Konwencja o kontroli i cechowaniu wyrobów z metali szlachetnych www Konwencja o kontroli i cechowaniu wyrobów z metali szlachetnych www.hallmarkingconvention.org

Konwencja o Kontroli i Cechowaniu Wyrobów z Metali Szlachetnych jest umową międzynarodową dotyczącą międzynarodowego obrotu wyrobami z metali szlachetnych. Została ona podpisana przez 7 krajów założycielskich w Wiedniu 15 listopada 1972 r. i weszła w życie 27 czerwca 1975 r. Do chwili obecnej do Konwencji przystąpiło 19 krajów: Austria (1975), Cypr (2007), Czechy (1994), Dania (1988, w tym Grenlandia od 2004), Finlandia (1975), Holandia (1999), Irlandia (1983), Izrael (2005), Litwa (2004), Łotwa (2004), Norwegia (1983), Polska (2005), Portugalia (1982), Słowacja (2007), Słowenia (2009), Szwajcaria (1975), Szwecja (1975), Węgry (2006) i Wielka Brytania (1976).

Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji o kontroli i cechowaniu wyrobów z metali szlachetnych, sporządzonej w Wiedniu dnia 15 listopada 1972 roku wpłynął do Sejmu, który uchwalił ustawę w dniu 11 marca 2005 roku na 99 posiedzeniu, a kolejno rozpatrzenie jej i uchwalenie przez Senat nastąpiło na 79 posiedzeniu Senatu w dniu 1 kwietnia 2005 roku. Od 22 listopada 2005 roku, RP jest pełnoprawnym członkiem „Konwencji o kontroli i cechowaniu wyrobów z metali szlachetnych” i od tej daty wszystkie polskie urzędy probiercze mogą umieszczać cechy konwencyjne na wyrobach przeznaczonych na eksport. Polska jest 15-tym krajem, który przystąpił do Konwencji.

W Dzienniku Ustaw dostępny jest tekst konwencji:

Cechy konwencyjne to oznaczenia liczbowe w obramowaniu wagi Cechy konwencyjne to oznaczenia liczbowe w obramowaniu wagi. Zewnętrzny obrys cechy jest różny dla każdego metalu szlachetnego.

Obowiązujące w Konwencji próby dla metali szlachetnych:

Platyna

Złoto

Pallad

Srebro

Dopuszczalne wymiary (wysokość) cech konwencyjnych: dla platyny: nie mniej niż 0,75 mm dla złota: - 1,5 mm - 1,0 mm - 0,75 mm - 0,5 mm dla palladu: nie mniej niż 0,75 mm dla srebra: - 4,0 mm - 2,0 mm - 1,5 mm

Wszystkie wyroby zgłaszane do badania i ocechowania cechami konwencyjnymi muszą posiadać: znak imienny wytwórcy, importera lub eksportera, zaewidencjonowany we właściwym urzędzie probierczym umożliwiający identyfikację zgłaszającego; czytelne oznaczenie liczbowe (cyfry arabskie), informujące o próbie stopu, z którego wykonano wyrób.

Na prawidłowo ocechowanym wyrobie z zastosowaniem cech konwencyjnych winny być umieszczone w sposób czytelny, umożliwiający identyfikację, cztery oznaczenia: 585 oznaczenie liczbowe, informujące o próbie; znak wytwórcy; oznaczenie, identyfikujące kraj i urząd probierczy, w którym zbadano i ocechowano wyrób; cecha konwencyjna;

Dla Polski, oznaczeniem identyfikującym nasz kraj jest wizerunek orła z literą przypisaną konkretnemu urzędowi probierczemu i tak: Okręgowy Urząd Probierczy w Krakowie: dla Wydziału Technicznego w Krakowie – K; dla Wydziału Zamiejscowego we Wrocławiu – V; dla Wydziału Zamiejscowego w Poznaniu – P; dla Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie – H; dla Wydziału Zamiejscowego w Częstochowie – Z. Okręgowy Urząd Probierczy w Warszawie: dla Wydziału Technicznego w Warszawie – W; dla Wydziału Zamiejscowego w Łodzi – L; dla Wydziału Zamiejscowego w Bydgoszczy – B; dla Wydziału Zamiejscowego w Gdańsku – G; dla Wydziału Zamiejscowego w Białymstoku – A.

Konwencja dopuszcza przy określaniu zawartości metali szlachetnych w stopach, z których wykonane są wyroby jubilerskie jako metody badawcze jedynie metody analityczne zgodne z obowiązującymi normami ISO. I tak: dla stopów złota obligatoryjną metodą jest analiza kupelacyjna (metoda termiczna), dla stopów srebra metoda potencjometrycznego miareczkowania. Metoda przybliżona na kamieniu probierczym i metoda fluorescencji rentgenowskiej są metodami pomocniczymi, pozwalającymi jedynie na wybór reprezentatywnej próbki na analizę, potwierdzenia jednorodności stopu, z którego wykonano wyroby oraz stwierdzenia ich składu jakościowego.

W przypadku badania wyrobów, które mają być oznaczane cechami konwencyjnymi: próbki na analizy są pobierane z gotowych wyrobów, po uprzednim ich zbadaniu na kamieniu probierczym i sprawdzeniu metodą spektroskopii rentgenowskiej ich jednorodności; ilość wykonywanych analiz jest ściśle określona dla liczności partii zgłaszanych wyrobów; ilość wykonywanych analiz uzależniona jest również od rodzajów stopów zastosowanych w wykonanych wyrobach;

Konwencja nie dopuszcza podjęcia decyzji o próbie w oparciu o badanie metodą na kamieniu probierczym, nawet w przypadku badania pojedynczych sztuk wyrobów; Konwencja dopuszcza przy badaniu stopów metali szlachetnych stosowanie również innych metod badawczych w oparciu o obowiązujące normy ISO. Przy interpretacji uzyskanych wyników Konwencja nie dopuszcza tolerancji ujemnej.

Konwencja dopuszcza stosowanie na wyrobach ze stopów metali szlachetnych powłok również z metali szlachetnych przy czym: dla wyrobów z platyny – powłoki z rodu, dla wyrobów ze złota - powłoki z rodu i platyny, dla wyrobów ze srebra – powłoki z rodu, platyny, palladu i złota.

Wymagania Konwencji w większości przypadków są spójne z obowiązującym w RP Prawem Probierczym i dlatego polskie urzędy probiercze nie mają, a wytwórcy nie powinni mieć większych problemów przy określaniu zawartości metali szlachetnych w stopach, z których wykonują wyroby. Jedyną barierę stanowi konieczność zapewnienia odpowiedniej ilości powierzchni na wyrobach umożliwiającej umieszczenie w sposób czytelny czterech oznaczeń. Obecnie Konwencja dopuszcza, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, stosowanie jedynie trzech oznaczeń, z pominięciem oznaczenia liczbowego, informującego o próbie stopu, z którego wykonano wyrób Konkurencyjny polski cennik za wykonywanie czynności probierczych, sprawia, że w polskich urzędach probierczych zgłaszają do badania i cechowania swoje wyroby wytwórcy krajowi, jak również wytwórcy z krajów sąsiadujących z Polską.

Wyroby jubilerskie przeznaczone na eksport zarówno do krajów należących do Konwencji, jak również do krajów członkowskich UE, które są zgłaszane do urzędu probierczego kraju producenta i oznaczone cechą konwencyjną mogą być wprowadzane do obrotu, bez konieczności powtórnego badania i cechowania, co znacznie ułatwia obrót i obniża zdecydowanie koszty ponoszone przez wytwórcę.

Pytanie „gdzie cechować Pytanie „gdzie cechować?” zadaje sobie z pewnością wielu eksporterów jak również importerów wyrobów jubilerskich, którzy mają świadomość, że w wielu krajach UE mogą napotkać bariery prawne lub ekonomiczne, uniemożliwiające lub utrudniające wprowadzanie do obrotu wyroby z metali szlachetnych. Przed podjęciem decyzji należy odnieść się do kilu aspektów tego zagadnienia: uznawanie cech probierczych, którymi opatrzone są wyroby, przez kraj, w którym wprowadzamy je do obrotu; znajomość obowiązujących w danym kraju limitów masy dla wyrobów z metali szlachetnych zwolnionych z obowiązku badania i cechowania w urzędach probierczych danego państwa oraz ich systemów prawnych; porównanie opłat za czynności probiercze w krajach UE w oparciu o obowiązujące w nich cenniki, czyli rachunek ekonomiczny, który z pewnością ma bardzo istotne znaczenie dla każdego producenta –eksportera lub importera.

Problem ten został rozwiązany w momencie przystąpienia Polski do Konwencji o kontroli i cechowaniu wyrobów z metali szlachetnych.