NASZ KOMPOZYTOR NARODOWY FELIKS NOWOWIEJSKI NASZ KOMPOZYTOR NARODOWY

BARCZEWO Barczewo FELIKS NOWOWIEJSKI URODZIŁ SIĘ 7 LUTEGO 1877 R. W BARCZEWIE NA WARMII. TERENY TE PO I ROZBIORZE POLSKI ZOSTAŁY WŁĄCZONE DO PRUS. Herb Barczewa POD KONIEC XIX WIEKU NASILIŁO SIĘ DĄŻENIE NIEMCÓW DO GERMANIZACJI MIESZKAŃCÓW WARMII, JEDNAK RODZICE NOWOWIEJSKIEGO WYCHOWYWALI JEDENAŚCIORO DZIECI W DUCHU POLSKOŚCI. PRZYSZŁY KOMPOZYTOR UCZĘSZCZAŁ DO SZKOŁY W BARCZEWIE I TWORZYŁ TU SWOJE PIERWSZE, DZIECIĘCE UTWORY. Muzeum kompozytora w rodzinnym domu Nowowiejskiego w Barczewie

ŚWIĘTA LIPKA Święta Lipka W WIEKU 10 LAT FELIKS NOWOWIEJSKI ROZPOCZĄŁ NAUKĘ W SZKOLE MUZYCZNEJ W ŚWIĘTEJ LIPCE. UCZYŁ SIĘ TAM HARMONII ORAZ GRY NA FORTEPIANIE, SKRZYPCACH, WIOLONCZELI, WALTORNI I ORGANACH. W ŚWIĘTEJ LIPCE SZKOLONO UCZNIÓW NA ORGANISTÓW I NAUCZYCIELI MUZYKI. Zdjęcie komunijne Feliksa Nowowiejskiego Sanktuarium w Świętej Lipce

OLSZTYN W ROKU 1893 NOWOWIEJSKI PRZENIÓSŁ SIĘ Z RODZINĄ DO OLSZTYNA. GRAŁ TU W ORKIESTRZE WOJSKOWEJ. PO PÓŁROCZNYCH STUDIACH W BERLINIE SPĘDZIŁ JESZCZE W OLSZTYNIE LATA 1898-1900 – BYŁ WÓWCZAS ORGANISTĄ W KOŚCIELE ŚW. JAKUBA. Olsztyn Olsztyn na początku XX-go wieku

BERLIN I RATYZBONA W 1898 R. NOWOWIEJSKI OTRZYMAŁ I NAGRODĘ THE BRITISH MISICIAN NA KONKURSIE KOPMPOZYTORSKIM W LONDYNIE ZA UTWÓR „POD SZTANDAREM POKOJU”. PODJĄŁ WÓWCZAS STUDIA W BERLINIE, ODBYŁ RÓWNIEŻ KURS W SZKOLE MUZYKI KOŚCIELNEJ W RATYZBONIE. DZIĘKI KONTAKTOM ZE ŚRODOWISKIEM POLSKIEJ EMIGRACJI NOWOWIEJSKI POZNAWAŁ LITERATURĘ NARODOWĄ I HISTORIĘ PLSKI. ZACZĄŁ KOMPONOWAĆ PIEŚNI PATRIOTYCZNE, ORGANIZOWAŁ KONCERTY DLA POLONII. Uniwersytet w Berlinie, 1900 r. Berlin

EUROPEJSKIE SUKCESY W CZASIE BERLIŃSKICH STUDIÓW NOWOWIEJSKI TWORZYŁ PIERWSZE POWAŻNIEJSZE KOMPOZYCJE, ZA KTÓRE OTRZYMYWAŁ LICZNE NAGRODY. W 1902 R. OTRZYMAŁ PRESTIŻOWĄ NAGRODĘ IM. GIACOMO MEYERBEERA- PRIX DE ROME ZA ORATORIUM „POWRÓT SYNA MARNOTRAWNEGO I „UWERTURĘ ROMANTYCZNĄ.” DZIĘKI TEJ NAGRODZIE ODBYŁ PODRÓŻ ARTYSTYCZNĄ PO EUROPIE I POZNAŁ WIELU WYBITNYCH MUZYKÓW I KOMPOZYTORÓW. WIELKIM SUKCESEM BYŁA PREMIERA JEGO DZIEŁA „QUO VADIS”, KTÓRA ODBYŁA SIĘ W AMSTERDAMIE.

KRAKÓW W LATACH 1907-1914 NOWOWIEJSKI PRZEBYWAŁ W KRAKOWIE. PEŁNIŁ TU FUNKCJĘ DYREKTORA ARTYSTYCZNEGO TOWARZYSTWA MUZYCZNEGO, WYSTĘPOWAŁ JAKO DYRYGENT NA KONCERTACH SYMFONICZNYCH ORAZ JAKO ORGANISTA. ZDOBYWAŁ NAGRODY W KONKURSACH KOMPOZYTORSKICH. W 1911 R. ZAWARŁ ZWIĄZEK MAŁŻEŃSKI Z ELŻBIETĄ MIRONOW-MIROCKĄ, Z KTÓREGO URODZIŁO SIĘ PIĘCIORO DZIECI. Kraków Filharmonia w Krakowie Feliks Nowowiejski z żoną

ROTA W 1910 ROKU ODBYŁA SIĘ W KRAKOWIE WIELKA UROCZYSTOŚĆ Z OKAZJI 500 ROCZNICY ZWYCIĘSTWA POD GRUNWALDEM. ODSŁONIĘTY ZOSTAŁ WÓWCZAS POMNIK GRUNWALDZKI I PO RAZ PIERWSZY ZOSTAŁA PUBLICZNIE WYKONANA PIEŚŃ „NIE RZUCIM ZIEMI, SKĄD NASZ RÓD”. MUZYKĘ DO SŁÓW MARII KONOPNICKIEJ SKOMPONOWAŁ FELIKS NOWOWIEJSKI – ON TEŻ DYRYGOWAŁ JEJ PIERWSZYM WYKONANIEM. Pomnik Grunwaldzki w Krakowie Manifestacja przed Pomnikiem Grunwaldzkim

I WOJNA SWIATOWA WYBUCH WOJNY ZASTAŁ NOWOWIEJSKIEGO W BERLINIE. KOMPOZYTOR ZOSTAŁ WCIELONY DO WOJSKA I TRAFIŁ DO BERLIŃSKIEJ ORKIESTRY WOJSKOWEJ. GDY W 1918 ROKU POLSKA ODZYSKAŁA NIEPODLEGŁOŚĆ, FELIKS NOWOWIEJSKI WRAZ Z RODZINĄ OSIADŁ W POZNANIU. WSPIERAŁ DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU PRZYŁĄCZENIE WARMII I GÓRNEGO ŚLĄSKA DO POLSKI. MOCNO ZAANGAŻOWAŁ SIĘ W PRZYGOTOWANIA PLEBISCYTU. Poznań Berlin Hymn Śląski z muzyką Nowowiejskiego Plakat plebiscytowy

POZNAŃ W POZNANIU FELIKS NOWOWIEJSKI ORGANIZOWAŁ KONCERTY SYMFONICZNE I CHÓRALNE, DAWAŁ RECITALE ORGANOWE, WYKŁADAŁ W KONSERWATORIUM, PROWADZIŁ MIEJSKĄ ORKIESTRĘ SYMFONICZNĄ. PRZEDE WSZYSTKIM JEDNAK KOMPONOWAŁ – LATA SPĘDZONE W POZNANIU TO SZCZYTOWY OKRES JEGO TWÓRCZOŚCI. Willa wśród róż- dom kompozytora w Poznaniu, siedziba Towarzystwa im. F. Nowowiejskiego

II WOJNA ŚWIATOWA GDY WYBUCHŁA II WOJNA ŚWIATOWA, NOWOWIEJSKI ZE WZGLĘDU NA SWOJĄ DZIAŁALNOŚĆ PATRIOTYCZNĄ BYŁ ZAGROŻONY ARESZTOWANIEM. UKRYŁ SIĘ W SZPITALU SIÓSTR ELŻBIETANEK, A POTEM WYJECHAŁ Z RODZINĄ DO KRAKOWA, GDZIE W TRUDNYCH WARUNKACH MIESZKAŁ DO KOŃCA WOJNY. W TYM CZASIE POWSTAŁY JEGO OSTATNIE DZIEŁA, M. IN. OBRAZKI SŁOWIAŃSKIE, IV SYMFONIA.

POZNAŃ, 1946 R. FELIKS NOWOWIEJSKI ZMARŁ W POZNANIU 18 STYCZNIA 1946 ROKU. ZOSTAŁ POCHOWANY W KRYPCIE ZASŁUŻONYCH KOŚCIOŁA ŚW. WOJCIECHA. Pogrzeb Feliksa Nowowiejskiego

WAŻNIEJSZE KOMPOZYCJE Marsz: „Pod sztandarem pokoju” . Oratoria: „Powrót syna marnotrawnego”, „Znalezienie Świętego Krzyża”, „Quo vadis” Uwertura: „Swaty polskie”. Poematy symfoniczne op.17: nr 1 "Beatrycze" 1903, nr 2 "Nina i Pergolesi" 1905, nr 3 "Śmierć Ellenai„. Pieśń „Rota” Opery: „Emigranci”, „Legenda Bałtyku”. Koncert wiolonczelowy op.55. Koncert fortepianowy op.60. Cztery symfonie: I h-moll op.12 "Siedem barw Iris", II op.52 "Praca i rytm", III op. 53 "Symfonia Białowieska", IV op.58 "Symfonia pokoju" na 3 głosy solowe, recytatora, chór mieszany i orkiestrę. Dziewięć symfonii organowych, op. 45. Cztery koncerty organowe, op. 56. Poemat „In Paradisum” na organy, op. 61. Liczne utwory wokalne i chóralne ( w tym ok. 600 pieśni). balety: „Malowanki ludowe” i „Król Wichrów”.

NAJWAŻNIEJSZE NAGRODY 1898 – nagroda na konkursie w Londynie za marsz Pod sztandarem pokoju 1902 – nagroda rzymska im. G. Meyerbeera za oratorium Powrót syna marnotrawnego 1902 – po raz drugi powyższa nagroda za dwie symfonie: a-moll i h-moll 1907 – nagrody we Lwowie i Chicago za twórczość chóralną 1911 – nagroda w Arras (Francja) za utwory organowe 1931 – wyróżnienie i członkostwo honorowe The Organ Music Society w Londynie – obok J. Sibeliusa, P. Hindemitha i A. Rousella 1935 – godność szambelana papieskiego nadana przez Piusa XI za muzykę religijną 1935 – państwowa nagroda muzyczna 1936 – Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta.

Pamięć o życiu i twórczości Feliksa Nowowiejskiego pielęgnują dziś liczne instytucje. W Poznaniu działa Towarzystwo im. Nowowiejskiego i znajduje się Salon Muzyczny - Muzeum Feliksa Nowowiejskiego. Także w Barczewie można zwiedzać Muzeum Nowowiejskiego. Pod patronatem kompozytora odbywają się festiwale muzyczne: Międzynarodowy Konkurs Organowy im. Feliksa Nowowiejskiego w Poznaniu -Międzynarodowy Festiwal Muzyki Chóralnej im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie Festiwal „O Warmio miła” im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie Kompozytor jest patronem Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej w Gdańsku, Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Kwidzynie, Szkoły Podstawowej nr 1 w Kętrzynie, Liceum Ogólnokształcącego w Braniewie, Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, Warmińsko-Mazurskiej Filharmonii w Olsztynie oraz ulic w wielu miastach polskich PAMIĘĆ Program Festiwalu „O Warmio miła” im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie Logo festiwalu w Barczewie Plakat Międzynarodowego Konkursu Organowego im. Feliksa Nowowiejskiego w Poznaniu

DZIEDZICTWO MUZYCZNE Feliks Nowowiejski pozostawił po sobie liczne, często nagradzane w Polsce i na świecie, dzieła muzyczne. W powszechnej świadomości najbardziej znany jego utwór to z pewnością „Rota”. Niestety, tylko niewielka część jego utworów ukazała się po wojnie na płytach. Zbyt rzadko można też usłyszeć jego dzieła podczas koncertów.

Bibliografia http://www.nowowiejski.pl/ Informacje i zdjęcia znajdujące się w prezentacji pochodzą z następujących stron internetowych: http://www.nowowiejski.pl/ http://www.filharmonia.olsztyn.pl/ http://pl.wikipedia.org http://www.trubadur.pl/Biul_17/Nowowiejski.html http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_nowowiejski_feliks http://www.festiwal-barczewo.pl/ http://www.zgapa.pl/zgapedia/Feliks_Nowowiejski.html http://musicalwren.wordpress.com/2009/04/08/new-rudnik-and-nowowiejski-albums/ http://www.waltornia.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=925&Itemid=246 http://www.uwm.edu.pl/choir/?catid=4 http://www.triangiel.com/solo.html http://muzyka.onet.pl/10180,53973,plyty.html Oprac. Dorota Bielawska