Rachunek kosztów zmiennych Bożena Nadolna

Rozwój systemów rachunku kosztów Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych’ Rachunek kosztów działań Rachunek kosztów docelowych Częściowe rachunki kosztów (rachunek kosztów jakości

RACHUNEK KOSZTÓW PEŁNYCH MA OGRANICZONE MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA W ZARZĄDZANIU PRZEDSIĘBIORSTWEM SYSTEMATYCZNYM SPADKIEM UDZIAŁU KOSZTÓW BEZPOŚREDNICH W KOSZTACH CAŁKOWITYCH NA RZECZ WZROSTU UDZIAŁÓW KOSZTÓW POŚREDNICH, ZMNIEJSZENIEM SIĘ MOŻLIWOŚCI PEŁNEGO WYKORZYSTANIA ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNYCH PRZEDSIĘBIORSTWA OGRANICZENIA BRAK INFORMACYJNEGO WSPOMAGANIA KRÓTKOOKRESOWYCH DECYZJI EKONOMICZNYCH ORAZ DECYZJI W WARUNKACH NIEPEŁNEGO WYKORZYSTANIA ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNYCH, POMIJANIE GRUPOWANIA KOSZTÓW WEDŁUG OŚRODKÓW ODPOWIEDZIALNOŚCI, WEDŁUG ZAKRESU KONTROLOWALNOŚCI ORAZ ZE WZGLĘDU NA ICH ZMIENNOŚĆ, PODSTAWOWA ORIENTACJA NA KONROLĘ PROCESÓW PRODUKCYJNYCH A NIE NA PROCESY RYNKOWE INFORMACJE Z RACHUNKU KOSZTÓW PEŁNYCH WYKORZYSTYWANE W KRÓTKOOKRESOWYM RACHUNKU WYNIKÓW, MOGĄ PROWADZIĆ DO BŁĘDNYCH DECYZJI W ZAKRESIE ELIMINOWANIA PRODUKTÓW PRZYNOSZĄCYCH STRATY

Istota rachunku kosztów zmiennych W rachunku tym różnicuje się koszty według stopnia ich zmienności. Koszty są grupowane zależnie od ich reakcji na zmiany w rozmiarach i strukturze działalności Następuje ich podział na koszty zmienne i stałe

Formuła rachunku kosztów zmiennych

Formuły podziału kosztów na stałe i zmienne 1. Metoda księgowa 2. Metody statystyczne Metody wizualne Metoda wielkości krańcowych Analiza regresji liniowej

Metoda księgowa Zakłada kwalifikowanie kosztów na stałe i zmienne przez pracownika działu księgowości o długoletnim doświadczeniu w tym zakresie

Metoda wizualna Polega na graficznym wyznaczaniu linii regresji kosztów w postaci diagramu punktowego. Na układzie współrzędnych zaznacza się punkty, które odzwierciedlają wielkości kosztów całkowitych ponoszonych przy danej wielkości produkcji w poszczególnych okresach. Po naniesieniu wszystkich kosztów ustala się wzrokowo trend, a następnie rysuje się wzdłuż punktów prostą, która wyznacza trend. Przecięcie się wyznaczonej prostej z osią rzędnych powyżej punktu zerowego oznacza , że badane koszty mają charakter semi zmienny. Punkt przecięcia linii regresji z osią rzędnych wyznacza poziom kosztów stałych zawartych w badanej grupie kosztów całkowitych Obszar zawarty między linią regresji a linia wyznaczającą koszty stałe określa poziom kosztów proporcjonalnie zmiennych do rozmiarów produkcji.

Metoda wielkości krańcowych 1. Polega na dokonaniu wyboru najmniejszych i największych rozmiarów produkcji oraz odpowiadających im kosztów w pewnym okresie. 2. Przyrost kosztów zmiennych na jednostkę produkcji oblicza się jako różnicę: kosztów przy największych i najmniejszych rozmiarach produkcji, Wielkości produkcji z uwzględnieniem najwyższego i najniższego jej poziomu 3.Poziom kosztów stałych ustala się wykorzystując krańcowe wielkości produkcji i odpowiadające im koszty. Od kosztów dla największych lub najmniejszych rozmiarów produkcji odejmuje się koszty zmienne ustalone jako iloczyn jednostkowego kosztu zmiennego i rozmiarów produkcji

Metoda regresji Polega na określaniu zależności między zmiennymi wyrażającymi wielkość produkcji i odpowiadające im koszty. Najczęstszą metodą wyznaczania linii regresji jest metoda najmniejszych kwadratów

Wpływ systemu rachunku kosztów na wynik finansowy Relacje między wielkością produkcji a wielkością produkcji Wynik finansowy Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych Sprzedaż < Produkcja wyższy niższy Sprzedaż > Produkcja Sprzedaż = Produkcja równy

Wpływ systemu rachunku kosztów na zapasy Relacje między wielkością produkcji a wielkością produkcji Koszty zapasów (magazynowanie produkcji niesprzedanej) Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych Sprzedaż < Produkcja wyższy niższy Sprzedaż > Produkcja Sprzedaż = Produkcja równy

Dwustopniowy rachunek kosztów zmiennych Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne = Marża brutto (pokrycia kosztów) Koszty stałe = Wynik operacyjny przedsiębiorstwa

Wielostopniowy rachunek kosztów zmiennych Przychody ze sprzedaży Koszty zmienne = Marża brutto I stopnia Koszty stałe produktu = Marża brutto II stopnia Koszty stałe grupy produktów = Marża brutto III stopnia Koszty stałe podmiotów = Marża brutto IV stopnia Koszty stałe zakładu jako całości = Marża brutto V stopnia Koszty resztowe = Wynik operacyjny (okresowe) przedsiębiorstwa ,,,,,,,,,,

Do podstawowych zalet rachunku kosztów zmiennych należy: STOSOWANIE PODZIAŁU KOSZTÓW NA STAŁE I ZMIENNE JEST NIEZBĘDNE DLA PRZEPROWADZANIA RÓŻNYCH RACHUNKÓW DECYZYJNYCH RACHUNEK TEN JEST LEPIEJ PRZYSTOSOWANY DO POTRZEB PLANOWANIA, KONTROLI I PODEJMOWANIA DECYZJI NIŻ RACHUNEKKOSZTÓW PEŁNYCH, POZOSTAJE W BLISKIM ZWIĄZKU Z SYSTEMEM KONTROLI KOSZTÓW, PONIEWAŻ KOSZTY ZMIENNE TO NA OGÓŁ KOSZTY ZALEŻNE OD DECYZJI PODMIOTU, RACHUNEK TEN NIE STOSUJE UMOWNEGO I ZWYKLE OBCIĄŻONEGO DUŻYM BŁĘDEM ODNOSZENIA KOSZTÓW STAŁYCH NA PRODUKTY, ELIMINUJE WPŁYW ZMIAN W WARTOŚCI ZAPASÓW NA POMIAR ZYSKU I STĄD UNIEMO ŻLIWIA MANIPULACJE RACHUNKOWE W CELUWYKAZYWANIA PO ŻĄDANEGO ZYSKU, UMOŻLIWIA PORÓWNANIE KOSZTÓW POMIĘDZY JEDNOSTKAMI GOSPODARCZYMI WYTWARZAJĄCYMI TAKIE SAME LUB ZBLIŻONE PRODUKTY.

DO PODSTAWOWYCH WAD RACHUNKU KOSZTÓW ZMIENNYCH ZALICZA SIĘ : NIEDOSTOSOWANIE DO OBOWIĄZUJĄCEJ W RACHUNKOWOŚCI FINANSOWEJ ZASADY WSPÓŁMIERNOŚCI KOSZTÓW I PRZYCHODÓW, PRZEZ CO RACHUNEK TEN NIE MOŻE BYĆ STOSOWANY DLA CELÓWSPRAWOZDAWCZYCH I FISKALNYCH, TRUDNOŚĆ Z PODZIAŁEM KOSZTÓW NA STAŁE I ZMIENNE, UWZGLĘDNIANIE TYLKO ZMIAN ROZMIARÓW DZIAŁALNOŚCI JAKO CZYNNIKA DETERMINUJĄCEGO WYSOKOŚĆ KOSZTÓW, ZAŁOŻENIE LINIOWEJ ZALEŻNOŚCI KOSZTÓW I PRZYCHODÓW OD WIELKOŚCI PRODUKCJI, KONCENTRACJA NA DECYZJACH KRÓTKOOKRESOWYCH I TYM SAMYM OGRANICZONE ZASTOSOWANIE TEGO RACHUNKU PRZY PODEJMOWANIU DECYZJI DŁUGOOKRESOWYCH, KONCENTRACJA NA KOSZTACH ZMIENNYCH POWODOWAĆ MOŻE, IŻ NIE ZOSTANĄ DOSTATECZNIE ROZPOZNANE ORAZ PODDANE ANALIZIE I KONTROLI KOSZTY STAŁE