nie jest konsumentem tata, który sprzedaje w należącym do niego salonie samochody! Nie jest konsumentem mama, która kupuje długopisy dla swoich pracowników, których zatrudnia u siebie w biurze czyli nie na jej własne potrzeby domowe, ale w związku z potrzebami BIUROWYMI! Ja też jestem konsumentem. Jednak jestem konsumentem, bo kupuję cukierki żeby je zjeść!

Piotruś i Paweł dowiedzieli się od Sędziola, że MOGĄ SAMI KUPOWAĆ, drobne i niedrogie rzeczy. Okazało się też, że SĄ KONSUMENTAMI. Robią więc śmiało zakupy! Czy wiecie jakie PRAWA MAJĄ KONSUMENCI W POLSCE? Spróbuj odpowiedzieć sam…

KONSUMENCI MAJĄ PRAWO: DO INFORMACJI O TOWARZE W JĘZYKU POLSKIM! W tym ETYKIETY informującej KTO WYPRODUKOWAŁ TOWAR ALBO KTO GO PRZYWIÓZŁ Z ZAGRANICY - NA UBRANIACH: O RODZAJU MATERIAŁU, ROZMIARZE I SPOSOBIE PRANIA - NA ŻYWNOŚCI: O DACIE SPOŻYCIA, SPOSOBIE PRZECHOWYWANIA, WADZE I SKŁADZIE. DO OTRZYMANIA PARAGONU! DO ZWROTU LUB WYMIANY TOWARU NA NOWY! W CIĄGU 2 LAT OD KUPIENIA (W PEWNYCH OKOLICZNOŚCIACH) DO INFORMACJI W WIDOCZNYM MIEJSCU O CENIE TOWARU!

W końcu znaleźli paragon i okazało się, że kupili bardzo drogi ser - chyba do tego spleśniały, pomarańcze – droższe niż myśleli, jogurty przydatne do wypicia do jutra … a skarpetki chyba nie były w 100% bawełniane tak jak chciała mama. Chłopcy od razu ruszyli z powrotem do sklepu…. Jednak okazało się, że muszą bardziej zwracać uwagę na to co i jak kupują w sklepie. PIOTRUŚ i PAWEŁ wrócili do domu z siatką pełną nowych rzeczy. Kupili między innymi latarkę w promocji, siatkę pomarańczy, ser, jogurty i skarpetki. Zaczęli szukać reszty pieniędzy – i tu – ups … zostało im tylko 10 groszy. Coś tu jest nie tak …

W miejscu skąd brali ser – wyraźnie napisano ser pleśniowy a cenę podano na jaskrawej kartce. Podobnie było z siatką pomarańcz, gdzie chłopcy spojrzeli na cenę za 1kilogram a wzięli siatkę 3 kilogramową, na której była wyraźnie podana cena za tę siatkę! Jogurty leżały na regale z dużym napisem Towary z KRÓTKĄ przydatnością do spożycia! Natomiast na etykietach do skarpet znaleźli pełną informację o tym z jakiego materiału są zrobione.

Następnego dnia Piotruś i Paweł chcieli użyć latarki, którą razem kupili. No nie… latarka nie ma jakiejś części i nie świeci! Czy Prawol coś mówł o takiej sytuacji? Są przecież KONSUMENTAMI! Mówił, że… TRZEBA ZACHOWAĆ PARAGON PRZEZ 2 LATA! Ale po co?

BEZ NIEGO NIE MOŻESZ WYMIENIĆ ANI ZWRÓCIĆ DO SKLEPU TOWARU. PARAGON TO DOWÓD ZAWARCIA UMOWY SPRZEDAŻY OTRZYMYWANY W KASIE, z którego można się dowiedzieć: CO? ILE? ZA JAKĄ CENĘ? KIEDY? I GDZIE KUPIŁEŚ?!!!

CO ZROBIĆ GDY… TOWAR MA WADY A LBO JEST NIEZGODNY Z UMOWĄ? MASZ NA TO 2 lata OD ZAKUPU! (z wyjątkiem żywności 3 dni od zakupu albo 3 dni od otworzenia opakowania). JAK NAJSZYBCIEJ zgłosić się z towarem i paragonem do sprzedawcy!

Piotruś i Paweł zastosowali się do rad PrawoTeczki, opisali, kiedy kupili latarkę i dlaczego ją reklamują, załączyli też kserokopię paragonu, ale…… zastanawiają się czy sklep wymieni im latarkę na nową? czy naprawi? a może jak już nie będzie innego wyjścia dostaną z powrotem pieniądze…

Gdybyście nie mieli paragonu nie moglibyście wymienić zepsutej latarki na nową!

ODPOWIEDZ na poniższe pytania: 1.Czy umowę sprzedaży reguluje prawo cywilne czy karne? Publiczne czy prywatne? (przypomnij sobie z lekcji Podział i czytanie prawa, prosta sprawa). 2. Czy 5 letnie dziecko może kupić sobie za pieniądze ze skarbonki gazetkę? 3. Od ilu lat będziesz mógł samodzielnie wszystko kupować? 4. Czy ty jesteś konsumentem gdy kupujesz zeszyt do szkoły? 5. Powiedz kto to jest konsument. 6. Czy Pani dyrektor szkoły gdy kupuje dla nauczycieli długopisy by mogli wpisywać wam nimi oceny jest konsumentem ? 7. Czy możesz żądać zwrotu pieniędzy za kupiony 3 lata wcześniej rower? 8. Czy pamiętasz jak składa się reklamację? 9. Co musisz zachować przez 2 lata by można było reklamować towar? 10. Do kogo musisz iść by złożyć reklamację?

PIONOWO : 1. możesz w nim coś kupić, byli w nim Piotruś i Paweł 2. musi być podana w widocznym miejscu przy towarze w sklepie, jeśli jest wysoka musisz zapłacić dużo pieniędzy! 3. Płacisz przy niej za zakupy i dostajesz przy niej paragon POZIOMO : 1. Ile lat trzeba przechowywać paragon ? 2. Uzupełnij temat lekcji : w sklepie jesteśmy ………… z licznymi prawami. 3. Trzeba go przechowywać na wypadek reklamacji. ROZWIĄŻ KRZYŻÓWKĘ

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ.