Przemoc i agresja w szkole. Wykonała: Aldona Mazur

Przemoc to użycie z rozmysłem siły lub grożenie nią, przeciw sobie, innej osobie, grupie lub społeczności, co prowadzi do zranienia, śmierci lub szkody psychicznej, a także do zaburzeń rozwojowych i upośledzenia społecznego Agresja to zachowanie ukierunkowane na zadanie cierpienia innemu człowiekowi, który jest motywowany do uniknięcia tego cierpienia.

Ministerstwo Edukacji Narodowej poinformowało, że w polskich szkołach najczęściej występującymi zachowaniami o znamionach przemocy i agresji są: bicie się z koleżankami i kolegami – 25,3% badanych; rozpowszechnianie kłamstw o innych – 28,2% badanych; utrudnianie prowadzenia lekcji nauczycielom – 40.8% badanych; bazgranie, pisanie na ścianach, ławkach – 37,5% badanych umyślne potrącanie innych – 32,9% badanych; obrażanie i wymyślanie innym uczniom – 40,3% badanych; oszukiwanie nauczycieli – 43,6% badanych. Uczniowie dopuszczają się także zachowań, które mają znamiona czynów karalnych, jednak odsetek takich uczniów jest niewielki

Przyczyny przemocy: środowisko rodzinne agresja i przemoc w rodzinie, znęcanie się nad dziećmi brak jasno wyznaczonych granic brak ciepła, zaangażowania, zainteresowania sprawami swego dziecka rozwiązywanie konfliktów w rodzinie metodami siłowymi kryzysy pomiędzy rodzicami nieprawidłowe wychowanie

Przyczyny przemocy: środowisko zewnętrzne (szkoła, otoczenie, media) destruktywny wpływ grupy rówieśniczej negatywny wpływ mediów wpływ gier komputerowych niewłaściwe warunki w szkole (hałas, mała przestrzeń i ograniczona ruchliwość, niewłaściwe relacje z nauczycielami, błędne sposoby komunikacji, agresja i przemoc ze strony dorosłych, brak konsekwencji i zgodności nauczycieli w egzekwowaniu przyjętych norm i reakcji na zachowania agresywne

Agresja fizyczna bezpośrednia pośrednia włączanie innych osób bicie niszczenie własności kopanie opluwanie szarpanie zamykanie w pomieszczeniu okradanie wymuszanie pieniędzy itp. włączanie innych osób

Agresja niewerbalna (bez słów i kontaktu fizycznego) bezpośrednia pośrednia grożenie i pokazywanie nieprzyzwoitych, wrogich gestów, np. kciuk skierowany w dół, zatykanie nosa, gdy osoba jest obok izolowanie z grupy (nie dopuszczanie kogoś do zabawy, rozmów; bywa, że są to wcześniej zrobione ustalenia) chowanie rzeczy

Agresja werbalna bezpośrednia pośrednia plotki przezywanie grożenie obrażanie wyśmiewanie ośmieszanie obgadywanie poniżanie szantażowanie plotki namawianie innych osób do wyśmiewania, wyzywania i obrażania itd..

Znęcanie to długotrwała przemoc (fizyczna, werbalna lub niewerbalna) Wyśmiewanie lub izolowanie mogą być czasem bardziej bolesne, niż bicie, chociaż wiele osób nie pokazuje, że cierpi. Znęcanie to długotrwała przemoc (fizyczna, werbalna lub niewerbalna)

Jesteś ofiarą przemocy wtedy, gdy: jesteś uderzany, szczypany, bity, popychany jesteś przezywany ktoś opowiada nieprawdziwe historie na Twój temat jesteś ośmieszany przez swoich kolegów i koleżanki

Jesteś ofiarą przemocy wtedy, gdy: ktoś niszczy lub zabiera Twoje rzeczy ktoś kradnie Twoje pieniądze w Internecie publikowane są obraźliwe informacje o Tobie dostajesz obraźliwe sms-y lub telefony nie chcesz iść do szkoły, bo boisz się spotkać swoich prześladowców

Sprawcy najczęściej dobrze wiedzą, w jaki sposób mogą Cię zranić.

Gdy chcą Ci sprawić przykrość, złośliwie komentują: Twój wygląd: wagę, kolor włosów, sposób ubierania to, że dobrze się uczysz to, że uczysz się gorzej to, że nie masz pieniędzy Twoją popularność w szkole jeśli wyznajesz inną religię nosisz okulary lub aparat słuchowy masz wadę wymowy lub dysleksję

PAMIĘTAJ Niezależnie od tego, czego dotyczy prześladowanie i dokuczanie, to nie Twoja wina. Nikt nie ma prawa stosować przemocy wobec innych osób.

Przemoc to niesprawiedliwość, krzywda i cierpienie drugiej osoby Przemoc nie powinna mieć miejsca w szkole Nie jesteś skazany na przemoc – przemoc można powstrzymać!

Sposoby na przemoc Spróbuj ignorować to, co mówią sprawcy, udawaj, że cię to wcale nie obchodzi. Nie pokazuj, że jesteś smutny lub zły. Twoje zdenerwowanie sprawia im satysfakcję i zachęca do dalszego atakowania.  Staraj się wyglądać na pewnego siebie - chodź wyprostowany (plecy proste, podniesiona głowa). Możesz ćwiczyć taką postawę w domu, przed lustrem. Pamiętaj, że sprawcy poszukują uczniów wyglądających na takich, którzy się przestraszą i nie obronią.  Ćwicz swój głos - odpowiadaj pewnym i mocnym głosem, postaraj się patrzeć sprawcom w oczy. Często osoby w twojej sytuacji mówią cicho i nieśmiało, a to może zachęcać sprawców do dalszego zaczepiania. 

Jeśli ci dokuczają - najlepiej odejdź Jeśli ci dokuczają - najlepiej odejdź. Nie przejmuj się, co o tobie pomyślą. Pamiętaj, im dłużej będziesz stał i słuchał tym większą zabawę będą mieli sprawcy.  Miej przygotowaną odpowiedź np.: "Dziewczyny, nie macie nic innego do roboty?", "To nie jest w porządku wyśmiewać się z kogoś", "Możesz sobie mówić co chcesz, mnie to nie obchodzi".  Powiedz krótko i stanowczo, że się nie zgadzasz na takie traktowanie np.: "Nie mów tak do mnie", "Nie zgadzam się", "Nie nazywam się tak". 

Spróbuj być dowcipny. Poczucie humoru jest często najlepszą "bronią" na agresję. Jeśli potrafisz śmiać się w takiej sytuacji, sprawcy widzą, że się niczym nie przejmujesz. Prawdopodobnie zostawią cię wtedy w spokoju. Poćwicz takie odpowiedzi w domu.  Spróbuj zaskoczyć sprawców. Zrób coś, co zbije ich z tropu, zdziwi np. udawaj, że nie dosłyszysz ("Co mówicie? Głośniej. Ale, że co ja robię? Nic nie słyszę. itd.); upozoruj, że mdlejesz ("Chłopaki, kręci mi się w głowie od tego przezywania, chyba zemdleję"); może zmień temat ("Widzieliście nową wersję Warhammera?") itp. 

Powiedz o tym swojemu przyjacielowi lub dobremu koledze/koleżance Powiedz o tym swojemu przyjacielowi  lub dobremu koledze/koleżance. Będziesz czuł się o wiele lepiej, gdy podzielisz się swoim zmartwieniem. Poproś o pomoc i radę. Czasem wystarczy wspólne spędzanie czasu na przerwach. Sprawcy częściej atakują pojedynczych uczniów.  Poradź się rodziców lub kogoś bliskiego.  Opowiedz im o swoim kłopocie. Dorośli mają różne, sprytne pomysły, jak rozwiązać taki problem. Warto skorzystać z ich wiedzy.

Istnieją też groźniejsze sytuacje w szkole np Istnieją też groźniejsze sytuacje w szkole np. wyłudzanie pieniędzy, próby pobicia. Co wtedy?  Nie daj się sprowokować do walki. Twoja sytuacja może się pogorszyć (zostaniesz zraniony, będą cię dalej prześladować). Sprawcy są często silniejsi i mają pomocników. Spróbuj wykorzystać opisane wyżej sposoby albo uciekaj.  Trzymaj się jakiejś grupy uczniów. Być może sprawcy nie odważą się wtedy do ciebie podejść.  Jeśli chcą pieniędzy i grożą pobiciem - lepiej oddaj im to, co masz.  Twoje zdrowie jest ważniejsze od kilku złotych. O każdej z takich sytuacji poinformuj dorosłych. Takie zachowania to już przestępstwo. Dorośli powinni natychmiast zareagować

Co możesz zrobić? Jeśli jesteś prześladowany, koniecznie powiedz o tym komuś. Jeśli wykorzystałeś różne sposoby obrony, a sprawcy ciągle ci dokuczają - koniecznie powiedz o tym dorosłym. Powiedz rodzicom, komuś bliskiemu, wychowawcy, innemu nauczycielowi. Potrzebujesz ich pomocy. Nie cierp w samotności. Im szybciej to zrobisz, tym szybciej przemoc może się skończyć. Masz prawo do tego, aby poczuć się bezpiecznie

Najważniejsze to nie być samemu w trudnych sytuacjach! Pamiętaj Informowanie dorosłych nie jest żadnym donoszeniem na kolegów, ale szukaniem pomocy. Sprawcy postępują źle, łamią normy i powinni ponieść odpowiednie konsekwencje.  Nie jesteś skarżypytą, walczysz o bezpieczeństwo w szkole. Mówiąc o przemocy dorosłym, pomagasz także innym dzieciom, które spotyka to samo.  Jeśli nikomu o tym nie mówisz - krzywdzisz siebie i chronisz sprawców. Najważniejsze to nie być samemu w trudnych sytuacjach!

Źródło: Sz. J. Godawa – Przemoc w środowiskach szkolnych – warunkowania, profilaktyka, zwalczanie /Studium Prawa Obywatelskiego? http://www.przemocwszkole.org.pl/zatrzymaj_przemoc.php