Filozoficzna teoria zmienności i rozwoju Dialektyka Filozoficzna teoria zmienności i rozwoju

Metafizyczne ujęcia zmienności Antyewolucyjny charakter XVIII-wiecznej nauki. Powszechność przekonania o zmienności świata organicznego (Linneusz, Leibniz, Cuvier). Spór o istotę natury ludzkiej w filozofii nowożytnej (Rousseau, Hobbes). Rozwój nauk szczegółowych i kształtowanie się rozwojowe koncepcji świata: kosmologiczna Kanta i Laplace’a. Krytyka preformizmu (Wolff). Narodziny ewolucji: Lamarck, Darwin. Reakcja przeciw teorii Darwina: naukowa i ideologiczna. Ewolucjonizm społeczny Spencera. Konsekwencje filozoficzne odkryć XIX w.: teorii darwinowskiej, zasady zachowania i przemiany energii. 2010 Edward Niesyty

Dialektyczne ujęcie zmienności Zasada wszechzwiązku i wzajemnych zależności rzeczy i zjawisk podstawą dialektyki Rozwój jako forma ruchu układów w kierunku wyższego zorganizowania Pojęcia: ruch, rozwój, regres, wzrost i postęp Kryteria postępu: w odniesieniu do materii nieorganicznej – stopień zorganizowania układów, w odniesieniu do form biologicznych – stopień rozwoju układu nerwowego, w odniesieniu do społeczeństwa – poziom rozwoju sił wytwórczych i charakter stosunków produkcyjnych. Nieodwracalny i powszechny charakter rozwoju. 2010 Edward Niesyty

Dialektyka Dialektyka (dialektike – gr. sztuka dyskutowania) Starożytność – sztuka dochodzenia do prawdy poprzez zestawianie pzeciwstawnych stanowisk lub wykrywanie sprzeczności w poglądach przeciwnika Średniowiecze – logika, rozumowe dochodzenie do prawdy Metoda polegająca na wywodzeniu prawd za pomocą zadawania pytań i odpowiedzi z samego pojęcia 2010 Edward Niesyty

Dialektyka współczesna Heglowska teoria wszechzwiązku i rozwoju zjawisk Idealistyczny charakter dialektyki Hegla, pierwotność teorii wobec metody dialektycznej Dialektyka Marksowska i marksistowska 2010 Edward Niesyty

Dialektyka Marksowska Dialektyka marksistowska jako teoria budowy świata i metoda badania rzeczywistości Dialektyka materialistyczna jako zbiór twierdzeń ontologicznych (charakteryzujących własności rzeczywistości) Metodologiczne sformułowanie praw dialektyki, dialektyka zbiorem najogólniejszych metod badawczych nauki 2010 Edward Niesyty

Prawa dialektyki Prawo jedności i walki przeciwieństw. Kategorie: „przeciwieństwo”, „jedność”, „sprzeczność”. Sprzeczność wewnętrzna i zewnętrzna, antagonistyczna i nieantagonistyczna. Sprzeczność logiczna a sprzeczność dialektyczna. Sprzeczność jako podstawowe źródło rozwoju. Uniwersalność sprzeczności i formy ich przejawiania się, Prawo wzajemnego związku zmian ilościowych i jakościowych. Zmiany ilościowe i zmiany jakościowe. Ciągłość i nieciągłość. Związek między zmianami ilościowymi a jakościowymi jako podstawa wyjaśniania mechanizmu rozwoju. Jedność ewolucyjnych i rewolucyjnych form rozwoju, Prawo zaprzeczenia zaprzeczenia (podwójnej negacji). Negacja dialektyczna. Progresywny i spiralny charakter rozwoju, element sukcesyjności w rozwoju. 2010 Edward Niesyty

Negatywna dialektyka T.W. Adorno Ogólna charakterystyka społecznych uwarunkowań i podstaw teoretycznych „szkoły frankfurckiej” (Instytut Badań Społecznych im. J.W. Goethego we Frankfurcie nad Menem). Główni przedstawiciele tej szkoły: M. Horkheimer, T. Adorno, H. Marcuse, F. Pollock. Neomarksizm „krytycznej teorii” przedstawicieli szkoły frankfurckiej. „Krytyczna teoria” a kryzys mieszczańskiegoświata. Dialektyka negatywna T. Adorno jako przeciwieństwo metafizyki Zasadnicze tezy dialektyki negatywnej T. Adorno: wyzwolenie myślenia dialektycznego od supremacji myślenia pojęciowego, cel poznania – wykrycie w zjawiskach i rzeczach tego, co specyficzne i niepowtarzalne, negacja weryfikacyjnej roli praktyki, rozumienie aktu poznania jako rezultatu medytacji i swoistego rodzaju laickiego objawienia. Odrzucenie przez dialektykę negatywną dialektyki przyrody, materialnego świata. 2010 Edward Niesyty

Zagadnienia do dyskusji Metafizyka a dialektyka. Dialektyka heglowska a marksistowska Kryteria postępu Sprzeczności jako źródło rozwoju Prawa dialektyki a dialektyczny charakter rzeczywistości 2010 Edward Niesyty