Ideologia, krytyka ideologii Feministyczne studia kulturowe zajęcia II
Pejoratywne ujęcie ideologii Nie-pejoratywne ujęcie ideologii Strategie ideologii Ideologia jako system kulturowy Plan
Ideologia jako złudzenie Zapytać: jak ideologia funkcjonuje w codziennym języku?
Co to jest ideologia?
„Myśli klasy panującej są w każdej epoce myślami panującymi, tzn „Myśli klasy panującej są w każdej epoce myślami panującymi, tzn. że ta klasa, która jest w społeczeństwie panującą siłą materialną, stanowi zarazem jego panującą siłę duchową”.
Ideologia jako spójny system błędów
Alienacja wiedzy społecznej „(…) ludzie działający w historii i w społeczeństwie zasadniczo nie mogą osiągnąć jasnego i adekwatnego wejrzenia w rzeczywistą „substancję” swych działań ani w ogóle w swą własną pozycję w obrębie całościowego porządku społecznego danej epoki.”
W sensie epistemologicznym – demaskacja iluzji Krytyka ideologii W sensie epistemologicznym – demaskacja iluzji W sensie społecznym – kontekstualizowanie wiedzy
Niepejoratywne ujęcie ideologii
Definicja m. Seligera „(…) zbiór idei, przez który człowiek zakłada, wyjaśnia i usprawiedliwia wyniki i służące do ich osiągnięcia środki zorganizowanego działania społecznego, niezależnie od tego, czy działanie to ma na celu zachowanie, poprawę czy zniesienie bądź przebudowę istniejącego porządku społecznego”.
fakty wartości IDEOLOGIA myślenie działanie
„Sądownictwo to najgorsza patologia.” (S. Berlusconi) PAMIĘTAĆ O NORMATYWNOŚCI!!! Zbiór sądów
Zbiór Wyobrażeń, METAFOR, ALEGORII „My jesteśmy tu gdzie wtedy, oni tam, gdzie stało ZOMO.” (J. Kaczyński) Zbiór Wyobrażeń, METAFOR, ALEGORII
„To Donald Tusk ponosi de facto polityczną odpowiedzialność za wszystko, co działo się po tragicznych wydarzeniach z 10 kwietnia.” Zbiór interpretacji
„Im bardziej równe w prawach są kobiety, tym bardziej sprawiedliwe, cywilizowane i tolerancyjne jest społeczeństwo.” (J. Luis Zapatero) Kształt zbiorowości
Terry Eagleton: pożyteczna jest pejoratywna, jak i niepejoratywna definicja ideologii
Strategie ideologiczne
Strategie ideologiczne PROMOWANIE PRZEKONAŃ I WARTOŚCI
Strategie ideologiczne N A T U R L I Z C J Strategie ideologiczne „Kobieta przesiąka poglądami człowieka, z którym sypia. Ostatecznie (Natura czy Bóg – nie będziemy się spierać) nie po to tak skonstruował mężczyzn, by setki tysięcy plemników się marnowały; wnikają one w ciało kobiety i przerabiają ją na obraz i podobieństwo mężczyzny, do którego ona należy”.
Strategie ideologiczne DEWALUACJA PRZECIWNIKÓW, WYKLUCZANIE ALTERNATYW
Strategie ideologiczne „PRZESŁANIANIE” RZECZYWISTOŚCI, STEREOTYPIZACJA
Strategie ideologiczne „Nie za bardzo jest jasne, z czym tak bardzo chcą zrywać feministki. Mit matki Polki od dawna w Polsce nie funkcjonuje. Większość kobiet dokonuje takiego wyboru, by móc korzystać z zarówno z życia, robić karierę, jak i zaspokoić swoje pragnienia macierzyńskie (…).”. TŁUMIENIE KONFLIKTÓW SPOŁECZNYCH
Strategie ideologiczne RACJONALIZACJA
Ideologia jako część kultury
Ideologia i znaczenie Ideologia jest związana ze znaczeniami i symbolami Cechą konstytutywną ideologii jest cyrkularność i zmienność znaczeń
„(…) obszar ideologii pokrywa się z obszarem znaków. są sobie równe „(…) obszar ideologii pokrywa się z obszarem znaków. są sobie równe. gdziekolwiek znak jest obecny, tam też obecna jest ideologia. wszystko to, co ideologiczne bierze w posiadanie wartość semiotyczną." Walentin wołoszynow
Ideologia i cyrkularność znaczeń Każdy symbol może stać się potencjalnie ideologiczny, nabrać znaczenia ideologicznego
Multiakcentualność Uwaga i akcentowanie tych samych tematów zależy od interesów danej grupy, chęci przekształcenia bądź podtrzymania danego porządku; zmiana owych interesów będzie zarazem zmianą tematów i akcentów w porządku znaczeniowym.
Ideologiczne Znaczenia i kryzysy społeczne Obrońcy krzyża Kontestatorzy krzyża
Ideologia i podmiotowość Ideologia odgrywa kluczową rolą w konstruowaniu podmiotowości - INTERPELACJA
Co jeszcze jest ważne? Relacyjny wymiar ideologii – instytucje, praktyki, zaplecze materialne. Demokratyczny wymiar ideologii – ideologia jako praktyka pluralistyczna. Ideologia jako „pierwszy poruszyciel” działań politycznych.