Znajdujesz to, czego szukasz, umyka ci to, co zaniedbujesz. Sokrates Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Zagadnienia ZASÓB, RODZAJ I JAKOŚĆ INFORMACJI UPOWSZECHNIANEJ W INTERNECIE Zasady upowszechniania informacji w sieci Plusy i minusy Internetu PRZESZUKIWANIE INTERNETU - METODY, STRATEGIE Google i inne wyszukiwarki Strategie wyszukiwawcza (definicja, jej etapy) Narzędzia internetowe: katalogi, wyszukiwarki, bazy danych Operatory logiczne, maskowanie, ograniczanie, metadane Ukryty Internet (pojęcie, narzędzia do przeszukiwania) Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Zasady upowszechniania informacji Internet pierwsze medium komunikacji masowej dające szansę dostarczenia maksymalnie rozbudowanej i wielopoziomowej informacji. Informacja jest odbierana selektywnie przez indywidualnych użytkowników. Olbrzymie znaczenie ma: sposób zaprezentowania informacji, uporządkowania informacji, łatwość dostępu do informacji, rzetelność i wiarygodność informacji, dynamiczny, interaktywny dialog z użytkownikiem Internetu. Dzięki Internetowi otrzymujemy bowiem nieograniczony dostęp do informacji u jej źródła. We wszystkich możliwych postaciach: tekstu, obrazu (fotografii), dźwięku, wideo (obrazu w ruchu) i co się jeszcze da. Dlatego bezsensowne jest nie tylko przenoszenie na strony WWW treści papierowych folderów i katalogów. Bezsensowne jest także kopiowanie telewizyjnych spotów, reklamujących na przykład środki do prania czy proszki do szorowania. Po prostu dla zaprezentowania takiego towaru wystarczą inne media. Strony-serwery WWW, zwane z angielska sajtami (site = umiejscowienie), są w stanie przekazywać informacje, których nie można pokazać w inny sposób. I tylko takie prezentacje przyciągać będą zainteresowanych nimi odbiorców. Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Jakość informacji w Internecie Ocenianie jakości serwisów informacyjnych w Internecie jest bardzo trudne. Kryteria oceny: ciągle się zmieniają Elementy oceny: dobiera się w sposób indywidualny, co dla jednego ma wartość informacyjną, dla innego może być niepotrzebne. Informacji jest coraz więcej w Internecie i jej ocena oraz selekcja staje się niezbędna. Dobra jakościowo informacja jest towarem, który można sprzedać. Przyszłość będzie związana z informacją oraz nowymi technologiami i posiadanie umiejętności oceniania jakości stanie się niezbędne w każdym zawodzie. Umiejętność oceniania informacji, w tym zwłaszcza polskich zasobów, jest bardzo ważna, ponieważ serwisy informacyjne, są często niedopracowane i nieaktualizowane. Powodem ich bylejakości jest to, że edytorstwo elektroniczne to dziedzina młoda, tworząca się na naszych oczach. Wielu osobom wydaje się, że są lub mogą być dobrymi twórcami informacji. Możliwości techniczne i łatwa ich dostępność sprawiają wrażenie, że wszystko jest banalnie łatwe i proste. Panuje przekonanie, że stworzenie serwisu informacyjnego w Internecie nie wymaga wielkiej filozofii, skoro może go tworzyć nawet uczeń gimnazjum. Wystarczy znać podstawy języka HTML, treści to sprawa drugorzędna. Nie ma jednak nic mylnego, niż taka wiara, ponieważ źle wytworzona informacja może przynieść bardzo wiele szkód i to nie tylko edukacyjnych, ale i wymiernych finansowych czy w przypadku informacji medycznej także natury zdrowotnej. Tworząc informację w Internecie pamiętajmy o odpowiedzialności, jaką bierzemy na siebie, za jej udostępnianie i przepisach prawa (ustawa o prawie autorskim, ustawa o ochronie danych osobowych, ustawa o bazach danych i inne), które związane są z przekazywaniem informacji. Wszyscy im podlegamy, nawet jeśli ich nie znamy. Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Plusy Internetu: wielkie kompendium wiedzy, dobry sposób komunikowania się, pomoc w pracy i szkole, nauka języków obcych – darmowe kursy językowe, materiały do nauki (strony w różnych językach), możliwość rozwijania zainteresowań, źródło rozrywki, nauka przez zabawę, zdobywanie wiedzy na bardzo wysokim poziomie w zaciszu domowym za darmo, poznawanie nowych osób, nowe kontakty, przełamywanie ludzkich barier (np. nieśmiałość), możliwość ściągnięcia darmowego oprogramowania, za pomocą WWW osoby, instytucje, firmy mogą się przedstawić światu, doskonała forma reklamy, oszczędność czasu. ludzie stają się bardziej otwarci, kreatywni, oszczędność czasu, kontakt ze znajomymi w czasie rzeczywistym a także listy elektroniczne, rozwój intelektualny, rozwijanie horyzontów Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Minusy Internetu: propagowanie pornografii, demoralizacja, możliwość rozmowy z osobą podającą się za zupełnie, kogo innego (zagrożenie w momencie spotkania), zagrożenie dostępu hackerów do naszych informacji, uzależnienie, pogorszenie wady postawy przy dużych ilościach godzin spędzonych przed komputerem, pogorszenie wzroku, dość wysokie koszty, powoduje odstąpienie od standardowych form wiedzy, kontakt z materiałami epatującymi przemocą, możliwość uczestniczenia w działaniach niezgodnych z prawem, kontakt z internetowymi oszustami. Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Przeszukiwanie Internetu - metody i strategie Google i inne wyszukiwarki Strategie wyszukiwawcze (definicja, jej etapy) Narzędzia internetowe: katalogi, wyszukiwarki, bazy danych Pomocne przy wyszukiwaniu w Internecie: operatory logiczne, maskowanie, ograniczanie, metadane Ukryty Internet (pojęcie, narzędzia do przeszukiwania) Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Strategie wyszukiwawcze „ON THE WEB” powszechnie wykorzystywana przez internautów, polega na korzystaniu z jednej popularnej wyszukiwarki internetowej i prostych zapytań, często mniej skuteczna i mało efektywna, wyszukiwarki dobrze sprawdzają się w wyszukiwaniu popularnych serwisów WWW, przeszukiwaniu słowników, encyklopedii, dokumentów HTML - dają miliony odpowiedzi. Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Strategie wyszukiwawcze „VIA THE WEB” Strategia nadająca się to poszukiwań naukowych, jeden ze sposobów na tzw. ukryty Internet, polega na korzystaniu z różnych narzędzi wyszukiwawczych, dostosowanych do potrzeb i oczekiwań użytkowników, za pomocą specjalistycznych narzędzi można przeszukiwać wielowarstwowo, wieloetapowo. Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Narzędzia wyszukiwawcze Wyszukiwarki dedykowane - do poszukiwań sprecyzowanych typów zasobów (np. dokumentów graficznych, dźwiękowych) Narzędzia tematyczne - do poszukiwań sprecyzowanych typów informacji (katalogi, wyszukiwarki informacji branżowej) Serwisy typu Subject Gateways Serwisy poświęcone zasobom Ukrytego Internetu Wyszukiwarki i katalogi naukowe Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Wyszukiwarki dedykowane Wyszukiwarki grafiki: wyszukiwarka GOOGLE - zakładka Grafika Wyszukiwarki wiadomości: Netsprint www.netsprint.pl/serwis/news Wyszukiwarki video: Altavista www.altavista.com/video/default Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Narzędzia tematyczne Wyszukiwarki specjalne – np. norm www.pkn.pl Katalogi prasowe np. www.witryna.czasopism.pl Bazy informacji branżowej www.pf.pl Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Wyszkiwarki internetowe doskonały sposób na znalezienie potrzebnych informacji w Internecie, od początku swojego istnienia pomagały człowiekowi odnaleźć się w gąszczu internetowych witryn, wraz z upływem czasu kiedy to wyszukiwarek, a co za tym idzie algorytmów wyszukiwania zaczynało być coraz więcej człowiek zaczął sobie coraz mocniej cenić trafność wyników prezentowanych przez wyszukiwarki. Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Przykładowe wyszkiwarki internetowe Zestawienie wyszukiwarek internetowych Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Lista wyszkiwarkek internetowych Google - http://google.com - znana, efektywna i lubiana AllTheWeb - http://www.alltheweb.com - wg ostatnich rankingów – wyszukiwarka, która ma najwięcej zaindeksowanych zasobów (wykorzystuje mechanizmy Yahoo) Altavista - http://www.altavista.com Fast - http://www.fast.no Netoskop - http://www.netoskop.pl Netsprint - http://www.netsprint.pl Szukacz - http://www.szukacz.pl EuroSeek - http://euroseek.com Excite - http://www.excite.com/ Infoseek - http://www.infoseek.com/ Yahoo - http://www.yahoo.com/ Lycos - http://www.lycos.com/ WebCrawler - http://www.webcrawler.com/ Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Lista wyszkiwarkek internetowych Starting Point - http://stpt.com/ Overture - http://www.overture.com - należy do Yahoo. Yoysearch - http://www.yoysearch.com/ - wyszukiwarka z 10 grupami specjalistycznego wyszukiwania. AOL NetFind - http://netfind.aol.com/ Magellan - http://www.mckinley.com/ Galaxy - http://galaxy.einet.net/ Gooru – http://www.gooru.pl - ma katalog, wyszukuje dobrze grafikę JumpCity - http://www.jumpcity.com/search-page.html MusicSearch - http://musicsearch.com/ OneKey - http://www.onekey.com/ PlanetSearch - http://www.planetsearch.com/ AvatarSearch - http://AvatarSearch.com/ Humor Search - http://www.humorsearch.com/ - zgodnie z nazwą LinkMaster - http://www.linkmaster.com/ WEBSurfer - http://www.gowebsurfer.com/ WWWomen Search Directory - http://www.wwwomen.com/ Zebra - http://www.zebra.co.za/ Big Foot - http://www.bigfoot.com/ Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie GOOGLE Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie ALTAVISTA Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie ALTWEB Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie FAST Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie NETOSKOP Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie SZUKACZ Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie EUROSEEK.COM Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Katalogi internetowe bazy wiedzy zawierające: - adresy stron www, ich opis, - kategoryzacja i ocena, sporządzane przez ludzi (specjalistów – pracujących przy portalach i serwisach www), występują przy bardziej znanych portalach, wyszukiwanie w ramach katalogów rokuje sprawniejsze dotarcie do istotnej informacji i często nasze poszukiwania warto zacząć od tych zasobów. Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Przykłady katalogów internetowych http://katalog.onet.pl/ - katalog WWW portalu onet.pl http://katalog.wp.pl/ - katalog WWW portalu wp.pl http://www.google.com.pl/dirhp?hl=pl&ie=UTF-8 - katalog WWW wyszukiwarki Google http://www.google.com.pl/grphp?hl=pl&ie=UTF-8 - katalog grup dyskusyjnych Google http://www.galaxy.com/ - anglojęzyczny http://www.topica.com/ - anglojęzyczny, grupy mailingowe http://www.liszt.com/ http://www.clearinghouse.com/ Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie KATALOG ONETU Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

KATALOG WIRTUALNEJ POLSKI Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

KATALOG WWW WYSZUKIWARKI GOOGLE Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

KRYTERIA WYSZUKIWANIA OPERATORY LOGICZNE język AND polski muszą wystąpić słowa "język" i "polski" język OR polski muszą wystąpić słowa "język" lub "polski" język AND NOT polski musi wystąpić słowo "język" ale nie "polski" PHRASE język polski musi wystąpić fraza "język polski" Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

KRYTERIA WYSZUKIWANIA SYMBOLE + - +język +polski muszą wystąpić słowa "język" i "polski" język polski muszą wystąpić słowa "język" lub "polski" +język -polski musi wystąpić słowo "język" ale nie "polski" "język z charakterem" musi wystąpić fraza "język polski” Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Używaj różnych funkcjonalności, narzędzi wyszukiwawczych, jak: fraza „…”, operatory boolowskie (AND, OR, NOT), inne operatory +, -, wyszukiwanie zaawansowane … Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

KRYTERIA WYSZUKIWANIA Niektóre wyszukiwarki dodatkowo akceptują: symbole zastępcze wieloliterowe (*) i jednoliterowe (?), wyszukiwanie podciągów (części wyrazów), rozróżnianie dużych i małych liter, wybór języka stron wyszukiwanych, wybór pola (segmentu) strony: tytuł, nagłówek, odnośniki, tekst. Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

PODSTAWOWE ZASADY - PODSUMOWANIE Dostosuj strategię i taktykę wyszukiwawczą do problemu i zindywidualizowanych potrzeb Nie ufaj a priori wszystkim źródłom – oceniaj serwisy WWW i ich zawartość informacyjną Nie polegaj wyłącznie na jednym źródle Google NIE jest jedynym serwisem wyszukiwawczym w Internecie i NIE obejmuje całości Sieci Poznaj prawo regulujące dostęp do informacji Miej „po ręką” przydatne uniwersalne i specjalistyczne punkty startowe do poszukiwania informacji w Internecie Używaj różnych narzędzi wyszukiwawczych, jak fraza „…”, operatory boolowskie (AND, OR, NOT), inne operatory +, -, define, info, link, site, wyszukiwanie zaawansowane … Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

ETAPY WYSZUKIWANIA INFORMACJI KATALOG WYBRANEGO PORTALU W celu znalezienia informacji w portalu Onet.pl na temat języka polskiego użytkownik powinien w katalogu stron: Nauka odszukać podkatalog języki i wybrać kategorię język polski. W bazie adresów tego katalogu należy wybrać witrynę, która tematycznie najbardziej odpowiada poszukiwanemu zagadnieniu. Jeżeli szukasz informacji na jakiś temat związany z problemem, który można opisać w różny sposób, to poszukiwania należy rozpocząć od katalogu wybranego portalu. Znalezienie informacji jest szybkie, a dane uzyskane w ten sposób są dobrej jakości.

ETAPY WYSZUKIWANIA INFORMACJI WYSZUKIWARKI Temat poszukiwań należy zapisać w postaci stwierdzenia lub pytania i określić słowa kluczowe, pojedyncze lub w formie wyrażeń (fraz), składających się z dwóch lub więcej słów. Trzeba określić synonimy, różne formy pisowni niektórych wyrazów, np. język polski jako obcy. Jeżeli szukasz informacji na jakiś temat związany z problemem, który można opisać w różny sposób, to poszukiwania należy rozpocząć od katalogu wybranego portalu. Znalezienie informacji jest szybkie, a dane uzyskane w ten sposób są dobrej jakości.

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie Miej „po ręką” przydatne uniwersalne i specjalistyczne punkty startowe do poszukiwania informacji w Internecie Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie UKRYTY INTERNET (ang. Invisible Web, Deep Web) zasoby elektroniczne (nierzadko o bardzo wysokiej jakości informacyjnej), dostępne przez WWW, których wyszukiwarki internetowe nie mogą bądź nie chcą dodawać do swoich indeksów, przez co zasoby takie stają się niewyszukiwalne w tradycyjny, popularny sposób. Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie PUNKTY STARTOWE Uniwersalne serwisy wyszukiwawcze: katalogi, portale, wyszukiwarki Przewodniki dziedzinowe, serwisy tematyczne o kontrolowanej jakości, subject gateways, np.: CIBIE WBP w Krakowie Baza linków http://www.cibie.pl/15.html Ekonomia on-line http://kangurold.uek.krakow.pl/Biblioteka/Ekonomia/ Intute http://www.intute.ac.uk/ Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie PUNKTY STARTOWE Punkty dostępu do Deep/Invisible Web, np.: Deep Web Research http://www.deepwebresearch.info/ Punkty dostępu do zasobów Open Access, np.: DOAJ http://www.doaj.org/ OAIster http://www.oaister.org/ Pełnotekstowe czasopisma elektroniczne w wolnym dostępie http://www.bj.uj.edu.pl/~krosniak/Open_Access_1.htm Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie PUNKTY STARTOWE Punkty dostępu do zasobów WWW, np.: Google Blog Search http://blogsearch.google.com/ Technorati http://www.technorati.com/ Punkty dostępu do informacji bibliograficznej, np. http://mak.bn.org.pl/wykaz.htm ☺ faktograficznej, np. About.com http://www.about.com/, OneLook Dictionary Search http://www.onelook.com/ Refdesk http://www.refdesk.com/ Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie PUNKTY STARTOWE Specjalistyczne punkty startowe (forma), np. grafika i multimedia, AltaVista Image Search http://www.altavista.com/image/default Picsearch http://www.picsearch.com/ Specjalistyczne punkty startowe (treść), np. biznes i ekonomia CEOExpress http://www.ceoexpress.com/default.asp Onet.pl Biznes http://biznes.onet.pl/ Przetargi.e.Gospodarka.pl http://www.przetargi.egospodarka.pl/ Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie PUNKTY STARTOWE serwisy opracowane przez biblioteki i bibliotekarzy, korzystaj z nich, np.: ARIANTA http://www1.bg.us.edu.pl/bazy/czasopisma/ BERA http://www.loc.gov/rr/business/BERA/ ResourceShelf http://www.resourceshelf.com/ Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie

UŻYTKOWNIK SIECI GLOBALNEJ POWINIEN: Mieć świadomość istnienia Ukrytego Internetu, Wiedzieć, że wyszukiwarka to nie jedyne narzędzie zdobywania informacji, Znać strategie wyszukiwawcze w Ukrytym Internecie (np. kursy na WWW): www.lib.berkeley.edu/TeachingLib/Guides/Internet/InvisibleWeb.html http://library.albany.edu/internet/deepweb.html www.lib.lsu.edu/instruction/deepweb/deepweb-print.html Znać różne narzędzia wyszukiwawcze Liliana Sosnowska - nauczyciel konsultant ORPEG PCN w Lublinie