Ekonomika przestępczości Wykład 2 – asymetria informacji i kapitał społeczny

Nobel 2001 – za analizę rynków z asymetrią informacji George A. Akerlof A. Michael Spence Joseph E. Stiglitz

Asymetria informacji Sytuacja, w której jedna ze stron transakcji posiada więcej informacji od drugiej strony. Na rynku więcej informacji ma zazwyczaj strona podażowa od popytowej. Asymetria prowadzi albo do oszustwa, albo do rezygnacji z transakcji przez tę stronę, która czuje się niedoinformowana.

Amartya Sen Paradoks liberalizmu Etyczne i aksjologiczne uwarunkowania decyzji ekonomicznych – „największym błędem współczesnych ekonomistów jest rozpatrywanie wszystkiego jedynie w kategoriach ewentualnych korzyści i zysków oraz efektywności”

Amartya Sen Informacyjne podstawy ocen społecznych – pochodząc z Indii interesował się problemami dobrobytu społecznego, nierówności, ubóstwa, równości, wolności i demokracji. „Ubóstwo jako niedostatek możliwości”

Edward C. Banfield „Moralne podstawy zacofanego społeczeństwa” (The Moral Basis of a Backward Society) Zaufanie Kapitał społeczny – kapitał (jako element procesu produkcji i życia w zorganizowanym społeczeństwie), którego wartość opiera się na wzajemnych relacjach społecznych i zaufaniu jednostek, które dzięki niemu mogą osiągać więcej korzyści Amoralny familizm

Kapitał społeczny Robert Putnam Negatywny kapitał społeczny Badał przyczyny różnicy w poziomie zamożności włoskich regionów. Odkrył „przy okazji” jak wielkie znaczenie ma kapitał społeczny w kształtowaniu zamożności. Negatywny kapitał społeczny

Kultura ma znaczenie – potwierdzenie znaczenia kapitału społecznego Max Weber - Etyka protestancka a duch kapitalizmu Samuel Huntington – Zderzenie cywilizacji David Landes - Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy

Zjawiska społeczne wynikające z niedostatku kapitału społecznego Korupcja Nepotyzm Kleptokracja Powiązania mafijne

Przykład 1 - Kleptokracja Kleptokracja, czyli system, w którym podstawowym celem władzy jest wzbogacenie się przy pomocy dostępnych jej narzędzi, charakterystyczny dla państw słabych i wymuszających. „Najbogatsi ludzie w Afryce to głowy państw i ich ministrowie” – D. Landes System taki działał w Zairze (obecnie Republika Kongo) za rządów Mobutu Sese Seko. Według ostrożnych szacunków prezydent i jego wspólnicy zapewnili sobie kontrolę nad jedną trzecią budżetu państwa.

Przykład 1 - Kleptokracja

Przykład 1 - Kleptokracja Przeciwdziałanie: Demokracja Transparentność (przejrzystość) Bodźce materialne Bodźce niematerialne

Dania, Nowa Zelandia, Singapur Przykład 2 - Korupcja Pozycja w rankingu 2010 Kraj Wartość CPI 1. Dania, Nowa Zelandia, Singapur 9,3 4. Finlandia, Szwecja 9,2 6. Kanada 8,9 7. Holandia 8,8 8. Australia, Szwajcaria 8,7 10. Norwegia 8,6 11. Islandia, Luksemburg 8,5 13. Hong Kong 8,4 14. Irlandia 8,0 15. Austria, Niemcy 7,9

Przykład 2 - Korupcja Dominują kraje z kręgu kultury protestanckiej lub konfucjańskiej Tylko 2 kraje „katolickie” w pierwszej 15 i żadnego islamskiego Kraje o ugruntowanej demokracji Kraje zamożne Duży odsetek ludzi ufnych

Przykład 2 - Korupcja Pozycja w rankingu 2010 Kraj Wartość CPI 30. Hiszpania, Izrael 6.1 32. Portugalia 6.0 33. Botswana, Puerto Rico, Taiwan 5,8 36. Bhutan 5,7 37. Malta 5,6 38. Brunei 5,5 39. Korea Południowa, Mauritius 5,4 41. Polska, Oman, Kostaryka 5,3

Przykład 2 - Korupcja Kraje z kręgu kultury katolickiej i islamskiej Średniozamożne O stosunkowo młodej demokracji, lecz ustabilizowanej, lub też zbliżone do „oświeconej autokracji” Średni poziom zaufania społecznego

Przykład 2 - Korupcja Pozycja w rankingu 2010 Kraj Wartość CPI 154. Rosja, Kongo, Gwinea Bissau, Kenia, Laos, Kambodża, Papua Nowa Gwinea, Tadżykistan, Komory 2,1 164. Demokratyczna Republika Kongo, Gwinea, Kirgistan, Wenezuela 2,0 168. Angola, Gwinea Równikowa 1,9 170. Burundi 1,8 171. Czad 1,7 172. Sudan, Turkmenistan, Uzbekistan 1,6 175. Irak 1,5 176. Afganistan, Myanmar 1,4 178. Somalia 1,1

Przykład 2 - Korupcja Kraje niedemokratyczne lub o nietrwałej demokracji Kraje biedne Kraje postkomunistyczne lub postkolonialne Niski poziom zaufania społecznego Kraje, w których trwają lub cyklicznie zdarzają się wojny lub gwałtowne konflikty społeczne

Literatura Grzegorz Lissowski, Elementy teorii wyboru społecznego, Wydawn. Naukowe SCHOLAR , Warszawa 2001. Andrzej Matysiak, Źródła kapitału społecznego, Wydawn. Akademii Ekonomicznej im. O. Langego we Wrocławiu , 1999. David S. Landes, Bogactwo i nędza narodów, Muza, Warszawa 2005. Lawrence E. Harrison, Samuel P. Huntington, Kultura ma znaczenie, Zysk i S-ka , Warszawa 2003. Robert D. Putnam, Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Znak, Kraków 1995.

Dziękuję za uwagę! Następne zajęcia: 10 grudnia. Marcin.Brol@ue.wroc.pl http://mikroekonomia.blox.pl/