Krótki przewodnik dla nauczycieli Prawo autorskie a TI Krótki przewodnik dla nauczycieli Opracowała Dorota Janczak
Skąd ten temat? Moje wątpliwości Własne i cudze błędy A przecież ... mamy być wzorem Opracowała Dorota Janczak
Które z tych obrazów można opublikować bez uzyskania pod warunkiem, że jesteś ich autorem? Opracowała Dorota Janczak
O czym będzie mowa? Przepisy prawne Podstawowe pojęcia Przykładowe problemy szkolne Problemy związane z pracą Ośrodka? Opracowała Dorota Janczak
POLSKIE PRZEPISY PRAWNE ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy: Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych - 4.02.1994 r. Ustawa o ochronie baz danych – z 27.07.2001 roku w kształcie z 10.11.2002 Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną – z 18.07.2002, weszła w życie 10.03.2003 Ustawa Prawo własności przemysłowej - 30.06.2000 Ustawa o radiofonii i telewizji - 29.12.1992, z późniejszymi zmianami Opracowała Dorota Janczak
POLSKIE PRZEPISY PRAWNE ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - ustawy: Ustawa Prawo prasowe - 26.01.1984, z późniejszymi zmianami Ustawa o dostępie do informacji publicznej - 6.09.2001 Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów - 15.12.2000 Ustawa o ochronie danych osobowych - 29.08.1997 Ustawa o kinematografii - 16.07.1987 Ustawa o podpisie elektronicznym - 18.09.2000 Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - 16.04.1993 z późniejszymi zmianami Opracowała Dorota Janczak
POLSKIE PRZEPISY PRAWNE ZWIĄZANE Z PRAWEM AUTORSKIM - inne akty normatywne: Konstytucja RP z dn. 2.04.1997 Kodeks Cywilny (tu szczeg.: roszczenia, współwłasność, umowy o dzieło, przyrzeczenie publiczne) Kodeks postępowania cywilnego Kodeks rodzinny i opiekuńczy Kodeks postępowania karnego Kodeks pracy Kodeks celny Ustawa o zamówieniach publicznych Ustawa Prawo budowlane ustawy podatkowe i inne Opracowała Dorota Janczak
Przedmiot prawa autorskiego Podstawowe pojęcia Utwór Przedmiot prawa autorskiego Opracowała Dorota Janczak
Utwór czyli każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia, sposobu wyrażenia. Nie podlegają ochronie reguły matematyczne i logiczne zastosowane w programie, pomysły, metody i procedury, będące podstawą algorytmów, reguły posługiwania się językiem programowania, Opracowała Dorota Janczak
Przykłady: strona internetowa, praca dyplomowa, program komputerowy, zdjęcie, artykuł, utwór muzyczny, film, książka ... Opracowała Dorota Janczak
Nie podlegają ochronie pomysły, metody i procedury, będące podstawą algorytmów, znaki i symbole - w tym państwowe oraz dotyczące samorządu terytorialnego, akty normatywne (kodeksy, ustawy, rozporządzenia), proste informacje prasowe... Opracowała Dorota Janczak
Bazy danych - szczególny przypadek „Twórcze” podlegają wyjątkowej ochronie Dozwolone jest: Zwielokrotnienie dla użytku prywatnego (wyjątek – elektroniczne) korzystanie w celach zilustrowania nauczania lub badań naukowych Opracowała Dorota Janczak
Utwór jest chroniony Bez rejestracji Bez adnotacji Bez formalności Opracowała Dorota Janczak
Podmiotem prawa autorskiego może być każda osoba, niezależnie od tego, czy posiada zdolności do czynności prawnych np. małoletni, ubezwłasnowolniony z powodu choroby psychicznej Nie może jedynie samodzielnie dysponować prawami autorskimi. Opracowała Dorota Janczak
Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa (o prawie autorskim i prawach pokrewnych) nie stanowi inaczej. Opracowała Dorota Janczak
Prawa dla Pracodawcy Producenta Opracowała Dorota Janczak
Autorskie prawa: Osobiste Majątkowe Opracowała Dorota Janczak
Autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, Opracowała Dorota Janczak
W szczególności chronią prawo do: autorstwa utworu, oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo, nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania, decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. Opracowała Dorota Janczak
Autorskie prawa majątkowe Wyrażają się w wyłącznym prawie twórcy do: korzystania i rozporządzania utworem, do wynagrodzenia za korzystanie z utworu przez inne osoby. Opracowała Dorota Janczak
Przenoszenie praw majątkowych Autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy. Opracowała Dorota Janczak
Z utworu może korzystać Lub nim rozporządzać tylko osoba uprawniona: Twórca, Osoba, która nabyła prawa majątkowe, Osoba posiadająca licencję. Opracowała Dorota Janczak
Przykładowa licencja * Rys. CHIP Opracowała Dorota Janczak
Ograniczenia monopolu autorskiego Dozwolony użytek prywatny (osobisty) Dozwolony użytek publiczny Nie można: naruszać normalnego korzystania z utworu, godzić w słuszne interesy twórcy. Opracowała Dorota Janczak
Dozwolony użytek prywatny Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego Opracowała Dorota Janczak
Zakres własnego użytku osobistego obejmuje Krąg osób pozostających w związku osobistym (rodzina) W stosunku towarzyskim (koledzy) Warunek - brak korzyści materialnych Opracowała Dorota Janczak
Uwaga! Tak określany użytek osobisty nie dotyczy programów komputerowych !!! Opracowała Dorota Janczak
Dozwolony użytek publiczny Prawo przedruku Prawo cytatu Specjalne uprawnienia instytucji o charakterze oświatowym i ośrodków informacyjnych Opracowała Dorota Janczak
Prawo przedruku Dotyczy prasy, radia i telewizji Aktualne tematy Za opłatą Opracowała Dorota Janczak
Cytowanie Urywków rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, Dozwolone jest jedynie w utworach stanowiących samoistną całość W zakresie uzasadnionym: wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem, prawami gatunku twórczości (pastisz, parodia, karykatura) Opracowała Dorota Janczak
Warunek Podajemy źródła Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy. Opracowała Dorota Janczak
Specjalne uprawnienia szkół Szkoły mogą w celach dydaktycznych: Korzystać z opublikowanych utworów Sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów opublikowanych utworów Opracowała Dorota Janczak
Specjalne uprawnienia szkół Szkoły mogą w celach dydaktycznych: Udostępniać nieodpłatnie egzemplarze utworów opublikowanych (biblioteki, gazetki szkolne) Opracowała Dorota Janczak
Przykładowe problemy szkolne Prace nauczycieli i uczniów Szkolna strona internetowa Gazetka szkolna Opracowała Dorota Janczak
Prace nauczycieli i uczniów Do wykorzystania na zajęciach w szkole Specjalne uprawnienia szkół Do publikacji Autorskie prawa osobiste Opracowała Dorota Janczak
Szkolna strona internetowa Rozpowszechnianie Ochrona wizerunku Fotografie obiektów-utworów Opracowała Dorota Janczak
1.Rozpowszechnianie na stronach WWW Dopóki nie uzyskamy zgody autora na umieszczenie dzieła na stronie WWW, nie mamy prawa tego zrobić. Twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim oraz do wynagrodzenia. Opracowała Dorota Janczak
Zgoda na rozpowszechnianie Najczęściej wyrażona w formie umowy licencyjnej – może być ustna. Umieszczona bezpośrednio w publikacji. Opracowała Dorota Janczak
2. Ochrona wizerunku: Dwa wyjątki: 1) rozpowszechnianie wizerunku osoby znanej, jeśli fotografię wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych 2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości, np. jest ona elementem zgromadzenia, krajobrazu czy imprezy publicznej. Opracowała Dorota Janczak
3. Fotografie obiektów-utworów: Utwory ustawione na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub ogrodach tak Utwory znajdujące się we wnętrzach budynków nie Opracowała Dorota Janczak
Gazetka szkolna Wersja drukowana (bezpłatna) Wersja internetowa Specjalne uprawnienia szkół Prawo cytatu Wersja internetowa Opracowała Dorota Janczak
Pomysł na serwis zawierający: Fotografię Grafikę Pliki wideo Pliki audio Materiały od nauczycieli dla nauczycieli Opracowała Dorota Janczak
Rozwiązanie testu Opracowała Dorota Janczak
Chronione prawem autorskim są: q Herb Warszawy q Zdjęcie przedstawiające pieska q Szkic do obrazu olejnego q Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych q Prognoza pogody w postaci notatki w gazecie Opracowała Dorota Janczak
Chronione prawem autorskim są: q Praca dyplomowa q Hasło reklamowe q Zdjęcie przedstawiające skutki wypadku drogowego q Obraz namalowany przez szympansa q Rysunek dwuletniego dziecka q Baza danych zawierająca zbiór ustaw Opracowała Dorota Janczak
Utwór jest chroniony prawem autorskim Od momentu przedstawienia choćby jednej osobie Opracowała Dorota Janczak
Wolno: q Przesłać znajomemu z „chata” artykuł znaleziony w Internecie q Pożyczyć płytę z muzyką koledze z pracy q Wymieniać się książkami w klubie czytelniczym, w którym nie wszyscy członkowie znają się osobiście Opracowała Dorota Janczak
Wolno: q Pożyczyć koledze program komputerowy (odinstalowany z mojego komputera) q Korzystać w domu z programu komputerowego, na który licencję posiada nasz zakład pracy q Korzystać z programu komputerowego, który odkupiliśmy od kolegi (był drugim właścicielem) Opracowała Dorota Janczak
Wolno: q Używać komputera wypożyczonego z pracy wraz zainstalowanym na nim oprogramowaniem q Podarować koledze z pracy kserokopię artykułu q Rozdać kserokopie artykułu wszystkim pracownikom Opracowała Dorota Janczak
Wolno: q Dodać do własnej strony WWW opublikowanej w Internecie zdjęcie innego autora q Przetłumaczyć artykuł q Opublikować przetłumaczony artykuł q Udostępnić przetłumaczony artykuł w lokalnej, szkolnej sieci komputerowej q Umieścić przetłumaczony artykuł na kartach szkolnej gazetki (wersja darmowa, drukowana) Opracowała Dorota Janczak
Dziękuję za uwagę Artykuł z rozwinięciem tematu: Prawo autorskie a technologia informacyjna – krótki przewodnik dla nauczycieli www.oeiizk.edu.pl Lista pytań: dorota@oeiizk.waw.pl Opracowała Dorota Janczak