Dokumenty jako dowód w postępowaniu administracyjnym mgr Jakub Szremski przedmiot – Postępowanie administracyjne materiały dydaktyczne dla gr. 5 – Studia Stacjonarne Administracji I stopnia
Pojęcie dokumentu pod pojęciem dokumenty należy rozumieć akt pisemny, stanowiący wyrażenie określonych myśli lub wiadomości – takim rozumieniu dokumentem jest każde pismo utrwalające wolę sporządzającego je, bez względu na treść i przyjętą konwencję. w doktrynie prawa karnego istnieje definicja legalna dokumentu . Wyrażona jest ona w art. 115 § 14 ustawy z dnia 2 sierpnia 1997 roku – Kodeks karny, zgodnie z którą dokumentem jest każdy przedmiot lub zapis na komputerowym nośniku informacji, z którym jest związane określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne. dla pojęcia dokumentu jest bez znaczenia materiał, z którego został sporządzony ten przedmiot, a także rodzaj pisma. Jednak w sensie ścisłym do dokumentów nie możemy zaliczyć planu, fotografii, czy rysunku, które są jednak osobnymi środkami dowodowymi, związanymi z przedmiotem oględzin
Dokument w postępowaniu administracyjnym dowód z dokumentu jest dowodem najczęściej stosowanym środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym – wszelkie postępowania urzędowe (administracyjne, sądowe itp.) są oparte na zasadzie pisemności. Dlatego też dowody z dokumentów stanowią jeden z podstawowych środków dowodowych, szczególnie w postępowaniu administracyjnym, które w większości przypadków ma charakter gabinetowy zgodnie z art. 75 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego jednymi z nazwanych środków dowodowych są dokumenty – dokumenty dzielimy na dokumenty urzędowe oraz dokumenty prywatne jeszcze niedawno za dokument uważano jedynie przedmiot pokryty pismem w celu utrwalenia myśli, obecnie jednak pod pojęciem dokumentu należy rozumieć również dokument elektroniczny, zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 roku o informatyzacji podmiotów realizujących zadania publiczne, stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i zapisany na informatycznym nośniku danych. Oprócz wymienionych rodzajów dokumentów należy wskazać także dokumenty urzędowe zagraniczne
Dokumenty urzędowe zgodnie z art. 76 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone, dokumenty urzędowe po spełnieniu określonych warunków, mają szczególna moc dowodową, to znaczy stanowią dowód prawdziwości tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone Dokumenty urzędowe zatem muszą spełnić kilka określonych przepisami warunków: Po pierwsze, muszą one zostać sporządzone przez organy państwowe, samorządu terytorialnego i inne podmioty, które mogą prowadzić postępowanie administracyjne, co potwierdza przepis art. 76 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego Po drugie, organy te zaświadczają w dokumencie urzędowym w kwestii wszelkich spraw należących do zakresu działania danego organu Po trzecie, dokumenty urzędowe muszą być sporządzone w określonej prawem formie
Domniemania dokumentów urzędowych dokumenty urzędowe posiadają dwa domniemania: domniemanie prawdziwości oraz domniemanie zgodności z prawdą domniemanie prawdziwości oznacza, że dokument pochodzi od organu, który go wystawił. Natomiast domniemanie zgodności z prawdą oznacza zgodność z prawdą oświadczenia organu, od którego dokument pochodzi, moc dowodową dokumentów urzędowych wyraża się w mocy formalnej dotyczącej tego, że wystawca dokumentu rzeczywiście zaświadczył urzędowo oraz w mocy materialnej (wewnętrznej), która dotyczy znaczenia, skuteczności prawnej zawartego w dokumencie zaświadczenia, jego relewantności z punktu widzenia tematu dowodowego organ administracji publicznej zatem nie może dowolnie odrzucić, bez przeprowadzenia przeciwdowodu, istnienia faktu stwierdzonego w dokumencie urzędowym, co potwierdza przepis art. 76 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, nieuznanie faktu stwierdzonego w takim dokumencie stanowi naruszenie prawa procesowego
Dokumenty prywatne i dokumenty zagraniczne Kodeks postępowania administracyjnego nie zawiera regulacji dotyczących pozostałych rodzajów dokumentów, które można nazwać dokumentami prywatnymi, dokument prywatny, analogicznie jak w postępowaniu cywilnym, stanowi jedynie dowód na to, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte w przeszłości zgodnie z art. 52 i 53 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 marca 1928 roku o postępowaniu administracyjnym , istniało rozróżnienie na dokumenty publiczne i prywatne. Wówczas dokumenty prywatne określane były jako bądź podpisane przez wystawcę, bądź zaopatrzone znakiem ręcznym należycie uwierzytelnionym, stanowią zupełny dowód na to, że zawarte w nich oświadczenia pochodzą od wystawcy. Obecnie jednak dokumenty prywatne podlegają swobodnej ocenie dowodów dokonywanej przez organ orzekający . Ich moc dowodowa nie różni się od mocy innych środków dowodowych specyficznym rodzajem dokumentów są dokumenty urzędowe zagraniczne. Te, podobnie jak dokumenty prywatne, podlegają swobodnej ocenie organu orzekającego, chyba, że przypisy szczególne lub międzynarodowe stanowią inaczej